رسالة في الدماء الثلاثه (آخوند)
رسالة في الدماء الثلاثه تألیف محمد كاظم بن حسين مشهور به آخوند خراسانى از فقهاى بزرگ شيعه در آغاز قرن چهاردهم هجرى قمرى و از علماى بزرگ حوزه علميه نجف اشرف. و متوفاى سال 1329 هجرى قمرى.
| رسالة في الدماء الثلاثه (للآخوند) | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | آخوند خراسانی، محمدکاظم بن حسین (نویسنده) |
| ناشر | جماعة المدرسين في الحوزة العلمیة بقم، مؤسسة النشر الإسلامي |
| مکان نشر | قم - ایران |
| سال نشر | 1413 ق |
| چاپ | 1 |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
شيوه نگارش
آخوند خراسانى در اين كتاب با همان شيوه دقيق علمى خود در كتاب كفاية الاصول به بررسى فقهى مباحث دماء ثلاثه مى‌پردازد.
وى در آغاز با دقت در معانى لغوى، اصطلاحى و شرعى الفاظ و با دقت‌هاى عقلى كه سبک ايشان در علم اصول مى‌باشد، و با اشاره به نظريات استاد بزرگوارشان شيخ انصارى و ديگر فقهاى شيعه مانند علامه حلى اعلى الله مقامه و روايات معتبر شيعه به بحث و بررسى مباحث فقهى مى‌پردازد.
ارزش و اعتبار كتاب
آخوند خراسانى از علماى بزرگ شيعه و از چهره‌هاى سرشناس علمى حوزه‌هاى شيعه در قرون اخير به شمار مى‌آيد.
تقريبا همه علماى شيعه در قرن حاضر با دو يا سه واسطه از محضر آن عالم جليل القدر بهره‌هاى علمى فراوان برده‌اند.
اين كتاب كه از يادگارهاى علمى آن دانشمند جليل القدر مى‌باشد، وسيله‌اى خوب براى آشنايى با شيوه استدلال‌هاى فقهى و مبانى ايشان در مسئله دماء ثلاثه به شمار مى‌آيد.
براى كسانى كه با سبک عبارات اصولى آخوند خراسانى آشنا هستند و با عبارات ايشان در فقه آشنا نيستند، اين كتاب از زيبايى ويژه‌اى برخوردار است.
مباحث كتاب
اين كتاب در سه بخش است.
بخش اول در حيض و احكامش،
بخش دوم در استحاضه و بخش سوم در نفاس.
در بخش اول چهار مقصد آمده: در مقصد اول سه مسئله مطرح شده و در مقاصد بعدى حدود و قيود حيض، اقسام حيض و احكام حيض آمده است.
در بخش دوم نه مسئله در مورد استحاضه آمده و در بخش سوم دو فرع در مورد نفاس مطرح شده است.
اين كتاب 109 صفحه دارد و نسبتا به صورت مفصل و استدلالى به طرح مباحث دماء ثلاثه پرداخته است.
سيد محسن امين در كتاب ارزشمند اعيان الشيعه ج 9 صفحه 6 در معرفى تأليفات آخوند خراسانى مى‌فرمايد: «مؤلفاته... (12) رسالة فى الدماء الثلاثة الحيض و الاستحاضة و النفاس». يعنى دوازدهمين تأليف ايشان كتابى در دماء ثلاثه است.
و همچنين حضرت آیت‌الله جعفر سبحانى در كتاب ارزشمند خود موسوعة طبقات الفقهاء ج 14 قسم 2، صفحه 790 در معرفى تأليفات آخوند خراسانى مى‌فرمايد: «رسالة فى الدماء الثلاثة (مطبوعة)»
يعنى از ديگر آثار ايشان كتابى در دماء ثلاثه است كه به چاپ رسيده است.
و اما آقا بزرگ تهرانى در كتاب ارزشمند خود الذريعة الى تصانيف الشيعة ج 17 ص 157 مى‌فرمايد:
«قطرات من يراع بحر العلوم أو شذرات من عقدها المنظوم رسائل فقهية لآخوند ملا محمد كاظم بن حسين مجموع الرسائل الست الفقهية، في الطهارة و الصلاة و الدماء و الوقف و الرضاع، و مسائل شتى و اللمعات النيرة، الخارجة من قلم شيخنا المولى محمد كاظم الخراسانى، المتوفى بالنجف فجأة صبيحة الثلثاء العشرين من ذي الحجة فى 1329 و قد جمعت و طبعت بعد وفاته في 1331».
كتاب قطراتى از درياى علوم يا تكه‌هايى از مرواريدهاى كنار هم چيده شده. رساله‌هاى فقهى آخوند ملا محمد كاظم فرزند حسين و مجموعه رساله‌هاى ششگانه فقهى ايشان است.
اين رساله‌ها شامل طهارت، نماز، دماء ثلاثه، وقف، رضاع و مسائل گوناگون و كتاب اللمعات النيرة مى‌باشد كه به قلم استاد ما مولى محمد كاظم خراسانى به رشته تحرير در آمده است. ايشان به صورت غير منتظره در شهر نجف و در صبح سه شنبه، بيست ذى حجه سال 1329 وفات يافتند. اين مجموعه رساله‌ها در سال 1331 هجرى قمرى يعنى دو سال بعد از وفات ايشان جمع‌آورى و به چاپ رسيد.
نسخه چاپى
نسخه چاپى كه در اين برنامه از آن استفاده شده است، نسخه‌اى يك جلدى و در قطع وزيرى است. تاريخ چاپ آن سال 1331 هجرى قمرى است. ناشر آن چاپ خانه ولايت در بغداد مى‌باشد.
لازم به ذكر است كه اين كتاب در ضمن كتاب «قطرات من يراع بحر العلوم أو شذرات من عقدها المنظوم» كه مجموعه آثار فقهى آخوند خراسانى است به چاپ رسيده است.