معمر، علی یحیی
علی یحیی معمر (1337ق/1919م -1400ق/1980م)، عالم و پژوهشگر اباضی، دارای آثار متعدد، از جمله «الإباضية في موكب التاريخ».
تولد و حیات علمی
علی یحیی معمر در سال 1919م/1337ق، در روستای تکویت در منطقه نالوت از کوهستان نفوسه لیبی متولد شد. جبل نفوسه (واقع در لیبی، جنوب طرابلس) دارالهجرهه اباضیه بوده است.
اولین ملاقات وی با حروف عربی از طریق کتاب خدا در مدرسه شیخ عبدالله بن مسعود بارونی کباوی بود. پس از آن به مدرسه ابتدایی دولتی رفت و مورد توجه عیسی بن یحیی بارونی قرار گرفت. در این مدرسه استعداد و هوش و نبوغ او شروع به ظهور کرد و باعث تمایز او از هم‌کلاسی‌‌هایش شد و توجه معلمانش را به او جلب کرد. وی در محضر شیخ رمضان بن یحیی اللینی، از شاگردان قطب‌الائمه شیخ اطفیش تلمذ نمود و از وی چیزهایی آموخت که نزد دیگران نیافته بود. سپس روانه دانشگاه الزیتونی در پایتخت تونس شد و در خلال اقامتش در تونس از درس شیخ محمد الثمینی شرکت کرد. وی هفت سال عضو انجمن «الحیاة» در شهر القراره در الجزایر بود. پس از آن در سال 1357ق/1937م، به مکتب اصلاحی شیخ بیوض پیوست. در سال 1365ق/1944م، تصمیم گرفت به زادگاهش نالوت بازگردد تا مرحله جدیدی از زندگی‌اش را آغاز کند و از مرحله آموختن به مرحله آموزش منتقل شود. به هنگام بازگشت به وطنش دو سال تمام در تونس توقف کرد و در آنجا به تحقیق و مطالعه و تدریس پرداخت و بر دانش و تجربه خود افزود. او مجله «الیراع» را تأسیس و محافل و درس‌هایی را تشکیل داد که مشهورترین آنها در مسجد «الفتح» در شهر طرابلس بود. علاوه بر این، مقاله‌های بسیار حساسی را در تعدادی از روزنامه‌ها و مجلات منتشر کرد. او همچنین جمعیت «امر به معروف و نهی از منکر» را در شهر جربه تونس تأسیس کرد و فعالیت‌های دیگری را نیز در زمینه‌های مختلف انجام داد. یحیی معمر در میدان تعلیم و تبلیغ و تألیف بسیار کوشا بود و در این راه با مشکلاتی روبه‌رو گردید. او در سال 1973م، دستگیر شد و نزدیک به یک سال را در بازداشت به سر برد و در معرض انواع شکنجه‌ها و اهانت‌ها قرار گرفت. سپس خانه‌اش و مسجد «الفتح» در طرابلس که در آن تبلیغ و تدریس می‌کرد، تخریب شد.
وفات
وی در اثر حمله قلبی در 27 صفر 1400ق/15 ژانویه 1980م، درگذشت و در قبرستان «سیدی منذر» در طرابلس به خاک سپرده شد.
آثار
از وی مقالات فراوانی در مجلات الشباب، المسلمون، الأزهر، الأسبوع السياسي، الرسالة و... منتشر شده است. مکاتبات زیادی نیز با اساتید خود شیخ بیوض، شیخ ابی‌یقظان و شیخ عدون شریفی دارد که اگر گردآوری شود، مجلد قطوری می‌شود و از اسناد مهم تاریخی شمرده می‌شود. از دیگر آثار اوست:
- الإباضية في موكب التاريخ؛
- الإباضية بين الفرق الإسلامية؛
- الإباضية مذهب إسلامي معتدل؛
- سمر أسرة مسلمة؛
- الفتاة الليبية ومشاكل الحياة؛
- الأقانيم الثلاثة أو آلهة الحلوى؛
- الإسلام والقيم الإنسانية؛
- صلاة الجمعة؛
- فلسطين بين المهاجرين والأنصار؛
- الأمر بالمعروف والنهي عن المنكر؛
- الحقوق في الأموال؛
- تعليق على كتاب الصوم وكتاب النكاح، تألیف ابوزکریا یحیی جناوتی؛
- مقدمه بر «سير مشايخ نفوسة»، اثر عمرو نامی؛
و...[۱].
پانویس
- ↑ ر.ک: ويكيبيديا
منابع مقاله
ويكيبيديا، الموسوعة الحرة، به تاریخ 26/9/1399، به آدرس اینترنتی: https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%8A_%D9%8A%D8%AD%D9%8A%D9%89_%D9%85%D8%B9%D9%85%D8%B1