صفار، محمد بن حسن
محمد بن حسن صفار، از ياران امام حسن عسكری عليه‌السلام مى‌باشد و از چهره‌هاى سرشناس ياران ائمه عليهم‌السلام و راويان حديث به شمار مى‌آيد.
| نام | صفار، محمد بن حسن |
|---|---|
| نام‌های دیگر | اب‍ن فروخ، اب‍وج‍ع‍ف‍ر محمد
اب‍ن فروخ، م‍ح‍م‍دب‍ن حسن صفار، اب‍وج‍ع‍ف‍ر محمد |
| نام پدر | |
| متولد | |
| محل تولد | |
| رحلت | 290 ق |
| اساتید | |
| برخی آثار | ترجمه، تصحیح و تحقیق بصائر الدرجات (زکی‌زاده رنانی)
بصائر الدرجات في فضائل آل محمد(ص) |
| کد مؤلف | AUTHORCODE02322AUTHORCODE |
او را مى‌توان از بزرگان قرن سوم هجرى برشمرد.
سخنان علما
نجاشى درباره او مى‌فرمايد:
«محمد بن حسن بن فروخ صفار يكى از چهره‌هاى درخشان شيعه در شهر قم بوده، وى شخصيتى مورد اطمينان و داراى ارزشى والا است. روايات او بر بسيارى از روايات ترجيح داده مى‌شود. او تأليفات فراوانى نيز دارد.»
شيخ طوسى در كتاب فهرست مى‌فرمايد:
«محمد بن حسن صفار اهل قم مى‌باشد. وى تأليفات فراوانى دارد و نامه‌هايى نيز به امام حسن عسكری عليه‌السلام فرستاده است كه آن نامه‌ها و جواب آنها موجودند و در اختيار مى‌باشند.»
علامه حلى در كتاب خلاصه مى‌فرمايد:
«محمد بن حسن بن فروخ از چهره‌هاى سرشناس شيعه در شهر قم و مورد اطمينان است و شخصيتى عظيم الشأن است كه روايات او برتر مى‌باشند.»
اساتيد
صفار از شخصيت‌هاى كم نظير راويان شيعه به شمار مى‌آيد و از محضر علماى فراوانى از ياران ائمه عليهم‌السلام بهره برده است كه اينك به برخى از آنها اشاره مى‌كنيم:
ابراهيم بن اسحاق، احمد بن ابى عبدالله برقى، احمد بن حسن بن على بن فضال، احمد بن محمد بن ابى نصر، احمد بن محمد بن مسلم، ايوب بن نوح، حسن بن على بن فضال، على بن ابراهيم و بسيارى ديگر از شخصيت‌هاى بزرگ و راويان احاديث ائمه معصومين عليهم‌السلام.
شاگردان
چهره‌هاى فراوانى نيز از محضر درس اين شخصيت بزرگ بهره برده‌اند مانند:
احمد بن ادريس، على بن حسين بابويه، احمد بن داود بن على، احمد بن محمد، سعد بن عبدالله، محمد بن جعفر مؤدب، محمد بن حسن بن وليد، محمد بن حسين، محمد بن يحيى عطار، محمد بن يعقوب كلينى و بسيارى ديگر از چهره‌هاى علم و دانش در آن زمان.
تأليفات
صفار داراى تأليفات فراوانى است از جمله:
كتاب الصلوة، كتاب الوضوء، كتاب الجنائز، كتاب الصيام، كتاب الحج، كتاب النكاح، كتاب الطلاق، كتاب المزار، كتاب الرد على الغلاة، كتاب التقيه، كتاب المناقب، كتاب بصائر الدرجات، كتاب ما روى فى اولاد الائمه، كتاب الجهاد.
دوران زندگى
صفار در دورانى زندگى مى‌كرد كه ظلم و جنايت و خفقان بنى عباس به نهايت خود رسيده بود.
بسيارى از شیعیان و ياران ائمه عليهم‌السلام در زندان‌ها و شكنجه گاه‌ها به سر مى‌بردند و حتى امامان معصوم نيز در خانه‌هاى خود تحت مراقبت و نظر به سر مى‌بردند و به اين دليل به امام حسن عسكری عليه‌السلام عسكرى مى‌گويند كه آن حضرت را در منطقه نظامى تحت نظر داشتند و در آنجا سكونت داده بودند.
صفار يكى از چهره‌هاى درخشان آن روزگار است كه با استفاده‌هاى فراوان از شخصيت‌هاى علمى آن زمان و نوشتن نامه‌هاى خصوصى و مخفيانه خدمت امام حسن عسكری عليه‌السلام خود را به آن حضرت مرتبط مى‌كرد و شیعیان را از نور وجود ايشان بهره‌مند مى‌ساخت.
شهر قم
قم از دير باز پايگاه شیعیان محمد و آل محمد صلوات الله و سلامه عليهم بوده است و چهره‌هاى فراوانى در اين شهر درخشيده‌اند كه حافظان و پاسداران معارف ائمه معصومين عليهم‌السلام بوده‌اند.
يكى از اين چهره‌ها محمد بن حسن صفار مى‌باشد. او را به عنوان يكى از چهره‌هاى سرشناس شيعه در شهر قم مى‌شناسند كه با حفظ و نقل روايات، خدمت بزرگى به جهان تشيع نموده و شخصيتهايى همچون كلينى با نقل روايات او تلاش او را به نتيجه رسانده است.
وفات
سرانجام پس از عمرى خدمت به علوم آل محمد صلوات‌الله‌عليهم در سال 290 هجرى و در شهر قم به ديار باقى شتافت.