ترجمه و شرح نهج‌البلاغه (آملی)
ترجمه و شرح نهج‌البلاغه آملى اثر عزالدين جعفر بن شمس‌الدين آملى از علماى قرن 11 هجرى است كه به زبان فارسى در شرح و ترجمه 16 خطبه اول كتاب نهج‌البلاغه شريف رضى نوشته شده است.
| ترجمه و شرح نهج‌البلاغه (آملی) | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | علی بن ابی‌طالب(ع)، امام اول (نویسنده)
شریف الرضی، محمد بن حسین (گردآورنده) آملی، عزالدین بن جعفر (مترجم و شارح) |
| عنوان‌های دیگر | نهج‌البلاغه. فارسی |
| ناشر | آستان قدس رضوی، بنياد پژوهشهای اسلامى |
| مکان نشر | مشهد مقدس - ایران |
| سال نشر | 1355 ش |
| چاپ | 1 |
| موضوع | علی بن ابی‌طالب(ع)، امام اول، 23 قبل از هجرت - 40ق. - خطبه‌ها
علی بن ابی‌طالب(ع)، امام اول، 23 قبل از هجرت - 40ق. - نامه‌ها علی بن ابی‌طالب(ع)، امام اول، 23 قبل از هجرت - 40ق. - کلمات قصار |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | BP 38/041 1300و |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
ساختار
از يك مقدمه و مباحث چهارگانه‌اى در ابتداى كتاب، قبل از شروع به شرح، ذكر نموده؛ از جمله مباحث الفاظ، فصاحت و بلاغت و لواحق آن، مباحثى پيرامون خطابه و در پايان شمه از فضائل اميرالمؤمنين مى‌باشد.
وى فقط به شرح 16 خطبه از خطب نهج‌البلاغه سيده رضى پرداخته است. در هر خطبه ابتدا قسمتى از جملات سيد رضى و نه همه آن را آورده و به شرح كامل آن خطبه پرداخته است.
گزارش محتوا
چون بيشتر شرح‌هاى نهج‌البلاغه به عربى بود و همه فارسى زبان‌ها نمى‌توانستند، استفاده كنند. بعضى از فضلاى ايران به فكر ترجمه بر آمدند. يكى از ترجمه‌هاى خوب و قديمى نهج‌البلاغه كه مى‌توان گفت قدرش مجهول مانده از عزالدين جعفر بن شمس‌الدين آملى است كه انشاى روان و ساده‌اى دارد.
متأسفانه از زندگى آملى اطلاعى در دست نيست. نوشته‌اند كه با شيخ كركى متوفى 930 و شيخ ابراهیم قطيفى هم درس بوده است. قاضى نوراللّه شوشترى مى‌نويسد، قبر او در سارى مزار است و مردم به زيارت آن مى‌روند.
آقاى ابن يوسف پس از مقايسه كتاب آملى با شرح ابن ميثم به اين نتيجه رسيده است كه كتاب آملى تقريبا ترجمه‌اى از شرح ابن ميثم است؛ ولى با آن كه خود آملى در ديباچه و متن كتاب تصريح كرده است كه به شرح ابن ميثم نظر داشته، مثل هر مترجم صاحب نظرى اعمال ذوق و سليقه كرده است. به همين جهت كتاب او ترجمه تحت اللفظى و ساده‌اى از شرح ابن ميثم نيست و مزايا و اختلاف‌هایى دارد؛ از جمله فصلى در مكارم حضرت امير(ع) در كتاب او هست كه با آنچه در شرح ابن‌ميثم در اين باب آمده است، فرق دارد. يا در بعضى جاها مثل مقدمه كتاب و بحث در صنايع ادبى عبارت‌هاى مفصل و خسته كننده، شرح ابن ميثم را ساده و خلاصه كرده است تا اطناب ممل نداشته باشد، به اضافه دخل و تصرف‌هاى ديگر.
منابع مقاله
متن و مقدمه كتاب
پانویس