التعليقة علی الاستبصار
التعليقة علی الاستبصار نوشته محمدباقر بن محمدحسینى مرعشى استرآبادى، مشهور به ميرداماد، از علماى شيعه در آغاز قرن يازدهم هجرى و متوفاى سال 1040 هجرى قمرى، فيلسوف، حكيم، رياضى‌دان، فقيه، اصولى، متكلم و دانشمند بزرگ زمان خود.
| التعلیقه علی الاستبصار | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | میرداماد، محمدباقر بن محمد (نویسنده) |
| ناشر | جمال‌الدين میردامادي |
| مکان نشر | تهران - ایران |
| سال نشر | 1397 ق |
| چاپ | 1 |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
شيوه نگارش
ميرداماد در اين كتاب با دقت نظر و ژرف‌نگرى كه در علوم عقلى به كار مى‌برد به كنكاش و بحث علمى در علم رجال كه از علوم نقلى مى‌باشد، به نگارش پرداخته و توانايى و مهارت خود را در هر دو عرصه به اثبات رسانده است. البته در اين كتاب ايشان از اصطلاحات پيچيده و مشكل كه در علوم عقلى به كار مى‌برد، استفاده نكرده و با سبکی‌روان و رائج در علم رجال به نگارش پرداخته است.
ارزش و اعتبار كتاب
ميرداماد از شخصيتهاى برجسته آسمان علم و دانش و از چهره‌هاى درخشان علماى شيعه در آغاز قرن يازدهم هجرى، عصر شكوفايى علوم عقلى و نقلى در حوزه‌هاى شيعه به شمار مى‌آيد. اين كتاب سندى خوب برای آشنايى با نظريات رجالى آن دانشمند بزرگ و توجه به برخى از دقايق علم رجال مى‌باشد.
مباحث كتاب
اين كتاب شامل مباحثى ارزشمند در علم رجال مى‌باشد. مؤلف به شرح نكاتى ظريف و مهم در اسناد روايات كتاب استبصار پرداخته است. اين كتاب شامل، مدخل، معناى حديث، تعداد اصول، تعارض خبرین، بعضى از اسناد كلينى، ابوحبيب اسدى، سالم حناط، محمد بن ولید بجلى و برخى ديگر از شخصيتهاى علم رجال و اسناد روايات كتاب استبصار شيخ طوسى مى‌باشد.
آقا بزرگ تهرانى مؤلف كتاب ارزشمند الذريعة إلى تصانيف الشيعة ج 6 ص17 درباره اين كتاب مى‌فرمايد: «الحاشية عليه للمير محمدباقرالداماد المتوفى (1041) هي تعليقات عليه بعنوان (قوله، قوله) و هي غير ما عبر عنه في الروضات بشرح الاستبصار فإنه قال في وصفه إنه في مسائل أصول الفقه و أما هذه الحاشية الموجودة نسخة منها في (سپهسالار) كما في فهرسها (ج 1 ص244) فهي تعليقات على أحاديث كتاب الاستبصار من أوله إلى حكم صوم الحزن الذي هو وظيفة يوم عاشوراء في اثنتين و ثمانين صفحة، و قد تملكها سبط المير الداماد و هو السيد محمد مهدي بن السيد محمد جعفر گلستانه».
حاشيه بر كتاب استبصار نوشته مير محمدباقرداماد، متوفاى سال 1041
هجرى قمرى. اين كتاب تعليقه‌اى است بر استبصار با عنوان (قوله، قوله). اين كتاب غير از كتاب شرح استبصارى است كه در كتاب روضات آمده. صاحب كتاب روضات در وصف كتاب دوم مى‌فرمايد: كه آن درباره علم اصول فقه مى‌باشد. اما اين كتاب كه حاشيه بر استبصار است و نسخه‌اى از آن نيز در كتابخانه سپهسالار موجود مى‌باشد. و همچنين در فهرست كتابخانه ج 1 ص244 نيز آمده، تعليقاتى بر احاديث كتاب استبصار از اول كتاب تا حكم صوم حزن كه وظيفه روز عاشوراء است مى‌باشد. اين كتاب در 82 صفحه و در ملك نوه ميرداماد يعنى سيد محمد مهدى فرزند سيد محمد جعفر گلستانه مى‌باشد.
نسخه حاضر
نسخه‌اى كه در اين برنامه از آن استفاده شده، ناشر آن سيد جمال‌الدين ميرداماد، تاريخ نشر آن سال 1397 هجرى قمرى، در يك جلد، در قطع وزيرى و چاپ اول مى‌باشد.
اين كتاب به همراه دوازده رساله ديگر از مؤلف به چاپ رسيده است.