سراج ثقفی، محمد بن اسحاق
محمد بن اسحاق سراج ثقفی (216-313ق)، محدث نیشابوری قرن سوم و چهارم.
| نام | سراج ثقفی، محمد بن اسحاق |
|---|---|
| نامهای دیگر | |
| نام پدر | اسحاق |
| متولد | 216ق |
| محل تولد | نیشابور |
| رحلت | 313ق |
| اساتید | اسحاق بن راهویه |
| برخی آثار | مسند السراج |
| کد مؤلف | AUTHORCODE47941AUTHORCODE |
تولد
ابوالعباس محمد بن اسحاق بن ابراهیم بن مهران بن عبدالله بن عباس سراج ثقفی، در سال 216ق، متولد شد. برخی از اجداد او زین‌ساز بودند، لذا به سراج مشتهر گشت.
اساتید و شیوخ
او از شیوخ بسیاری از اهل خراسان، بغداد، کوفه، بصره، حجاز و ری حدیث شنید؛ از جمله:
- اسحاق بن راهویه؛
- قتیبة بن سعید؛
- محمد بن بکار؛
- بشر بن ولید کندی؛
- هناد بن سری؛
- احمد بن سعید دارمی؛
- عقبة بن مکرم؛
- سوار بن عبدالله؛
- احمد بن منیع؛
- احمد بن مقدام؛
- عمرو بن زراره؛
- محمد بن اسماعیل بخاری؛
- ابوحاتم رازی؛
- یعقوب بن ابراهیم دورقی؛
- محمد بن سهل بن عسکر؛
- محمد بن رافع؛
- حسن بن عبدالعزیز جروی؛
- سوار بن عبدالله عنبری؛
- ابراهیم بن اسحاق؛
و...
شاگردان
- بخاری؛
- مسلم؛
- ابوحاتم رازی؛
- ابوبکر بن ابی‌الدنیا؛
- ابوعلی نیشابوری؛
- حسن بن سفیان؛
- عثمان بن سماک؛
- ابوحاتم بن حبان؛
- ابن خزیمه؛
- ابن عدی؛
- ابواحمد حاکم؛
- قاضی یوسف بن قاسم میانجی؛
- عبدالله بن احمد صیرفی؛
- عمر بن زراره کلابی؛
- احمد بن محمد خفاف قنطی؛
و...
جایگاه ابوالعباس سراج نزد رجالیان
علمای رجال بر توثیق ابوالعباس متفق القولند. خطیب بغدادی در این‌باره می‌گوید: او در سال 234ق، به بغداد وارد شد و مدت طولانی در آنجا ماند، سپس به زادگاهش نیشابور بازگشت و در آنجا تا زمان مرگش اقامت گزید. او از کثیر الحدیثان و ثقات و صادقین است که کتب بسیاری تصنیف نمود. ابن جوزی می‌گوید: كان من المكثرين الثقات. ابن ابوحاتم می‌گوید السراج صدوق ثقة و...
وفات
سراج در سال 313ق، در نیشابور از دنیا رفت.
آثار
سراج آثار بسیاری داشت که تنها ده اثر آن باقی مانده است.
- كتاب التاريخ؛
- كتاب الأخبار؛
- كتاب رسائل؛
- كتاب الأشعار المختارة و الصحيحة منها و المعارة؛
- كتاب الإخوة و الأخوات؛
- حديث البيتوتة الصغيرة؛
- المستخرج علی مسلم؛
- حديث السراج؛
- التفسير؛
- المسند الكبير[۱].
پانویس
- ↑ اثری، ارشادالحق، ص3-9
منابع مقاله
اثری، ارشادالحق، مقدمه «مسند السراج»، تألیف محمد بن اسحاق سراج، إدارة العلوم الأثرية، فیصل‌آباد، پاکستان، چاپ اول، 1423ق/2002م.