رباطی، محمد بن عبدالسلام
محمد بن عبدالسلام بن احمد بن محمد رباطی (1165ق/1751م - زنده در 1238ق/1822م)، مورخ و فقیه قرن دوازدهم هجری، از شاگردان سید عبدالقادر بن شقرون و صاحب کتاب «تاريخ الضعيف الرباطي».
ولادت
محمد بن عبدالسلام بن احمد بن محمد رباطی، ملقب به «ضعیف»، در سال 1165ق/1751م، در شهر رباط (پایتخت مراکش امروزی)، به دنیا آمد[۱].
خانواده
پدرش در سال 1182ق/1768م، دار فانی را وداع گفت و وی مجبور شد با برادر دیگرش احمد، برای تأمین هزینه زندگی، به کشاورزی بپردازد[۲].
تحصیل و اساتید
وی در کنار کشاورزی، هم‌زمان به تحصیل علم نیز پرداخت. تعلیمات اولیه را در زادگاه خویش در محضر ابوالقاسم سجلماسی و محمد بن جلون گذراند و در سال 1198ق/1733م، به تطوان (از شهرهای تاریخی مراکش) رفت و ملازم فقیه قاضی ابوزید عبدالرحمان حایک گردید و الفیه ابن مالک را نزد وی آموخت. در سال 1209ق، به وزان (شهری در مراکش، در نزدیکی شهر قدیمی مکناس) رفت و از محضر اساتیدی چون فقیه محمد وزانی و علی سید درعاوی وزانی بهره برد. در 13 ذی‌القعده 1209ق، به فاس (سومین شهر بزرگ مراکش) رفته و مدت طولانی‌تری را در این شهر ماند. وی در این شهر، از محضر علمایی همچون: فقیه سید عبدالقادر بن شقرون، سید احمد بن سوده و فقیه طیب بن کیران بهرمند گردید. وی پس از تحصیل در شهرهای مذکور، به زادگاه خویش، رباط بازگشته و در همان جا، ساکن گردید [۳].
آثار
- قصيدة الربيع؛
- قصيدة الشطرنج؛
- تاريخ الضعيف الرباطي؛
و...[۴].
وفات
پیرامون زمان و مکان وفات وی، اختلاف وجود داشته و اقوال مختلفی ذکر شده است، اما آنچه مسلم است، وی تا سال 1238ق/1822م، در قید حیات بوده است[۵].
پانویس
منابع مقاله
شیخی، محمد بوزیدی، مقدمه کتاب «تاريخ الضعيف الرباطي»، اثر محمد بن عبدالسلام رباطی، مراکش، دارالبيضاء، چاپ دوم، 1428ق/2007م.