دليل الهدی في فقه العزاء
دليل الهدی في فقه العزاء، اثر فقیه و مجتهد معاصر شیعی علی‌اکبر سیفی مازندرانی، در تبیین مشروعیت اقامه عزای حسینی و رد شبهات وهابیت در این موضوع به زبان عربی به رشته تحریر درآمده است.
| دليل الهدی في فقه العزاء | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | سیفی، علی‌اکبر (نویسنده) |
| ناشر | جماعة المدرسين في الحوزة العلمية بقم. مؤسسة النشر الإسلامي |
| مکان نشر | ايران - قم |
| سال نشر | 1429ق |
| شابک | 978-964-470-905-0 |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
ساختار
کتاب مشتمل بر مقدمه ناشر و مؤلف و چند عنوان کلی در تبیین استحباب اقامه عزای حسینی و مباحث پیرامون آن است. موضوع موردبحث در هر یک از عناوین در قالبی مستدل ارائه شده است.
گزارش محتوا
نویسنده در این کتاب مباحث حکم فتوایی و حکم حکومتی ولایی را مورد تحقیق و بررسی قرار داده تا پس‌ازآن جهت‌گیری شرع را نسبت به پدیده عزا به شکل عام و عزای امام حسین(ع) به شکل خاص روشن نماید و افترائات وهابیان و وسوسه وسوسه‌گران در ماتم سید نبیین(ص) و عترت طاهرینش(ع) را رد کند[۱].
وی همچنین پس از اشاره‌اش به اهداف نهضت جاودان حسینی در عبودیت خداوند یکتا و اجتناب از عبادت طاغوت‌ها و اقامه سنت و نابودی بدعت و امر به معروف و نهی از منکر و طلب اصلاح بنیادین در حیات اجتماعی و احقاق حقوق در آن و دفاع از مبدأ امامت شرعی -که نظم امت و وحدت آن است- فلسفه عزای حسینی را از خلال بیان قاعده تعظیم شعائر و دیدگاه فقهی در عزای امام حسین(ع) و اقامه ماتم و مظاهر حزن و انشاد شعر و گریه کردن و گریاندن و جزع و ندبه و... تبیین نموده است[۲].
و نیز به مواردی از شیوه‌هایی افراطی عزاداری که سبب وهن اسلام عزیز و مذهب شیعه شده اشاره کرده که اگرچه حرام نیست، اما مخالف احتیاط است و روشی است که دشمنان دین برای ضربه به درون اسلام و متهم کردنش به وحشی‌گری و قساوت و خرافه از آن سوء استفاده کرده‌اند[۳].
بنابراین کتاب حاضر کوششی مختصر و مفید در توضیح راه‌های علمی فقهی برای اثبات استحباب اقامه عزای حسینی است. این استحباب، از خلال مطالعات موضوعی و تحقیق در نصوص متواتر، اثبات شده است. این اثر همچنین متکفل تبیین ضرورت فن تحقیق فقهی برای حل معارضات این نصوص و چگونگی جمع بین آنهاست[۴].
آیت‌الله سیفی مازندرانی موضوع حکم ولایی را این‌گونه توضیح می‌دهد: اگر از ولی امر مسلمین –یعنی فقیهی که متصدی حکومت و رهبری امت است- حکم حکومتی ولایی بر اساس مصالح اسلام و مسلمین و حفظ مذهب صادر شود، مبنی بر این‌که مثلاً برخی از انواع تعزیه که موهن مذهب است ممنوع است، در نظر شارع مقدس بر جمیع مکلفین شیعه پیروی از آن حکم و اطاعت ولی امر -خواه مقلد او باشند یا مقلد سایر فقهای عظام باشند- واجب است؛ بلکه بر دیگر فقها نیز اطاعت ولی امر و پیروی از حکمش در آن مورد و مانند آن از مسائل اختلافی اجتماعی و سیاسی لازم است [۵]. بر این موضوع ادله چهارگانه کتاب، سنت، اجماع و عقل دلالت دارد که به اجمال در کتاب تبیین شده است و تفصیل بیشتر آن به کتاب «دليل تحرير الوسيلة في ولاية الفقيه» ارجاع داده است[۶].
به اعتقاد وی اهداف عالی که اساس شعائر حسینی بر اساس آن شکل گرفته عبارتند از:
- عبودیت خداوند متعال و اجتناب از هر طاغوت مستکبر.
- اقامه حدود الهی و سنت نبوی(ص) و ممانعت از اجرای اوامر طاغوت مفسد مهلک.
- امر به معروف و نهی از منکر که قرآن مجید امر به آن کرده است و آن را وجه امتیاز امت محمد(ص) بر سایر امت‌های انبیای گذشته دانسته است.
- طلب اصلاح در اجتماع مؤمنین و تطهیر آنان از آلودگی معاصی و قبایح و زشتی‌های اخلاقی.
- احقاق حق و ابطال باطل.
- دفاع از حریم ولایت و امت[۷].
وی در تبیین فلسفه عزای حسین چنین می‌نویسد: از برکات و آثار مهم مترتب بر مجالس عزای حسینی آگاهی‌بخشی امت اسلامی -بلکه هر انسان آزاده با وجدان بیدار- بر اهداف متعالی الهی و ارزشمند انسانی است که اساس شعائر حسینی است... با عزای حسینی در ماه محرم و روز عاشورا خون مؤمنین بلکه هر انسان آزاده‌ای بر ضد فساد و عصیان و جور و ظلم به ندای «یا لثارات الحسین» به جوش می‌آید؛ و از اینجا بر ما واجب است که از حماسی بودن هیئات عزای حسینی و نشاط معنوی آنها پاسداری کنیم و از نفوذ عوامل زوال حماسی بودن و حرارت آن جلوگیری کنیم[۸].
وهابیت ادعا می‌کند که بزرگداشت نبی و اوصیای الهی بدعت و شرک و عبادت ایشان است. این ادعا اتهامی بیش نیست و پایه و اساسی ندارد؛ چراکه کسانی که مراسم بزرگداشت برپا می‌کنند معتقدند نبی(ص) و اوصیاء طاهرینش بندگان خداوند هستند و در نمازهای یومیه در هر روز و شب بارها به این موضوع شهادت می‌دهند. ایشان تنها با این کار بنای بر تعظیم شعائر اللهی و اعتلاء کلمه اسلام دارند و شکی نیست که این از مصادیق آیه شریفه «و من یعظم شعائر الله، فانها من تقوی القلوب»[۹].
وضعیت کتاب
مستندات مطالب و ارجاعات مفیدی در پاورقی‌های کتاب ذکر شده است. فهرست مطالب نیز در انتهای کتاب آمده است.
پانویس
منابع مقاله
مقدمه و متن کتاب.