افغانی، ابوالوفاء
ابوالوفاء افغانی یا محمود شاه قادری حنفی، فقیه و محدث افغانی در 1310ق، در قندهار متولد و در سال 1395ق، درگذشت. وی بسیاری از آثار اهل سنت را تحقیق و تصحیح کرد که تحقیق «الجامع الكبير» محمد بن حسن شیبانی از آن جمله است.
تولد و حیات علمی
محمود شاه قادری حنفی، فرزند مبارک شاه، معروف به ابوالوفاء افغانی، دانشمند، محقق، فقیه، اصولی و محدث منتقد، در ذی‌الحجه سال 1310ق، در شهر قندهار افغانستان از پدری عالم و مادری صالح متولد شد. چشمان او از سنین جوانی برای طلب دانش باز شد؛ بنابراین برای ملاقات با علمای برجسته به هند سفر کرد و پس از آنکه دانش کاملی از هند به دست آورد، در سال 1330ق، به حیدرآباد دکن بازگشت و وارد مدرسه نظامیه شد و در آنجا علوم حدیث، تفسیر، فقه، قرائت و حفظ قرآن کریم را فراگرفت.
پس از آن، وی از مدرسه نظامیه فارغ‌التحصیل شد و در آنجا کار تدریس را به‌عهده گرفت و در فقه، حدیث و ادبیات عرب تدریس کرد و سال‌های طولانی در این سمت بود؛ به‌گونه‌ای که بسیاری از دانشجویان که بعدها از دانشمندان بزرگ شدند، از شاگردان او بودند. سپس وی به‌همراه برخی از همکاران خود، «لجنة إحياء المعارف النعمانية» - منسوب به ابوحنیفه نعمان - را تأسیس کرد و هدف از آن، انتشار آثار فقهای سلف و محدثین، به‌ویژه علمای حنفی، تحت نظارت و تحقیق کمیته بود.
در شرح حال وی باید متذکر شد که او مجرد بود و هرگز ازدواج نکرد. او عالمی زاهد و متدین بود و شب‌ها به نماز می‌ایستاد، سنت‌ها را حفظ می‌کرد و وقت خود را صرف خواندن، تحقیق و تعلیم دانش به شاگردانش می‌نمود.
اساتید
وی در مدرسه نظامیه از بسیاری از علمای بزرگ از جمله شیخ انوارالله، شیخ عبدالصمد، شیخ عبدالکریم، شیخ محمد یعقوب، شیخ محمد ایوب و سایر علمای برجسته استفاده کرد.
وفات
وی در روز چهارشنبه سیزدهم رجب سال 1395ق، درگذشت.
آثار
ابوالوفاء رئیس کمیته احیای معارف نعمانیه بود و این کمیته که کارهای اساسی‌اش توسط وی صورت می‌گرفت، تحقیقات و تعلیقات او را بر کتب مختلف منتشر می‌نمود؛ از جمله آن کتب عبارتند از:
- الآثار: قاضی ابویوسف؛
- الرّد على سير الأوزاعي: قاضی ابویوسف؛
- اختلاف أبي‌حنيفة و ابن أبي‌ليلی: قاضی ابویوسف؛
- الأصل: محمد بن حسن شیبانی؛
- الجامع الكبير: محمد بن حسن شیبانی؛
- مختصر الطحاوي في فقه الحنفية: احمد بن محمد طحاوی؛
- جزء سوم از «التّاريخ الكبير»: امام بخاری؛
- النّفقات: احمد بن علی جصّاص رازی؛
- أصول الفقه: محمد بن احمد سرخسی؛
- مناقب أبي‌حنيفة و صاحبيه أبي‌يوسف و محمد: شمس‌الدین ذهبی.
وی بر چاپ بسیاری از کتب مهم همچون: «الحجة على أهل المدينة»، اثر محمد بن حسن شیبانی و... نیز اشراف داشته است[۱].
پانویس
- ↑ ر.ک: وب‌گاه جمعية الاتحاد الإسلامي
منابع مقاله
وب‌گاه جمعية الاتحاد الإسلامي، به آدرس اینترنتی: https://www.itihad.org/6003/%D8%A3%D8%A8%D9%88-%D8%A7%D9%84%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1-%D8%A7%D9%84%D8%A3%D9%81%D8%BA%D8%A7%D9%86%D9%8A-%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AA%D9%88%D9%81%D9%89-%D9%81%D9%8A-%D8%B1%D8%AC%D8%A8-1395%D9%87%D9%80/