طرازی، نصرالله مبشر
نصرالله مبشر طرازی (1922-2002م)، محقق، مترجم، فهرست‌نویس کتابهای منتشره و نسخه‌های خطی، استاد زبان‌های شرقی است که بیش از سی سال در دارالکتب المصریه و در زمینه آموزش زبان‌های شرقی در دانشگاه‌های مصر و مرکز تحقیق التراث در دانشگاه قاهره فعالیت کرد. «الفهرس الوصفي للمخطوطات الفارسية»، از جمله آثار اوست.
| نام | نصرالله مبشر طرازی |
|---|---|
| نامهای دیگر | |
| نام پدر | |
| متولد | 1922م |
| محل تولد | |
| رحلت | بیستم آوریل 2002م |
| اساتید | |
| برخی آثار | تاریخ بخاری / تعريب |
| کد مؤلف | AUTHORCODE03083AUTHORCODE |
تحصیل
نصرالله، تحصیلات خود را در مدارس فرانسوی در کابل، پایتخت افغانستان، در زمان سلطنت محمدنادر شاه (1883-1933م) و پس از وی محمدظاهر شاه (1914-2007م) به پایان رساند.
هجرت
نصرالله و پدر در کابل بودند، تا اینکه پدر تصمیم گرفت با خانواده‌اش به مصر مهاجرت کند. وی در سپتامبر 1949 برای گرفتن اجازه اقامت در مصر و تحصیل فرزندانش در مدارس و مراکز علمی آنجا به مصر رفت و در 16 ژانویه 1950، خانواده‌اش وارد مصر شدند. بعد از آن نصرالله طرازی در قاهره ساکن شد و به کار در دارالکتب مصریه مشغول گردید.
اگر علامه طرازی تحت تعلیم پدر دانشمند خود قرار نمی‌گرفت و در آن فرصتی که در کابل بود در خدمت علما با علوم عربی و زبان‌های شرقی آشنا نمی‌شد و دست تقدیر او را به مصر و کار در دارالکتب نمی‌کشید، به آن جایگاه علمی و تخصصی که از آن سخن واهیم گفت دست نمی‌یافت.
جایگاه علمی== او ادیب و مبلغی بزرگ، فقیه و نویسنده‌ای توانا و متخصص و مبدع در زمینه تحقیق و ترجمه نسخه‌های خطی از زبان‌های شرقی: ترکی عثمانی و ترکی جدید و فارسی و همچنین در زمینه فهرست مخطوطات و مطبوعات شرقی فارسی و عثمانی و ترکی جدید و ترکی ازبکی در دانشگاه‌های مصری (دانشگاه عین شمس، الازهر و قاهره) بود.
باآنکه تحصیلات نخستین وی در مدارس فرانسوی صورت گرفت و طبعا وی تحت تأثیر فرهنگ فرانسوی و علاقه‌مند به آن بود، تغییر و تحول وی و روی آوردنش به فرهنگ اسلامی، امری بزرگ بود و می‌توان گفت خداوند وی را برای نصرت دین خویش و فرهنگ اسلامی و خدمت به تراث امت اسلامی ذخیره نموده بود و با تغییر و تحول یادشده، او را برای این کار بزرگ برگزید. وی بیش از سی سال در دارالکتب مصری و نیز در زمینه آموزش زبان‌های شرقی در دانشگاه‌های مصر و مرکز تحقیق التراث در دانشگاه قاهره فعالیت کرد. کار وی در دارالکتب این امکان را به او داد که به هزاران تراث خطی و چاپی دست یابد و از طریق کار در زمینه طبقه‌بندی و فهرست‌نگاری نسخه‌های خطی و چاپی میراث شرقی و به‌خاطر دانش و تسلطش بر زبان‌های شرقی، به دنیای ترجمه و تحقیق وارد شود که منجر به تهیه فهرست‌های جامع کتاب‌ها و نسخه‌های خطی شرقی در شانزده جلد گردید. خودش در این‌باره می‌نویسد: «کار من در دارالکتب موجب شد که بر بیش از بیست‌وسه هزار جلد کتاب چاپی و خطی برای فهرست‌بندی و طبقه‌بندی آنها اطلاع یافتم و آنها را جلد به جلد مطالعه کردم؛ مخصوصاً به‌منظور طبقه‌بندی – که امری است بسیار؛ چه، هر علمی شاخه‌ها و تقسیمات مختلفی دارد - ناچار شدم هر کتاب را از ابتدا تا انتها بخوانم و در نتیجه بر مطالب بسیاری آگاهی یافتم».
وفات
وی در بیستم آوریل 2002م، به سرای باقی شتافت.
آثار
- ترجمه و تحقیق کتاب «تاریخ بخارى»، نوشته محمد بن جعفر نرشحی؛
- عدد من المجموعات القصصية باللغة الفارسية؛ منها: قطرة دم، العاشقان و أنا أيضا بكيت؛
- ترکستان، ماضيها و حاضرها؛
- دستور زبان فارسی؛ أی قواعد اللغة الفارسية؛
- النبذة في قواعد اللغة العثمانية؛
- دراسات في البلاغة و العروض العثماني؛
- إطلالة على العطاء العلمي و الحضاري لمحافظتي بخاری و خيوة خلال (13) قرنًا؛
- نبذة عن الآثار الإسلامية ببخارى و خيوة؛
- إعداد الفهارس الشاملة للكتب و المخطوطات الشرقية بدارالكتب المصرية؛
- نورالدین عبدالرحمن الجامي؛ فهرس بمؤلَّفاته الفارسية و العربية؛
- الفهرس الوصفي للمخطوطات الفارسية؛
و...[۱].
پانویس
- ↑ ر.ک: الجوهري، عبداللطيف
منابع مقاله
الجوهري، عبداللطيف، وب‌گاه الألوكة الثقافية، سير و تراجم و أعلام، به آدرس اینترنتی: https://www.alukah.net/culture/0/117529