نشار، علی سامی

علی سامی نشار (1917م-1980م)، متفکر و نویسنده شافعی مصری و صاحب آثار متعدد، از جمله: «نشأة الفكر الفسلفي في الإسلام».

علی سامی نشار

نام	علی سامی نشار
نام‎های دیگر
نام پدر
متولد
محل تولد
رحلت
اساتید	[[ | ]] [[ | ]]؛
برخی آثار	[[ ]] [[ ]]
کد مؤلف	AUTHORCODE02682AUTHORCODE

ولادت

علی سامی نشار، در 19 ژانویه 1917م، در قاهره متولد شد، سپس خانواده‌اش به وطنشان دمیاط نقل مکان کردند.

تحصیل

او گواهی‌نامه ابتدایی را در دبستان دمیاط دریافت کرد. سپس در ژوئن 1935 دیپلم دبیرستان خود را از مدرسه متوسطه القبه در یونیه به دست آورد. او در سال 1935م به دانشکده ادبیات و علوم دانشگاه قاهره پیوست. در سال 1939م، از دانشکده ادبیات، گروه فلسفه فارغ‌التحصیل شد. در سال 1942م، زیر نظر شیخ مصطفی عبدالرازق، مدرک کارشناسی ارشد را دریافت کرد و موضوع رساله وی «مناهج البحث عند مفكري الإسلام و نقد المسلمين للمنطق الأرسططاليسي» بود. این کتاب، محققان - اعم از مستشرق و عرب - را از وجود دیدگاه اسلامی مستقل از منطق ارسطو در علم اصول فقه آگاه کرد. وی در سال 1943م، به‌‎عنوان دانشیار در دانشکده ادبیات دانشگاه اسکندریه منصوب شد. دانشگاه او را در سال 1948م، به یک مأموریت علمی به دانشگاه کمبریج فرستاد و او پس از سه سال تحت اشراف مستشرق بریتانیایی «آرثر آربری»به درجه دکترا در فلسفه رسید.

جایگاه علمی

وی یکی از متفکرین بزرگ اسلامی قرن بیستم بشمار می‌آید. این دانشمند بزرگ شافعی‌مذهب در الهیات، فلسفه و منطق سرآمد بوده؛ تا جایی که برخی وی را «رئیس اشاعره در عصر جدید» لقب داده‌اند.

اساتید

سامی نشار در دانشکده ادبیات دانشگاه قاهره شاگرد اساتید بزرگ فلسفه و خاورشناسانی چون: لالاند و کورایه بود. اما محبوب‌ترین آنها نزد او و کسی که پیوند عمیقی با او برقرار نمود، شیخ مصطفی عبدالرازق بود.

تدریس

دکتر نشار در سال 1955م، به دانشکده ادبیات و علوم انسانی عراق دعوت شد و به مدت چهار سال در آنجا تدریس کرد و بسیاری از اساتید فلسفه در عراق از دانشجویان وی هستند. وی در سال 1959، از عراق به دانشگاه اسکندریه بازگشت و تا سال 1971 در آنجا ماند. دهه شصت ثمربخش بود؛ چراکه اندکی بعد، از دانشجویانش در اسکندریه، یک مکتب فکری ایجاد کرد و حلقه‌ای علمی بنیان نهاد که با شاگردانش موضوعات مورد علاقه‌شان در دوره‌های تحصیلات تکمیلی را مورد مطالعه قرار دادند و تحقیقاتشان در پروژه «نشأة الفكر الفلسفي في الإسلام» کامل شد. سپس در سال 1973 به‌عنوان استاد در دانشگاه محمد الخامس در رباط منصوب شد و تا زمان مرگ در آن ماند. او شاگردان خوبی نیز در مراکش داشت و بسیاری از اساتید فلسفه اسلامی در دانشگاه‌های مصر و عرب از دانشجویان وی هستند.

شاگردان

1. سید محمد حسن دخاخنی؛
2. عمار جمعی طالبی؛
3. عبده راجحی؛
4. ناجی عباس تکریتی؛
5. عبدالفتاح فؤاد؛
6. جلال محمد موسی؛
7. فوقیه حسین محمود؛
8. فتح‌الله خلیف؛
9. عبدالمجید صغیر؛
10. عبدالقادر محمود؛
11. سعاد علی عبدالرازق؛
12. احمد محمود صبحی؛
13. سهیر محمد مختار؛

و...

آثار

تألیفات

1. الألحان الصامتة؛
2. نشأة الفكر الإسلامي؛
3. مناهج البحث عند مفكري الإسلام و اکتشاف المنهج العلمي في العالم الإسلامي؛
4. شهداء الإسلام في عهد النبوة؛
5. نشأة الدين (النظريات التطورية و المؤلهة).

تحقیقات

1. الشهب اللامعة في السیاسة النافعة، اثر ابوالقاسم بن رضوان مالقی؛
2. بدائع السلك في طبائع الملك، اثر ابوعبدالله بن ازرق؛
3. كتاب السياسة أو الإشارة في تدبير الإمارة، اثر عبدالله بن عبدالرحمن بافضل حضرمی؛
4. صون المنطق و الكلام عن فني المنطق و الكلام، اثر جلال‌الدین سیوطی؛
5. عقائد السلف للأئمة أحمد بن حنبل و البخاري و ابن قتيبة و عثمان الدارمي؛
6. ديوان أبي‌الحسن الششتري.

وفات

سامی نشار در 21 شوال 1400ق، مطابق با اول سپتامبر 1980م، در رباط وفات یافت‏.

منابع مقاله

ويكيبيديا، الموسوعة الحرة، به آدرس اینترنتی: https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%8A_%D8%B3%D8%A7%D9%85%D9%8A_%D8%A7%D9%84%D9%86%D8%B4%D8%A7%D8%B1