عسکری، ابواحمد
ابواحمد عسکری (متولد 293ق)، عالم لغوی، از شاگردان ابوبکر بن درید و صاحب آثار متعدد، از جمله: «شرح ما يقع فيه التصحيف و التحريف» است.
نام و نسب و ولادت
حسن بن عبدالله بن سعید بن زید بن حکیم، مکنی به ابواحمد و معروف به عسکری، در پایگاه نظامی مکرم، یکی از شهرهای خراسان، در شوال 293ق، به دنیا آمد[۱].
تحصیل
وی در شهر محل تولدش تحصیلاتش را آغاز کرد و از اساتید آنجا علم آموخت. سپس برای دیدار علما و مجالست با ادبا به شهرهایی که مرکز علم و ادب محسوب می‌شدند، سفر کرد[۲].
تخصص
ابواحمد به تبحر در لغت و براعت در تحقیق و دقت در تمحیص شناخته می‌شود[۳].
اساتید
- ابومحمد بن عبدالله اهوازی؛
- ابوبکر بن درید؛
- نفطویه؛
- ابوجعفر بن زهیر؛
- ابوالقاسم بغوی؛
- ابن ابوداود سجستانی؛
- ابن انباری؛
- محمد بن یحیی؛
- عبدالرحمن بن مندویه شاعر اصفهانی؛
و... البته ارتباط وی در میان اساتیدش با ابن درید بیشتر بوده؛ ازاین‌رو بسیار از وی نقل و روایت دارد؛ گاهی از وی سؤال می‌کند و گاهی بر وی قرائت می‌نماید و گاه املائات وی را می‌نویسد و در کل، بسیار از وی روایت می‌کند[۴].
شاگردان
- ابوعتاد صائغ تستری؛
- ذوالنون بن محمد؛
- حسن بن احمد جرهمی؛
- ابوالعباس شروطی؛
- ابوبکر احمد بن یحیی اصفهانی، معروف به یزدی؛
- ابوالحسن علی بن احمد، معروف به نعیمی؛
- ابوعلی حسن بن علی بن ابراهیم مقری اهوازی؛
- ابوریاش؛
- ابوالحسن بن لنکک؛
و...[۵].
آثار
- شرح ما يقع فيه التصحيف و التحريف (مهم‌ترین اثر وی)؛
- المختلف و المؤتلف مما يدخل فيه الوهم علی المحدثين (که صاحب كشف الظنون از آن، با «المختلف و المؤتلف في مشتبه أسماء الرجال» نام برده است)؛
- ما لحن فيه الخواص؛
- علم النظم (که یاقوت آن را «صناعة الشعر» نام نهاده است)؛
- الحكم و الأمثال؛
- راحة الأرواح؛
- الزواجر و المواعظ؛
- تصحيح الوجوه و النظائر[۶].
پانویس
منابع مقاله
عبدالعزیز احمد، مقدمه کتاب «شرح ما يقع فيه التصحيف و التحريف»، اثر ابواحمد حسن بن عبدالله بن سعید عسکری، با تحقیق عبدالعزیز احمد، شركة مكتبة و مطبعة مصطفی البابي الحلبي و أولاده بمصر و محمود نشار الحلبي و شركائه، 1383ق/1963م.