کمیته تحقیق تراث شیخ اعظم
کمیته تحقیق تراث شیخ اعظم، مجموعه‌ای متشکل از علما بود که در «مؤسسه مجمع الفكر الإسلامي» به‌مناسبت تشکیل کنگره جهانی دویستمین سالگرد تولد شیخ انصاری، تشکیل شد.
شکل‌گیری کمیته
در آستانه دویستمین سالگرد ولادت شیخ مرتضى انصارى، به امر آیت‌الله خامنهاى، کنگره جهانى شیخ انصارى، در شهرهاى قم و دزفول برگزار شد، تا اهداف زیر را تحقق بخشد:
- شناساندن دستاوردهاى اندیشه فقهی آل‌محمد(ص) در حوزه‌هاى شیعى، به مجامع علمى و فرهنگى ایران و جهان؛
- معرفى روحانیت شیعه و چهره‌هاى برجسته علمى - فقهى و نمایاندن زوایاى پنهان و آشکار ابعاد شخصیتى این بزرگان، به‌منظور حراست از دستاوردهاى علوم اسلامى و قدردانى از مقام فقاهت؛
- تعمیق ارزش‌هاى معنوى و اخلاقى در جامعه اسلامى، خصوصا حوزه‌هاى علمیه و دیگر مجامع علمى، به‌منظور بازسازى روحى و معنوى و انعکاس انوار معنوى اهل‌بیت(ع) در جامعه اسلامى.
در راستای اهداف مزبور، گروه تحقیق، متشکل از تعدادى از فضلا و محققین حوزه علمیه قم به سرپرستى حجت‌الاسلام محمدعلى انصارى، جهت بررسى و تحقیق آثار و مؤلفات شیخ انصارى تشکیل گردید و نیز از صاحب‌نظران حوزه و دانشگاه، درخواست تهیه مقاله پیرامون آثار و ابعاد شخصیت علمى و عملى شیخ انصارى، شد[۱].
کتاب‌های چاپ‌شده
آثارى که تاکنون توسط گروه تحقیق مورد بررسى قرار گرفته و به‌وسیله واحد انتشارات به چاپ رسیده، عبارت است از:
- كتاب الصوم؛
- كتاب أحكام الخلل في الصلاة؛
- كتاب رسائل فقهية؛
- كتاب الزكاة؛
- حاشیه بر استصحاب قوانین؛
- طهارت، ج۱؛
- الخمس؛
- وصايا و المواريث؛
- مکاسب، ج۱؛
- صلات، ج۱؛
- نکاح؛
- قضاء و شهادات؛
- مناسک حج؛
- رساله عملیه (صراط النجاة)؛
- رساله تقلید؛
- رساله مشتق؛
- رساله رضاع؛
- رساله مواریث؛
- رساله قاعدة نفي الضرر؛
- رساله عدالت؛
- رساله التسامح في أدلة السنن؛
- رساله تقیه؛
- رساله القضاء عن الميت؛
- رساله قاعدة من ملك؛
و...[۲].
هیئت علمی کنگره
در ادامه این اقدامات در سال ۷۰ش، هیئت علمى کنگره شیخ انصارى با شرکت علما و مدرسین حوزه علمیه قم جهت ارزیابى مقالات و فعالیت‌هاى علمى کنگره تشکیل گردید، که اعضاى آن عبارتند از: آیت‌اللّه‌العظمی شبیرى زنجانى؛ آیت‌اللّه محمدهادى معرفت؛ آیت‌اللّه شیخ احمد سبط الشیخ؛ آیت‌اللّه حاج مجتبى محمدى عراقى؛ آیت‌اللّه طاهرى خرم‌آبادى؛ آیت‌اللّه رضا استادى؛ آیت‌اللّه جناتى و آیت‌الله محسن اراکى. به‌منظور تمرکز فعالیت‌هاى هیئت علمى کنگره، دفتر هیئت علمى در سال ۱۳۷۰ با مسئولیت حجت‌الاسلام منتظرى در محل سازمان تبلیغات اسلامى قم آغاز به کار نمود و تاکنون بیش از ۲۰۵ مقاله از علما و اندیشمندان داخل و خارج از کشور به این دفتر ارسال گردیده است که پس از بررسی‌هاى هیئت علمى، تعداد ۱۳۵ مقاله از لحاظ کیفیت و سطح علمى براى طرح در کمیسیون‌ها، اجلاسیهها، مجلاّت، جراید و ویژهنامههاى کنگره مناسب تشخیص داده شده است. این مقالات به زبان‌هاى فارسى، عربى، اردو و انگلیسى بوده که مراحل نهایى چاپ را توسط واحد انتشارات کنگره طى مى‌کنند[۳].
ستاد اجرایی
پس از ۳ سال تلاش هیئت علمى و دیگر دستاندرکاران، در آغاز سال ۷۳ ستاد اجرایى کنگره، در حوزه علمیه قم با مسئولیت حجت‌الاسلام على محمودى پایه‌ریزى شد و آغاز به کار نمود[۴].
گزارشى از برنامههاى ستاد برگزارى کنگره
- برگزارى اجلاسیه، به مدت ۵ روز (۳ روز در قم و ۲ روز در دزفول)، جهت طرح و بررسى و نقد مقالات تحقیقى ارائه‌شده؛
- بازدید مدعوین و میهمانان کنگره از آثار فرهنگى و تاریخى شهرستان دزفول؛
- برپایى نمایشگاه بزرگ آثار شیخ، اساتید و شاگردان ایشان در قم، هم‌زمان با برگزارى کنگره؛
- برپایى نمایشگاه بزرگ آثار علمى و ادبى علما و ادباى خوزستان در شهرستان دزفول، هم‌زمان با برگزارى و اجلاسیه‌هاى کنگره در آن شهرستان؛
- برپایى نمایشگاه کنگره، در تهران در ایام برگزارى کنگره، مشتمل بر آثار علمى شیخ و شاگردان ایشان و کارهاى علمى انجام‌شده در کنگره؛
- برپایى شب شعر با شرکت شعرا و ادباى کشور، هم‌زمان با برگزارى کنگره در شهرستان دزفول؛
- چاپ و نشر آثار شیخ انصارى با تحقیق علمى، بالغ بر ۳۳ مجلد؛
- چاپ و نشر مقالات علمى ارائه‌شده به کنگره (حدود ۱۲۰ مقاله)؛
- چاپ کتاب زندگی‌نامه شیخ انصارى، تألیف مرحوم آقا ضیاءالدین سبط الشیخ؛
- تجدید چاپ کتاب زندگانى و شخصیت شیخ انصارى، تألیف آیت‌اللّه شیخ مرتضى انصارى؛
- چاپ مجموعههاى شعر فارسى و عربى به‌تفکیک در مدح و رثای شیخ (گردآوری توسط عبدالرضا شالچى)[۵].
کمیسیون‌های تخصصی
با توجه به کثرت مقالات و زمان محدود برگزارى کنگره و ضرورت پرداختن هرچه بیشتر به مباحث علمى و بررسى ابعاد گسترده آثار و شخصیت شیخ، با تصویب هیئت علمى کنگره، کمیسیون‌هاى تخصصى قبل از برپایی کنگره تشکیل شده و چکیده مباحث به‌صورت تخصصى در کمیسیون‌هاى نهایى هم‌زمان با کنگره، مورد بحث و بررسى قرار خواهند گرفت[۶].
پانویس
منابع مقاله
پایگاه اینترنتی مؤسسه مجمع الفكر الإسلامي، بخش درباره ما، کنگره جهانی شیخ انصاری، به آدرس: https://majmaolfekr.ir/devision/Congress