الإختصاص
الإختصاص، تألیف ابوعبدالله، محمد بن محمد بن نعمان عكبرى بغدادى، ملقب به شيخ مفيد، به زبان عربى و حاوى مجموعه رواياتى از اهل‌بيت عصمت و طهارت درباره مسائل اعتقادى و اخلاقى و... است.
| الإختصاص | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | میرشریفی، علی (محقق)
موسوی زرندی، محمود (محقق) مفید، محمد بن محمد (نویسنده) غفاری، علیاکبر (محقق) |
| ناشر | جماعة المدرسين في الحوزة العلمیة بقم، مؤسسة النشر الإسلامي |
| مکان نشر | قم - ایران |
| چاپ | 1 |
| موضوع | ائمه اثناعشر - احادیث احادیث شیعه - قرن 4ق. |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | BP 129 /م7الف3 1300 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
كتاب «الإختصاص»، برای دست‌يابى به بسيارى از روايات ناياب كه داراى مفاهيمى عالى و شگرف مى‌باشند، كتابى بس ارزش‌مند و قابل توجه است.
كتاب‌هاى شيخ مفيد، پيوسته، مورد توجه علما و فقهاى شيعه قرار داشته و در بسيارى از منابع روايى بزرگ شيعه، مانند بحار الانوار مورد استناد قرار گرفته است.
شيخ مفيد، در آغاز كتاب، مى‌فرمايد: «من، اين كتاب را با زحمات فراوان و مطالعات عميق در علوم مختلف روايى و چشمه‌هاى گواراى احاديث اهل‌بيت(ع) نگاشتم تا شخصيت‌هاى برجسته اسلام را معرفى و فضايل آنها را آشكار سازم و مقام علما و انديشمندان راستين و ارزش علم و دانش آنها را نمايان گردانم».
ساختار
كتاب، داراى باب‌بندى و فصل‌بندى نيست، اما تمام مطالب خود را پس از خطبه مؤلف و مقدمه كتاب، در قالب هفده عنوان مختلف، ارائه نموده است.
گزارش محتوا
اين كتاب شامل عناوين زير است:
- خطبة المؤلف و مقدمة الكتاب.
- طائفة من قوال الائمة(ع)(مشتمل بر مطالب گوناگون، از جمله معناى شرطة الخميس و تعداد آنهاست).
- ذكر السابقين المقربين من اميرالمؤمنين(ع).
- حديث الغار.
- طائفة من اقوال النبى(ص) و الائمة(ع)(شامل سؤالات يهودى از پيامبر(ص)، مسائل عبدالله بن سبا و...).
- في ذكر حوارى اهل‌البيت(ع) و جملة من اصحابهم.
- طائفة من احاديث الائمة(ع) و اصحابهم و غيرهم(شامل حديث مباهله، مناظره مؤمن الطاق با ابوحنيفه درباره طلاق، حديثى در ستايش شهر قم و...).
- طائفة من الاخبار لزهير بن معاوية و مكحول و غيرهما.
- احاديث وصايا النبى(ص) لعلى(ع).
- طائفة من الاحاديث في فضائل الائمة(ع) و معاجزهم و اقوال الائمة(ع)(شامل حديث منطق بعض الحيوانات، المسوخ و سبب مسخها و...).
- كتاب محنة اميرالمؤمنين، على بن ابى‌طالب(ع).
- في بيان طائفة من احاديث الائمة و اصحابهم(شامل حديث فدك، حديث سقيفة بنى ساعدة و...).
- ما روى في اصحاب الائمة(ع)(عبدالله بن ابى يعفور، عيسى بن عبدالله القمى و...).
- احاديث في تعيين الائمة(ع) و بيان فضلهم.
- طائفة من اخبار الائمة(ع) في ابواب متنوعة(شامل حديث في اوقات المكروهة للجماع و جملة من وصاياهم(ع)، حديث في الدعاء و اوقاتها و...).
- احاديث حول خصائص الائمة(ع).
- طائفة من الحكم و المواعظ و الخطب(بعض وصايا لقمان الحكيم لابنه(ع)، في بيان فضل سلمان الفارسی و جملة اخرى من الاخبار و...).
- كتاب صفة الجنة و النار.
وضعيت كتاب
كتاب، توسط استاد على اكبر غفارى، تصحيح شده و حاشيه و تعليقه زده شده است و استاد، سيد محمود زرندى محرمى، شش فهرست به شرح زير برای آن تنظيم نموده است:
- فهرست مطالب.
- فهرست آيات.
- فهرست اشعار.
- فهرست أعلام.
- فهرست قبايل.
- فهرست أماكن.
نسخه‌شناسى
- نسخه‌اى در كتاب‌خانه آستان قدس رضوى.
- نسخه‌اى در كتاب‌خانه حاج شيخ حسن مصطفوى كه تاريخ نگارش آن، 1307ق و به خط شيخ محمد على، مشهور به شالى است.