مصری، حسین مجیب
حسین مجیب المصری (1916-۲۰۰۴م)، ادیب، استاد دانشگاه و شاعر مصری بود که آثاری متعدد، از وی به‌جا مانده، از جمله: «دراسة مقارنة للأسطورة بين الأدب العربي و الفارسي و التركي».
تولد
حسین مجیب المصری، در 1916م، در قاهره متولد شد.
فعالیت‌های علمی
وی در ۱۹۳۹م، از دانشکده ادبیات دانشگاه قاهره فارغ‌التحصیل شد و به تدریس ادبیات عربی، فارسی، ترکی و اروپایی در دانشگاه‌های قاهره، عین الشمس، الازهر و بنیاد بررسی‌های عربی پرداخت. همچنین به‌عنوان کارشناس در فرهنگستان زبان عربی کار کرد. او به‌جز عربی، هفت زبان را به‌خوبی می‌دانست: انگلیسی، آلمانی، فارسی، ترکی، ایتالیایی و روسی. وی در پایان عمر، نابینا شد.
کتابخانه شخصی او که آثاری به زبان‌های عربی، فارسی و ترکی داشت، در سال ۱۹۲۹م، گرد آمد. پسرش شریف آن را به‌عنوان صدقه جاریه، بر روی هر دانشجوی که به زبان‌های شرقی می‌پرداخت، باز کرد؛ اگرچه این بازدید همگانی باعث گم‌شدن برخی از آثار نایاب آن شد[۱].
اسطوره‌شناسی تطبیقی، از زمینه‌های پژوهشی نسبتا جدیدی است که از نیمه دوم قرن نوزدهم، به‌طور گسترده کاربرد یافته است. ارتباط این رویکرد، از یک‌سو در زمینه ادبیات تطبیقی و از سوی دیگر، در حوزه نقد اسطوره‌ای پیوستگی و انسجام می‌یابد. با اینکه ضرورت شناخت اساطیر ملل و اقوام جهان، به‌صورت گسترده و تطبیقی، نخست از سوی پژوهندگان اروپایی احساس شد و پژوهش‌های گسترده‌ای انجام دادند که بیشتر محدود به اساطیر اقوام اروپایی (یونان و روم) بود، اما گستره کاربرد این رویکرد، در شناختگی اساطیر ملل اسلامی، از کاوش‌های جزئی یا موردی برخی مضامین اسطوره‌ای، فراتر نرفت. حسین مجیب المصری، در سال ۲۰۰۰م، با شناخت این فقر پژوهشی، با تحقیقی با نام «دراسة مقارنة للأسطورة بين الأدب العربي و الفارسي و التركي»، نخستین گام را در تطبیق اسطوره‌های ایرانی، عربی و ترکی برداشت. مجیب المصری در این پژوهش تطبیقی، هریک از اساطیر ایرانی، عربی و ترکی را در سه بخش جداگانه مورد بررسی قرار می‌دهد. هرچند این اثر، هماهنگ با رویکرد نقد اسطوره‌ای قرن بیستم نیست، اما در نقد و سنجش اسطوره‌های ایرانی، دستاوردهای نوینی را در عرصه اسطوره‌شناسی تطبیقی، ارائه می‌کند و اسطوره‌های ناشناخته‌ای از اساطیر عربی و ترکی را، با نمونه‌های مشابه ایرانی تطبیق می‌دهد که تاکنون در هیچ پژوهشی، مورد بررسی قرار نگرفته‌اند[۲].
==آثار==
- فارسيات و تركيات؛
- اقبال و جهان عرب؛
- رمضان در شعر عربی، فارسی و ترکی؛
- غزوات پیامبر در میان شعرِ ملت‌های مسلمان؛
- فرهنگنامه فارسی - عربی جامع؛
- فرهنگنامه عثمانی؛
- تأثیر معجم‌نویسی‌های عربی بر زبان‌های ملت‌های اسلامی؛
- دیوان‌های شعری به زبان‌های عربی، ترکی و فارسی[۳].
وفات
وی در ۲۰۰۴م، در قاهره، درگذشت[۴].
پانویس
منابع مقاله
- ویکی‌پدیا، به آدرس اینترنتی:
- میلاد جعفرپور، عبدالکریم شجاعی، مهیار علوی مقدم، عباس محمدیان و ابراهیم استاجی، «اساطیر ایران در آیینه خوانش و دریافت حسین مجیب المصری»، نشریه پژوهش‌های ادبیات تطبیقی، سال یکم، شماره ۱، بهار و تابستان ۱۳۹۲، ص46-3، به آدرس اینترنتی: