میلانی، سید محمدهادی

سید محمدهادی میلانی (1313-1395ق)، از مراجع تقلید قرن چهاردهم قمری و صاحب آثاری چند در موضوعات فقه، اصول و تفسیر.

نام	میلانی، سید محمدهادی
نام‎های دیگر
نام پدر
متولد
محل تولد
رحلت
اساتید	[[ \| ]] [[ \| ]]؛
برخی آثار	[[ ]] [[ ]]
کد مؤلف	AUTHORCODE00193AUTHORCODE

تولد

سید محمدهادی، در شامگاه هفتم محرم سال 1313ق، در نجف متولد شد.

خاندان

اجداد او همه از سادات حسینی شهر مدینه منوره و از فرزندان امام علی بن الحسین(ع) بودند که به جهت شرافت علمی و معنوی از بزرگان مدینه بشمار می‌رفتند. محله قدیمی «بنی‌هاشم»، محل سکونت این خاندان بود و همواره بزرگانی از قبیله‌های عرب و دانشوران اسلامی به آنجا رفت‌وآمد داشته‌اند.

هجرت آنان در اواخر قرن یازدهم قمری از مدینه به آذربایجان ایران در پی دعوتی بود که از جانب شیعیان این دیار انجام گرفت. به دنبال این دعوت، سید حسین (جد محمدهادی) و برادرش علی‌اکبر که هر دو از جوانان فرزانه مدینه بودند، به‌همراه زائرین خانه خدا وارد آذربایجان شدند و در منطقه «اسکوچای» اقامت گزیدند و سید حسین در «میلان» سکونت اختیار نمود.

نیای مادری آیت‌الله میلانی، آیت‌الله شیخ محمدحسن مامقانی (متوفی 1223ق) بود.

تحصیل و اساتید

اساتید علوم مقدماتی وی بزرگانی چون آقا میرزا ابراهیم همدانی و آخوند ملا محسن تبریزی و در دروس سطح نیز استادانی چون آقا شیخ غلامعلی قمی و آقا شیخ ابوالقاسم مامقانی (دائی او) بودند. او همچنین از محضر اساتید بزرگی چون حضرات آیات عظام: سید ابوالحسن اصفهانی، نائینی و آقا ضیاءالدین عراقی بهره‌های وافر برده و پایه‌های علمی خود را در فقه و اصول استحکام بخشیده و در طول 23 سال حضور در دروس و محافل علمی این بزرگان توانسته بود بر آراء و نظرات قوی‌ترین اساتید مسلط گردد. وی در علوم عقلی نیز مهارت فراوان داشت و چندین سال از عمر خود را در محضر اساتید فلسفه گذرانده و در این خصوص از شاگردان شیخ محمدحسین اصفهانی بشمار می‌رفت.

از جمله علومی دیگری که آقای میلانی، در آنها تبحر یافت و به استادی رسید، دانش تفسیر و علوم قرآنی بود که از ایام تحصیل خود در نجف این دانش را نزد استاد بزرگ شیخ محمدجواد بلاغی فراگرفته بود و بعدها نیز همواره با اساتید تفسیر، به‌ویژه با مفسر بزرگ علامه طباطبایی صاحب تفسیر المیزان مباحثه و مناظره داشت.

ایشان هشت سال نیز در علوم حدیث با آیت‌الله شیخ علی قمی مباحثه و مذاکره داشت و نسخه کتاب وسایل الشیعه خود را با نسخه‌ای که به خط شیخ حر عاملی بود، مقابله کرده است.

تدریس و شاگردان

آیت‌الله میلانی هیجده سال در کربلا اقامت داشت و در این مدت، شاگردان فراوانی را تربیت کرده است. بزرگانی چون حضرات آیات و حجج ‌اسلام: حاج شیخ حسین وجد خراسانی، سید ابراهیم علم‌الهدی سبزواری، سید عباس صدر، حاج سید حسین شمس، حاج شیخ محمدرضا مهدوی دامغانی، شیخ محمدتقی جعفری، مهدی نوقانی، محمود کلباسی، کاظم مدیر شانه‌چی، سید نورالدین میلانی، سید محمد شیرازی، شیخ محمدتقی عندلیب سبزواری، سید محمدباقر حجت طباطبایی، محمدعلی علمی و سید ابراهیم مهاجرین طبسی، از شاگردان برجسته ایشان هستند که بعضی از آنان اجازه روایتی نیز از ایشان داشته‌اند.

احیای حوزه علمیه مشهد

نهم ذی‌حجه، سال 1373ق (1334ش)، آیت‌الله میلانی جهت زیارت امام علی بن موسی‌الرضا(ع) وارد شهر مشهد گردید و در خانه آیت‌الله حاج شیخ علی‌اکبر نوغانی (از علمای بزرگ مشهد) اقامت گزید.

در آن زمان، حوزه‌های علمیه مشهد، بر اثر پاره‌ای از حوادث سیاسی، همچون: مبارزات روحانیون مشهد با حکومت رضاخان، حادثه خونین قیام گوهرشاد، تبعید آیت‌الله حاج آقا حسین قمی، دستگیری بسیاری از علمای معروف این شهرستان و سخت‌گیری عمومی دولت درباره لباس روحانیت، از رونق افتاده بود و این امر تا سال 1373ق، ادامه داشت. آیت‌الله میلانی، با اقامت در مشهد، به اصلاح وضع حوزه علمیه و شکوفایی بخشیدن به دروس مدارس دینی و علمی آنجا همت نهاد.

آیت‌الله خامنه‌ای (رهبر معظم انقلاب اسلامی) در این‌باره می‌فرماید: «... ما دیدیم که مرحوم آیت‌الله میلانی از کربلا که نزدیکی نجف بود، آمدند تا مشهد و یک حوزه علمیه بزرگی را به وجود آوردند... این یک واقعیت است ... از برکت الهی برای حوزه علمیه مشهد، وجود آیت‌الله میلانی بود».