مناسك الحج (حسینی حائری)
مناسك الحج، مجموعه‌ای از فتاوای آیت‌الله سید کاظم حسینی حائری پیرامون مناسک و اعمال حج، به زبان عربی است.
| مناسک الحج (حائري) | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | حسینی حائری، کاظم (نویسنده) دفتر آيت الله سيد کاظم حسيني حائري (نویسنده) |
| سال نشر | 2006م , 1427ق |
| چاپ | 2 |
| شابک | 964-8373-21-3 |
| موضوع | حج - رساله عمليه فقه جعفري - رساله عمليه |
| زبان | عربي |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | /ح5م8 1385 188/8 BP |
ساختار
کتاب، فاقد مقدمه بوده و مباحث در هفت فصل و یک خاتمه، عرضه شده است. مطالب کتاب به‌صورت بیان مسئله با شماره‌گذاری مطرح گردیده است.
گزارش محتوا
در فصل نخست، به تعریف حجةالإسلام و شروط و اقسام آن، پرداخته شده است. در ابتدای کتاب، حدیثی از امام باقر(ع) ذکر گردیده که در آن، به بنای اسلام بر پنج امر که یکی از آنها، حج می‌باشد، اشاره گردیده است[۱]. نویسنده، ترک حج را گناه کبیره دانسته و معتقد است انکار وجوب آن، انکار ضروری دین بوده و انکار آن، عادتا به انکار شریعت اسلامی بازگشته و این کار، کفر می‌باشد[۲].
فصل دوم، به حج تمتع اختصاص یافته است. در این فصل، ابتدا به توضیح واجبات عمره تمتع که عبارتند از: احرام، طواف، نماز طواف، سعی و تقصیر پرداخته شده[۳] و سپس اعمال حج که همان حج تمتع می‌باشد، به‌تفصیل، بیان شده است. این اعمال، به‌ترتیب، عبارتند از: احرام حج، وقوف در عرفات، وقوف در مشعر الحرام، واجبات روز عید قربان و برخی از مستحبات این روز (مانند رمی جمر عقبه، ذبح و نحر در منا و حلق و تقصیر)، طواف حج و نماز آن، سعی، طواف نساء و نماز آن و واجبات بعد از نهار عید در منا مانند بیتوته در منا و رمی جمرات[۴].
در فصل سوم، به بیان احکام حج افراد و قران پرداخته شده است. این حج، مخصوص کسانی است که فاصله میان آنها و مسجد الحرام کمتر از شانزده فرسخ باشد[۵].
در فصل چهارم، احکام مصدود و محصور، بیان شده است. مصدود کسی است که پس از احرام، از حج یا عمره، به‌واسطه منع دشمنان و یا مانعی دیگر، منع شده و توانایی انجام اعمال حج، از او گرفته شده است[۶].
احکام مربوط به عمره مفرده، در فصل پنجم مطرح گردیده است. کسی که وظیفه‌اش در مقابل تمتع، حج افراد می‌باشد، در مقابل عمره نیز وظیفه وی، عمره مفرده است[۷].
احکام مربوط به استنابت در حج و وصیت به آن، در فصل ششم، بیان شده است. استنبابت به معنای این است که شخصی از طرف دیگری، نائب شده و به‌جای او، حج به‌جای آورد. این امر، در دو حالت محقق می‌گردد: نخست اینکه کسی به استطاعت رسیده باشد، اما از به‌جای آوردن حج، به دلیل بیماری یا سایر دلایل، عاجز شده باشد. دوم آنکه شخصی به استطاعت رسیده باشد، ولی در ایام حیات خود، حج را به‌جای نیاورده باشد که در این صورت، از ماترک وی، شخصی به نیابت او، به حج فرستاده می‌شود[۸].
در برخی حالات و فروض، بر شخص محرم واجب می‌گردد که کفاره بدهد که این امر، با قربانی کردن محقق می‌گردد؛ ازاین‌رو در آخرین فصل، به بیان مصارف کفاره در حج پرداخته شده است[۹].
خاتمه، به سه موضوع اختصاص یافته است. در ابتدا به بیان احکام کیفیت شناخت اوقات مناسک حج پرداخته شده و سپس احکام عامه مرتبط با مکه مکرمه، بیان شده است. در پایان نیز بعضی از ادعیه و زیارات مربوطه، آورده شده است که عبارتند از دعای امام حسین(ع) و امام سجاد(ع) در روز عرفه و زیارت پیامبر(ص)، حضرت زهرا(س) و ائمه بقیع(ع) [۱۰].
وضعیت کتاب
فهرست مطالب در انتهای کتاب آمده و در پاورقی‌ها، علاوه بر ذکر منابع[۱۱]، به توضیح برخی از مطالب متن پرداخته شده است[۱۲].
پانویس
منابع مقاله
مقدمه و متن کتاب.