منهاج الصالحين (حسینی حائری)
منهاج الصالحين؛ المعاملات، بخشی از رساله عملیه آیت‌الله سید محسن حکیم (متوفی 1390ق)، به همراه تعلیقات آیت‌الله سید کاظم حسینی حائری می‌باشد.
| منهاج الصالحين | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | حسینی حائری، کاظم (محشی) حکیم، محسن (محشی) |
| عنوان‌های دیگر | منهاج الصالحين، المعاملات |
| ناشر | دار الرسالة |
| مکان نشر | ايران - قم |
| سال نشر | 1394ش |
| شابک | 978-600-95278-5-4 |
| موضوع | فتواهای شیعه - قرن 14، فقه جعفری - رساله عملیه |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | |
این رساله که رساله عربی و فتوایی سید حکیم بوده و با عبارات رسا و الفاظ قالب با معنا، در کشورهای مختلف، به‌صورت مکرر به چاپ رسیده، از آثار تأثیرگذار فقه فتوایی شیعه است که مورد تعلیقه و تحشیه فقیهان مختلف قرار گرفته است. از جمله این تعلیقات، کتاب حاضر می‌باشد که مباحث مربوط به معاملات را در خود جای داده است.
در مقدمه‌ای که در ابتدای کتاب آمده، به علت برگزیده شدن قسمت معاملات برای تعلیق اشاره شده و این نکته بیان گردیده است که چون فتوای مربوط به بخش عبادات آیت‌الله حکیم، در تعلیقاتش بر کتاب «الفتاوای الواضحة» استادش سید محمدباقر صدر آمده، لذا در اثر حاضر، فقط به تعلیق بخش عبادات پرداخته شده و فتاوای ایشان در قالب همین بخش عرضه شده است[۱].
در این مقدمه همچنین به بیان ویژگی‌های روش علمی آیت‌الله حائری پرداخته شده است که عبارت است از دقت در استفاده از آلات و ادات استنباط که به ابداعات و نتایج جدیدی در مهم‌ترین مسائل علم اصول، از جمله در سیره متشرعیه و عقلائیه، کیفیت جمع میان حکم ظاهری و واقعی، حجیت قطع، تواتر، علم اجمالی و حقیقت معانی حرفیه، منجر شده است[۲].
روش شارح بدین‌صورت است که متن رساله آیت‌الله حکیم در بالای صفحه آمده و در پایین صفحه، تعلیق و شرح مطالب ذکر شده است. شارح مواردی که نیاز به توضیح و شرح بوده را به‌وسیله شماره‌هایی در متن علامت‌گذاری نموده و پایین صفحات را به شرح آن موارد اختصاص داده است.
موضوعات و مسائلی که در کتاب، موردبحث و بررسی قرار گرفته است، عبارتند از: تجارت، شفعه، اجاره، مزارعه و مساقات، جعاله، سبق و رمایه، شرکت، مضاربه، ودیعه، عاریه، لقطه، غصب، احیای موات، دین، رهن، حجر، ضمان، صلح، اقرار، وکالت، هبه، وصیت، وقف، نکاح، طلاق، ظهار، ایلاء، لعان، قسم، صید و ذباحه، اطعمه و اشربه و میراث.
فهرست مطالب، در انتهای کتاب آمده و در پاورقی‌ها، علاوه بر ذکر منابع[۳]، به توضیح برخی از مطالب متن، پرداخته شده است[۴].
پانویس
منابع مقاله
مقدمه و متن کتاب.