ادیب، شیخ عباسعلی
شيخ عباسعلى اديب اصفهانى (1315-1371ش)، دانشمند، فقيه، اديب، شاعر، اصولى، هيئت‌دان، رياضى‌دان اصفهانى
| نام | ادیب، شیخ عباسعلی |
|---|---|
| نام‌های دیگر | آیت‌الله حاج شیخ عباسعلی ادیب حبیب‌آبادی |
| نام پدر | حاج محمد جعفر |
| متولد | 8 مهرماه 1276ش/13 جمادی الاول 1315 قمری |
| محل تولد | حبيب‌آباد برخوار اصفهان |
| رحلت | 14 خرداد 1371ش |
| اساتید | میرزا محمد على معلم حبيب‌آبادى، شيخ على يزدى، حكيم شيخ محمد خراسانى |
| برخی آثار | ارث الشيعه، وظايف الشيعه در شرح دعاى ندبه، هدية العباد در شرح حال صاحب بن عبّاد |
| کد مؤلف | AUTHORCODE00381AUTHORCODE |
ولادت
در سال 1315ق، برابر با 8 مهرماه 1276ش، در منطقه حبيب‌آباد برخوار اصفهان زاده شد.
تحصیلات
وى تحصيلات خود را در حوزه علمى اصفهان و در محضر اساتيدى چون: میرزا محمد على معلم حبيب‌آبادى، شيخ على يزدى، حكيم شيخ محمد خراسانى، آقا سيد عبدالحسين سيد العراقين، آقا میرزا يحيى بيدآبادى، حاج میر محمد صادق خاتون‌آبادى، شيخ على عاشق‌آبادى، آخوند گزى و آخوند كاشى سپرى كرد. آنگاه موفق به اخذ اجازه از بزرگانى شد كه آيات عظام: سيد محمدباقردرچه‌اى، سيد ابوالحسن اصفهانى و سيد محمد حجت كوه‌كمره‌اى، از آن جمله‌اند.
وى در رشته‌هاى علمى گوناگون همچون؛ فقه، اصول و حتى ادبيات عرب، مجتهد بود و در مسائل منطق، حكمت، فلسفه، هيئت، نجوم و رياضى، تسلط كامل داشت، با زبان فرانسه به خوبى آشنا بود و اشعارى به این زبان مى‌سرود. وى در اسطرلاب، هندسه، لگاريتم نيز صاحب‌نظر بود و به همین علت، شيخ‌العلماى اصفهان و شيخ بهایى زمان لقب گرفت.
نكته‌اى كه در باب مقام علمى آن بزرگوار، شايان ذكر است، این كه ايشان همه تحصيلات خود را در اصفهان گذراند و بدون این كه حوزه‌هاى علمى ديگرى را درك كرده باشد، به این مرتبه والاى علمى رسيد. البته سفر كوتاهى هم به نجف داشته، اما این سفر در زمانى صورت گرفت كه مراتب بالاى علمى خود را طى كرده بود.
ايشان از بين رجال و بزرگان اسلامى، به صاحب بن عبّاد، توجه خاصى داشت به طورى كه تنها تأليف تاريخى - رجالى وى، «هدية العباد» نام دارد و به شرح زندگانى صاحب بن عبّاد اختصاص اختصاص يافته است. البته علت اقدام آن مرحوم به تأليف این شرح حال، این بود كه بعضى از افراد جاهل و يا مغرض، نسبت نارواى سنّى مذهب بودن را به مرحوم صاحب بن عبّاد مى‌داده‌اند و وى چون مى‌ديد این تهمت نارواست، اقدام به تدوین این شرح حال كرد. او همچنين به تعمیر و بازسازى آرامگاه صاحب همت گماشت و قبه‌اى بر روى مزار ايشان ساخت و به بازسازى و توسعه مسجد صاحب پرداخت. وى به دليل همین وابستگى به صاحب، وصيت كرد تا در كنار مزار او به خاک سپرده شود.
حوزه علمیه اصفهان نزدیک به هفتاد سال از سفره علم و دانش پربركت او بهره گرفت. ايشان در حيات علمى خود، شاگردان زيادى را تربيت كرد. به رغم جستجویى كه صورت گرفت، در شمار شاگردان ايشان به نامى جز نام دكتر محمد فشاركى، استاد دانشكده ادبيات و علوم انسانى دانشگاه اصفهان بر نخورديم.
وفات
وى سرانجام بعد از ظهر روز 14 خرداد 1371ش درگذشت و پیکرش طبق وصيت خود او، در جوار صاحب بن عبّاد به خاک سپرده شد.
آثار
ارث الشيعه، وظايف الشيعه در شرح دعاى ندبه، هدية العباد در شرح حال صاحب بن عبّاد، کتاب تطبيق، در بيان سال‌ها وماه‌هاى هجرى قمرى و هجرى شمسى، الرسالة القطبيّة في اوقات الصلوات و الصوم في مناطق الشمالية، رساله قطبيّه فارسی مطابق با رساله قطبيّه عربى، ملحقات قضاوت‌هاى امیرالمؤمنين(ع)، ملحقات مناسك الشيعة در زيارت حضرت رسول(ص) و چهار امام، احسن التقویم اصفهان و قبلة البلدان.
منابع مقاله
- زادهوش، محمدرضا، «اديب ماندگار (يادنامه آيت‌الله شيخ عباس على اديب اصفهانى)»، آينه پژوهش، فروردين و ارديبهشت 1386،ش 103، ص110 -112
- رياحى، محمدحسین و چلونگر محمد على، «اديب ماندگار،(يادنامه آيت‌الله شيخ عباسعلى اديب اصفهانى)».