بنداری، فتح بن علی
قوام‌الدين فتح بن على بن محمد بندارى اصفهانى (متوفای سده ۷ق/۱۳م)، مورّخ ایرانى قرن هفتم و مترجم شاهنامه فردوسى به عربى مى‌باشد.
ولادت
وى در مولد خود اصفهان تربيت يافت. در سال 620ق به شام سفرى كرد و در دمشق به خدمت پادشاه عيسى بن ملك عادل ابى‌بكر بن ايوب رسيد و به امر او «شاهنامه» فردوسى را به عربى درآورد كه به «الشاهنامه» معروف است. وى همچنين كتاب «تاريخ سلاجقه» انوشروان بن خالد، وزير محمود بن محمد بن ملكشاه را كه عمادالدين اصفهانى به عربى درآورده بود، خلاصه كرد.
بُندارى آثار خود را به عربى مى‌نوشته و شهرت اصلى او به سبب تلخيص و تهذيب كتاب «زُبدَة النُصرَه و نُخبَة العُصره»، در تاريخ سلجوقيان، تأليف عمادالدين اصفهانى است كه پس از زدودن كتاب از برخى آرايش‌هاى ادبى، آن را در به شرف‌الدين عيسى بن العادل ايوبى، الملك المعظَّم، هديه كرد. به گفته خودش، وى تاريخ صلاح‌الدين ايوبى به نام «البرق الشامى» تأليف عمادالدين اصفهانى را تلخيص كرده و بر تاريخ بغدادِ خطيب بغدادى نيز ذيلى نگاشته است. وى شاهنامه فردوسى را به عربى برگردانيد و به الملك المعظّم تقديم كرد. از زندگى او، كه ظاهراً در شام و عراق گذشته است، اطلاع ديگرى در دست نيست. تاريخ وفات وى نيز نامعلوم است.
با آن‌كه وى كتاب نسبتاً مشهورى درباره سلجوقيان تدارکديده و شاهنامه را به عربى برگردانده است، باز زندگى‌نامه‌اش مورد توجه نويسندگان كهن قرار نگرفته و آگاهى‌هایى كه از احوال او باقى مانده و در کتاب‌ها پراكنده است، بيشتر همان يافته‌هایى است كه عزام در مقدمه «الشاهنامه» آورده است.
منابع مقاله
1- هوتسما و كاهن، «مقاله بندارى در دانشنامه جهان اسلام»؛
2- دايرةالمعارف بزرگ اسلامى، ج12، ص577، آذرتاش آذرنوش؛