كتاب النكاح (مکارم شیرازی)
كتاب النكاح، اثری است هفت جلدی، به زبان فارسی از آیت‌الله مکارم شیرازی در باب فقه استدلالی امامی. این مجموعه، حاصل تقریر مباحث درس خارج ایشان در باب نکاح بوده که توسط محمدرضا حامدی و مسعود مکارم، تهیه و تنظیم و از روی نوار و سی دی، پیاده‌سازی شده است. شروع این درس‌ها از سال تحصیلی 1378-79ش، بوده و پایانش در سال 84-85 و هر جلد از مجلدات کتاب مربوط به پیاده‌سازی یک سال از این دروس است که به‌صورت متوالی تنظیم و چاپ شده است.
| كتاب النكاح | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | مکارم شیرازی، ناصر (نويسنده)
حامدی، محمدرضا (گردآورنده) مکارم، مسعود (گردآورنده) |
| عنوان‌های دیگر | کتاب النکاح: تقريرات مباحث خارج فقه حضرت آيه الله العظمي مکارم شيرازي (مدظله) |
| ناشر | مدرسة الإمام علي بن أبي طالب (عليه السلام) |
| مکان نشر | ايران - قم |
| سال نشر | مجلد1: 1424ق، مجلد2: 1380ش، مجلد3: 1381ش، مجلد4: 1382ش، مجلد5: 1383ش، مجلد6: 1385ش، مجلد7: 1424ق |
| موضوع | زناشویی |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 7 |
| کد کنگره | BP 189/1 /م7ک2 |
ساختار
کتاب، هفت جلد دارد. تمامی مجلدات، حاوی مقدمه تنظیم‌کنندگان مطالب و محتوای مطالب است و از جلد پنجم به بعد، مقدمه آیت‌الله مکارم نیز پیش از مقدمه تنظیم‌کنندگان مطالب، بر آن افزوده شده است.
گزارش محتوا
همان طور که از عنوان کتاب پیداست، این کتاب بر اساس فقه امامی به استدلال و اثبات مباحث نکاح می‌پردازد.
در یکی از مقدمه‌های محققان کتاب - که به‌جز ذکر سال نشر، در بقیه موارد، تکراری است - درباره محتوا و صورت مطالب کتاب آمده: «کتاب حاضر، هفتمین جلد از مجموعه «دروس خارج فقه حضرت آیت‌‌اللّه‌العظمى مکارم شیرازى (مدّظلّه‌العالي)»، در بحث نکاح است، که در سال تحصیلى 85-84، تدریس شده و به شکلى نوین در دسترس علاقه‌مندان قرار گرفته است.
بعد از آنکه در طول سال تحصیلى، پس از هر جلسه، جزوه درس استاد، در اختیار علاقه‌مندان قرار گرفت و با استقبال خوبى مواجه شد، بر آن شدیم که مجموعه درس‌ها را از ابتداى بحث‌هاى «كتاب النّكاح»، در هر سال جمع‌آورى کرده و در اختیار عزیزانى که در همه مباحث همراه نبوده و قصد دارند به جهت پیوستگى مطالب از ابتدا آنها را دنبال کنند، به چاپ برسانیم. بدین منظور مجموعه درس‌ها بازبینى گردید و تمامى روایات و مطالبى که از کتب مختلف نقل شده، به‌طور دقیق و با ذکر آدرس کامل به آن اضافه گردید تا طالبین را از مراجعه به کتب مختلف بى‌نیاز کند.
ویژگى ممتاز درس استاد معظم، دسته‌بندى دقیق مطالب و کیفیت بدیع و دقیق ورود و خروج به مباحث است که در این امر نیز سعى شده است که به همان شیوه، مطالب سنگین و مهم علمى با دسته‌بندى و تیتر مناسب و شماره‌گذارى ارائه شود.
از جمله ویژگى‌هاى این مجموعه که آن را از نظائرش ممتاز مى‌کند، این است که به‌صورت «درسى - فارسى» تنظیم شده که ضمن سهولت دسترسى به مطالب، حال و هواى حضور در درس را دارد؛ علاوه بر این در کنار این مجموعه، CD نرم‌افزارى دروس نیز آماده شده که به‌راحتى با استفاده از رایانه، قابل دسترسى مى‌باشد. امید است توانسته باشیم خدمت کوچکى نسبت به عزیزانى که توفیق شرکت در دروس حضرت استاد را نداشته‌اند، یا به جهت تعمّق در مطالب درسى، سخنان استاد را بر روى کاغذ پیاده نکرده‌اند، برداشته باشیم.
لازم به ذکر است که در بعضى از دروس براى رعایت نظم و ترتیب مطالب و مباحث، قسمت‌هایى از مطالب درسى جابه‌جا و به قسمت‌هاى مربوطه منتقل گردیده؛ لذا آن دسته از عزیزانى که دروس حضرت استاد را از نوار کاست و یا CD، در کنار این مجموعه پیگیرى مى‌نمایند، به این نکته توجّه داشته باشند»[۱].
در مقدمه آیت‌اللّه مکارم شیرازى بر کتاب که از جلد پنجم به بعد کتاب به صفحه 4 آن افزوده شده، آمده: «بحث‌هاى مربوط به نکاح و زناشویى همیشه در میان همه اقوام مورد توجه بوده و پایه اصلى بسیارى از روابط اجتماعى را تشکیل مى‌دهد و به همین دلیل در فقه اسلامى جایگاه مهمى دارد.
مخصوصاً در عصر و زمان ما که مسائل مستحدثه فراوانى به سبب دگرگونى‌هاى روابط اجتماعى و آمیختن ملّت‌ها با یکدیگر، و نفوذ تشریفات و امور غیر اخلاقى، در این امر حیاتى پیدا شده، این بحث از اهمّیت بیشترى برخوردار شده است.
روى این جهات ما این بحث را در سال‌هاى اخیر به‌عنوان موضوع درس خارج فقه خود انتخاب کردیم و تا آنجا که ممکن بود به روشن ساختن زوایاى این بحث فقهى پرداختیم و به‌خصوص مسائل مستحدثه در کنار بحث‌هاى اصلى و سنتى فقه اسلامى از دیدگاه اهل‌بیت(ع)، با دقت دنبال شد و تا آنجا که امکان داشت براى حلّ مشکلات مردم، در این مسائل تلاش به عمل آمد و نتیجه آن همین است که امروز به‌طور فشرده در دسترس شما مخاطبین عزیز قرار دارد»[۲].
وضعیت کتاب
در مقدمه محققان بر کتاب، از خوانندگان درخواست شده تا هرگونه پیشنهاد و یا انتقادشان را به آدرس ناشر ارسال دارند تا در مراحل بعدى از آن استفاده گردد[۳].
فهرست مطالب هر جلد در ابتدای همان جلد ذکر شده است. ارجاعات در پاورقی کتاب آمده است.
پانویس
منابع مقاله
مقدمه‌های کتاب.