المكاسب المحرمة (انصاری)
المكاسب المحرمة، اثر آیت‌الله آذری قمی، مجموعه مباحث درس خارج فقه ایشان می‌باشد که به‌وسیله گروه تحقیق تحقیقات علمی و اسلامی «مكتبة ولاية الفقيه» تنظیم شده است.
| المکاسب المحرمة (أنصاري) | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | آذری قمی، احمد (نويسنده) لجنة التحقيقات العلمية و الاسلامية لمکتبة ولاية الفقيه (...) |
| ناشر | دار العلم مکتبة ولاية الفقيه |
| مکان نشر | ايران - قم |
| سال نشر | مجلد1: 1373ش , 1415ق,
مجلد2: 1373ش , 1415ق, مجلد3: 1373ش , 1415ق, |
| موضوع | انصاري، مرتضي بن محمد امين، 1214 - 1281ق. المکاسب - نقد و تفسير
معاملات (فقه) کسب و کار حرام |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 3 |
| کد کنگره | BP 190/1 /الف8 م70224 |
ساختار
کتاب با مقدمه‌ای از محقق آغاز شده و مطالب در سه جلد، ارائه گردیده است.
مؤلف در تمام مباحث این مجموعه، از آیات، روایات، عقل، اجماع و فقه غنی اسلامی استفاده نموده و با استعانت از فهم و درک و تفقه عمیق خویش، به استنباط غوامض و مسائل این علوم از مصادر مذکور پرداخته است[۱].
گزارش محتوا
در مقدمه، علاوه بر اشاره به نام و موضوع کتاب، به بیان موضوعات مطرح‌شده در مباحث پرداخته شده است[۲].
جلد اول، شامل مباحث مربوط به خون و منی[۳]، سگ ولگرد و خوک[۴]، معامله مردار[۵]، تعاون بر اثم و گناه[۶]، تشریح میت[۷]، گرفتن اجرت در مقابل انجام واجبات[۸] و غنا و لهو[۹] است.
اگرچه تمامی مباحث این جلد، جزء مباحث مهم علم فقه محسوب می‌شود، اما از آن میان، دو مبحث «تشریح» و «گرفتن اجرت در مقابل انجام واجبات»، از مهم‌ترین مباحث این جلد بشمار می‌آید؛ زیرا مؤلف در مبحث تشریح، به موضوع تلقیح مصنوعی و سایر مباحث جدید و مورد ابتلای جوامع امروزی پرداخته و برخی از سؤالات مطرح‌شده در این حوزه را پاسخ داده است. همچنین در مورد دوم، به بحث از غوامض و موضوعات مبحث گرفتن اجرت در مقابل انجام واجبات و بحث و بررسی پیرامون دقایق و نکات آن پراخته و می‌توان گفت: این مباحث عمیق، حاکی از عمق علم و ژرف‌نگری و تفقه وی و نیز کیفیت استنباط او در مسائل فقهی است[۱۰].
جلد دوم، مشتمل است بر: مباحث سحر[۱۱]؛ شعبده[۱۲]؛ قیافه‌شناسی[۱۳]؛ کهانت[۱۴]؛ ستاره‌شناسی[۱۵]؛ بت‌تراشی[۱۶]؛ صورت‌گری و تمثال‌نگاری[۱۷]؛ قمار و آلات لهو[۱۸]؛ ظروف طلا و نقره[۱۹]؛ کم‌فروشی[۲۰] و گرفتن یا پرداختن رشوه[۲۱].
در این جلد نیز گرچه تمامی مباحث آن، دارای اهمیت است، اما مبحث صورت‌گری و تمثال‌نگاری و رشوه، از مهم‌ترین مباحث این جلد می‌باشد؛ زیرا مؤلف با استفاده از ادله محکم و متقن، مشکلات موجود در موضوع ساخت و خرید و فروش مجسمه و حرمت آن را تا حدودی حل کرده و بدین وسیله، به چگونگی حفظ آثار به‌جای‌مانده از فرهنگ و تمدن کهن اسلامی برای آیندگان، کمک شایانی نموده است. همچنین بحث رشوه، از جمله مباحث و موضوعاتی است که در تمام مکان‌ها و زمان‌ها، مورد ابتلا بوده و دارای مطالب مفید و مهمی است[۲۲].
مباحث جلد سوم، منحصر در بحث از غیبت و ابعاد مختلف آن می‌باشد. از جمله مباحث مطرح‌شده در این جلد، عبارت است از: معنای لغوی[۲۳]، اصطلاحی[۲۴] و حکم شرعی غیبت[۲۵]؛ گناه کبیره بودن این عمل[۲۶]؛ اختصاص حرمت آن به مؤمن و عدم شمول آن نسبت به کافر و مخالف[۲۷]؛ اختصاص یا عدم اختصاص حرمت آن به فرد مکلف[۲۸] و...
وضعیت کتاب
فهارس هر جلد که عبارتند از فهرست مطالب، آیات و روایات، در انتهای همان جلد آمده و در پاورقی‌ها، علاوه بر ذکر منابع، به توضیح برخی از واژگان و عبارات متن پرداخته شده است.
پانویس
- ↑ ر.ک: مقدمه، ج1، ص7
- ↑ ر.ک: همان، ص5-8
- ↑ ر.ک: متن کتاب، ص9-68
- ↑ ر.ک: همان، ص73-83
- ↑ ر.ک: همان، ص87-118
- ↑ ر.ک: همان، ص123-129
- ↑ ر.ک: همان، ص133-167
- ↑ ر.ک: همان، ص171-279
- ↑ ر.ک: همان، ص283-336
- ↑ ر.ک: مقدمه، ص6
- ↑ ر.ک: متن کتاب، ج2، ص7-37
- ↑ ر.ک: همان، ص41-43
- ↑ ر.ک: همان، ص49-59
- ↑ ر.ک: همان، ص63-68
- ↑ ر.ک: همان، ص73-101
- ↑ ر.ک: همان، ص111-122
- ↑ ر.ک: همان، ص125-142
- ↑ ر.ک: همان، ص149-165
- ↑ ر.ک: همان، ص173-196
- ↑ ر.ک: همان، ص203-208
- ↑ ر.ک: همان، ص213-240
- ↑ ر.ک: مقدمه، ج1، ص7-8
- ↑ ر.ک: متن کتاب، ج3، ص11
- ↑ ر.ک: همان، ص15
- ↑ ر.ک: همان، ص17
- ↑ ر.ک: همان، ص33
- ↑ ر.ک: همان، ص37
- ↑ ر.ک: همان، ص67
منابع مقاله
مقدمه و متن کتاب.