من مكارم الأخلاق
من مكارم الأخلاق، اثر سيد محمد شيرازى از علماى معاصر، نوشته‌اى است مختصر پيرامون بخشى از مسائل اخلاقى كه با استفاده از آيات و روايات و به زبان عربى نوشته است.
| من مکارم الأخلاق | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | مؤسسه المجتبی (محقق) حسینی شیرازی، محمد (نویسنده) |
| ناشر | مؤسسة المجتبی |
| مکان نشر | بیروت - لبنان |
| سال نشر | 1423 ق |
| چاپ | 1 |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
ساختار
كتاب، شامل مقدمه‌اى از ناشر و چند بحث مختصر پيرامون مطالب اخلاقى است كه بيشتر آن‌ها مربوط به تواضع و نهى از تكبر است، همچنين براى موضوع تواضع، حكاياتى از اخلاق رسول خدا(ص)، سيدالشهداء و سلمان فارسى نقل شده است.
نثر كتاب، به‌صورت عربى سليس و روان مى‌باشد.
گزارش محتوا
مؤلف، در اين كتاب به بحث پيرامون موضوعاتى همچون حسن خلق، تواضع، تكبر، اخلاق رسول‌الله، اخلاق سيدالشهداء، تواضع سلمان فارسى، اخلاص امام حسين و اخلاص مسلمانان اوليه پرداخته است. تمامى مطالب كتاب، برگرفته از آيات و روايات است.
در قسمتى از كتاب، از اخلاق انبياء سخن به ميان آورده و ذكر مى‌كند كه اهم صفات انبياء، معاشرت با مردم و حسن ظن مى‌باشد؛ چنان‌كه پيامبر خدا(ص) فرمودند: «اياكم و الظن، فانه اكذب الحديث»؛ «از گمان بپرهيزيد كه دروغ‌ترين سخن است».[۱]
وى خاطرنشان مى‌كند كه هيچ‌يك از انبياء به احدى گمان بد نمى‌بردند، بلكه با جميع مردم، به احسان و نيت نيكو برخورد می‌كردند؛ درحالى‌كه بعضى از مردم نسبت به ديگران هيچ گمان خيرى ندارند.
درباره اخلاق رسول‌الله(ص) حديثى را نقل مى‌كند كه شخصى از اميرالمؤمنين(ع) سؤال كرد كه اخلاق رسول خدا را براى من ذكر كن، حضرت فرمودند: «اگر براى من نعمت‌هاى دنيا را شمردى، من هم برایت اخلاق حسنه رسول خدا را مى‌شمارم»، سپس مرد سؤال كرد: چطور ممكن است نعمت‌هاى خدا را شمرد؛ درحالى‌كه خداوند مى‌فرمايد: «و ان تعدوا نعمة الله لاتحصوها» ؟
امام به او فرمود: «تو نمى‌توانى نعمت‌هاى خدا در دنيا را بشمارى، بااينكه نزد خدا كم هستند؛ درحالى‌كه خداوند مى‌فرمايد: «قل متاع الدنيا قليل» ، پس چطور مى‌خواهى براى تو اخلاق رسول خدا را بشمارم؛ درحالى‌كه خدا مى‌فرمايد: «انك لعلى خُلُق عظيم» .
درباره تواضع امام حسين(ع) حكايتى را نقل مى‌كند كه ايشان بر گروهى از فقراء عبور كرد كه عباى خود را گسترده بودند و چند پاره‌اى نان روى آن ريخته و مشغول خوردن بودند؛ آنان به امام حسين گفتند: يابن رسول اللَّه! بيا با ما غذا بخور. امام(ع) نشست و با ايشان مشغول غذا خوردن شد و اين آيه را تلاوت كرد: «إِنَّهُ لا يُحِبُّ الْمُسْتَكْبِرِينَ»؛ يعنى «خدا افراد متكبر را دوست ندارد»، سپس به فقراء فرمود: «من دعوت شما را پذيرفتم، شما هم دعوت مرا اجابت نماييد». گفتند: اطاعت مى‌كنيم يابن رسول اللَّه، آن‌گاه برخاستند و با آن حضرت وارد منزل وى شدند. آن بزرگوار به كنيزك خود فرمود: «آنچه را كه ذخيره نموده‌اى بياور».
وضعيت كتاب
فهرست مطالب كتاب، در پايان آن قيد شده است.
پاورقى‌ها، مربوط به ارجاع اسانيد و توضيح برخى مطالب كتاب مى‌باشد.
پانویس
منابع مقاله
متن و مقدمه كتاب.