الفقه الاستدلالي

الفقه الاستدلالي، اثر آیت‌الله باقر ایروانی، مباحثی استدلالی در برخی از ابواب فقه می‎باشد.

الفقه الاستدلالي
الفقه الاستدلالي
پدیدآورانايرواني، باقر (نویسنده)
مکان نشرایران - تهران
چاپ2
زبانعربي
تعداد جلد2

ساختار

کتاب با مقدمه نویسنده آغاز و مطالب در دو بخش عبادات و معاملات، در دو جلد، تنظیم شده است.

گزارش محتوا

در مقدمه، به این نکته اشاره گردیده که کتاب «دروس تمهيدية في الفقه الاستدلالي»، اولین تجربه نویسنده در نگارش کتب فقهی بوده و با انگیزه بدیل واقع شدن برای «الروضة البهية» شهید ثانی نوشته شده و این اثر، دومین تجربه و به‎عنوان بدیل برای «المكاسب» شیخ انصاری به رشته تحریر درآمده است؛ با این تفاوت که این کتاب، تمامی ابواب فقه را در بر نگرفته و فقط شامل برخی از مباحث مربوط به عبادات و معاملات می‌شود[۱].

جلد اول، بخش اول را در خود جای داده که مربوط به عبادات بوده و مسائل مربوط به سه مبحث طهارت، صلات و صوم، در آن مطرح گردیده است. جلد دوم، به مباحث مربوط به معاملات اختصاص یافته است.

از جمله ویژگی‎های این اثر در مقایسه با کتب و آثار پیشینیان، می‌توان به امور زیر، اشاره نمود:

  1. آثار پیشنیان مانند گنجینه‌ای بزرگ و مهم از افکار و طرق استدلال آنان می‎باشد و حال آنکه پس از ایشان، افکار و طرق استدلال جدیدی به وجود آمده است که آثاری از جمله کتاب حاضر، دربردارنده آن می‎باشد و این امر با توجه به حرکت تطور علوم و افکار، امری طبیعی و معمول است.
  2. روش قدیمی، هرچند دانش‌پژوه را به عمق و دقت در مطالب وامی‌داشت، اما او را در مدت اندک و به‎صورت گام‎به‎گام، به ملکه استنباط نمی‎رساند؛ درحالی‎که در اثر حاضر، دانشجو نحوه ورود و خروج به مطالب و استنباط و استدلال در آن را به‎خوبی فرامی‎گیرد.
  3. تدریس روش قدیم، مستلزم دو مرحله بوده است: اولی بیان آنچه مشتمل است بر بیان افکار دقیق و دیگری استفاده از الفاظ سخت و دیرفهمی که ذهن دانش‌پژوه را درگیر خود کرده و در فهم معنای دقیق، به مشکل می‌اندازد؛ درحالی‎که در روش جدید، به دلیل استفاده از معانی آسان‎تر، فهم مطالب سریع‎تر و راحت‎تر می‎باشد.

وضعیت کتاب

فهرست مطالب هر جلد، در انتهای همان جلد آمده و در پاورقی‎ها بیشتر به ذکر منابع پرداخته شده است.[۲].

پانویس

  1. ر.ک: مقدمه، ج1، ص3
  2. ر.ک: پاورقی، ص300

منابع مقاله

مقدمه و متن کتاب.


وابسته‌ها

الروضة البهية في شرح اللمعة الدمشقية (كلانتر)

المكاسب (طبع قدیم)