دادگستر جهان
| نام کتاب | دادگستر جهان |
|---|---|
| نام های دیگر کتاب | |
| پدیدآورندگان | امینی، ابراهیم (نويسنده) |
| زبان | فارسی |
| کد کنگره | BP 224/4 /الف8د2 |
| موضوع | محمد بن حسن (عج)، امام دوازدهم، 255ق. -
مهدویت |
| ناشر | شفق |
| مکان نشر | قم - ایران |
| سال نشر | 1388 هـ.ش |
| کد اتوماسیون | 35181 |
معرفى اجمالى
«دادگستر جهان» اثر آيت‌الله ابراهيم امينى، از كتاب‌هاى عمومى در مباحث مهدويت بوده كه به شرح احوال و پاسخ به شبهاتى درباره امام مهدى(عج) پرداخته و به زبان فارسى، در سال 1346ش نوشته شده است.
نويسنده انگيزه خود را از نگارش، رخنه شبهات در اعتقادات جوانان و دانش‌آموختگان مى‌داند كه از سوى نويسندگان، پاسخى مناسب و شايسته نگرفته‌اند.
ساختار
كتاب با دو مقدمه از مؤلف آغاز و مطالب در در دوازده فصل، به شيوه مناظره‌اى، ارائه شده است.
نويسنده، با استناد به يافته‌هاى عقلى و نقلى محدثان، مفسران و مورخان اماميه و عامه و نيز دستاوردهاى علوم تجربى، به تشكيك‌هاى گوناگون درباره مهدويت پاسخ داده است.
وى، آغاز عقيده به مهدويت را زمان پيامبر(ص) دانسته و پس از بررسى شخصيت و نسب امام(عج)، ادعاى مهدى بودن محمد حنفيه، اعتقاد زيديه به مهدويت محمد بن عبدالله بن حسن و باور واقفيه به عروج امام صادق(ع) را رد كرده و به رد اين نكته كه منشأ مهدويت از تعاليم يهود و زرتشتى بوده و عبدالله سبا، در ايجاد اين باور نقش داشته، پرداخته است.
مباحث، به صورت عمده، به شكل پرسش و پاسخ بين برخى از فرهيختگان تنظيم شده و با استفاده از روايات معصومين(ع)، مطالب ارزنده‌اى ارائه شده است.
نويسنده به دنبال اثبات آن است كه انتظار فرج، يكى از بزرگ‌ترين راه‌هاى پيروزى است و هر گروهى كه چراغ اميد در دل‌شان خاموش شد، هرگز روى سعادت و كاميابى را نخواهد ديد ولى افرادى كه در انتظار خوشبختى هستند، بايد راه‌هاى رسيدن به هدف را هموار ساخته و براى بهره‌بردارى از مقصد، خود را آماده سازند.
گزارش محتوا
در مقدمات، ضمن بررسى آينده جهان از نظر شيعه، به اين نكته اشاره شده است كه اسلام با جهانى شدن مخالف نبوده، بلكه خود داعيه جهانى دارد؛ اما در شرايط كنونى، اين پروسه به نفع فرهنگ غرب تمام خواهد شد و فرهنگ‌هاى ديگر از جمله اسلام، در برابر مادى‌گرى غرب، در معرض تهديدى جدى است.
در فصل اول، با اشاره به چند حديث نبوى، از آن‌ها چنين استفاده شده است كه موضوع «مهدى» و «قائم» در زمان رسول اكرم(ص) امر روشنى بوده و ايشان ضمن اشاره به علامات و آثار آن حضرت، هميشه مى‌فرمود: مهدى و قائم موعود، از عترت من خواهد بود.
دوم، اختصاص دارد به اثبات اين مطلب كه علاوه بر وجود احاديث مهدويت در كتاب‌هاى اهل سنت، اين احاديث از تواتر و اطمينان بالايى برخوردار مى‌باشند.
در سوم، با اشاره به اين كه موضوع مهدويت و منجى در صدر اسلام، امرى قطعى بوده و مردم فقط در فروعش بحث مى‌كردند، به معرفى مدعيان دروغين مهدويت پرداخته است.
چهارم، به نقد اين نظريه پرداخته كه مهدويت شيعه، برگرفته از ساير عقايد و اديان بوده و ضمن بررسى عقيده مهدويت در اديان ديگر، ديگاه قرآن نسبت به اين آموزه را تحليل كرده است.
در پنجم، رابطه نبوت عامه و امامت بررسى شده و بعد از اقامه برهان عقلى و نقلى بر امامت، بودن امام زمان(عج) در عالم هورقليا نقد شده است.
نويسنده در فصول بعدى، به اثبات حجيت احاديث اهل بيت(ع) براى همه مسلمانان پرداخته و ضمن معرفى پدر و مادر امام زمان(عج)، نظر علماى اهل سنت پيرامون تولد مهدى را بررسى كرده است.
وى با اشاره به اين مطلب كه دين اسلام شامل دو دسته از احكام فردى و اجتماعى است، به تبيين برخى از احكام اجتماعى پرداخته و در ادامه، تشكيل حكومت اسلامى را به عنوان تنها راه رسيدن به عرصه عملى اين قوانين معرفى كرده است.
وى پس از بيان آيات و روايات متعدد و إثبات اين كه تشكيل حكومت اسلامى در همه زمان‌ها، يكى از اصول پذيرفته شده اسلامى است، به اين نكته إشاره كرده كه شايد برخى افراد به بهانه وجود چند حديث، از انجام اين وظيفه بزرگ شانه خالى كرده و خويشتن را با انجام برخى مراسم مذهبى دلخوش بدارند؛ به همين جهت در إدامه مطالب، به بررسى و نقد اين روايات پرداخته است.
ايشان روايات مذكور را به پنج دسته تقسيم كرده كه يكى از آن‌ها، روايت معروف «كل راية» است. وى در نقد و بررسى اين روايت معتقد است اين احاديث، تنها قيام‌هايى را مردود مى‌شمارد، كه رهبر آن، مدّعى مهدويت بوده و به عنوان قائم آل محمد قيام كند، يا هدف غير الهى داشته باشد و يا بدون تهيّه مقدمات لازم و قبل از فرا رسيدن زمان مناسب، اقدام شود.
غيبت صغرى و كبرى، نواب اربعه، فلسفه طولانى شدن غيبت، مهدى در كتب اهل سنت، علائم و شرايط ظهور، ياوران وى، احاديث، منابع، تأليفات و اقوال بزرگان اهل سنت، از ديگر مباحث كتاب است.
وضيعت كتاب
فهرست مطالب در ابتدا و فهرست مدارك و مآخذ در انتهاى كتاب آمده است.
كتاب تا كنون افزون بر بيست بار چاپ و به برخى از زبان‌ها نيز ترجمه شده است.
كتاب در سال 1347ش با تغييرات و اضافاتى تجديد چاپ شده، مطالب آن در 1366ش بررسى گرديده و با توضيحات و اضافاتى سودمند، به شكلى جديد به چاپ رسيده و در 1387ش برنده جايزه كتاب برگزيده اولين دوره «كتاب سال ولايت» گرديده است.
پاورقى‌ها بيشتر به ذكر منابع اختصاص دارد.
منابع
1- مقدمه و متن كتاب.
2- پارسا با مشاركت بنياد فرهنگى حضرت مهدى موعود(عج) و انتشارات مسجد جمكران، (1388)، «امام مهدى(عج) در آينه قلم كارنامه منابع پيرامون امام مهدى(عليه‌السلام) و مهدويت»، قم، مؤسسه اطلاع‌رسانى اسلامى مرجع، ج1 ص279.
3- سليميان، خدامراد، فرهنگنامه مهدويت، قم، چاپ دوم (بهار 1388)، بنياد فرهنگى حضرت مهدى موعود(عج)، ص223.
4- پايگاه اينترنتى نفوذ.