شبهات و ردود عقائدية
شبهات و ردود عقائدية، نوشته احمد طفیلی، کتابی است با موضوع کلامی که در یک جلد به نگارش درآمده است. موضوع خاص کلامی مطرحشده در این کتاب، اختلافات اعتقادی بین شیعه و اهل سنت و همچنین شبهات واردشده بر مکتب تشیع از جانب وهابیت است که نگارنده این شبهات را یکبهیک مطرح میکند و با بهرهگیری از ادله عقلی و نقلی به آنها پاسخ مکفی میدهد. این کتاب به زبان عربی و در زمان معاصر به نگارش درآمده است.
| شبهات و ردود عقائدية | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | طفيلي، احمد (نویسنده) |
| ناشر | دار الولاء |
| مکان نشر | لبنان - بيروت |
| چاپ | 1 |
| زبان | عربي |
| تعداد جلد | 1 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
ساختار
کتاب، دارای یک مقدمه است و محتوای آن در بیستویک فصل مطرح شده است و هر فصل از ابواب و بخشهای گوناگونی تشکیل شده است.
گزارش محتوا
در مقدمه کتاب، درباره ویژگیهای تمایزبخش این نوشتار بر سایر کتب، مطالب ارزندهای بیان شده است، از جمله:
- مؤلف در سراسر مباحث مطرحشده در کتاب، به مناقشه جدی در ادله حدیثی که از وهابیان برای اثبات مدعیات خودشان مطرح کردهاند، پرداخته است؛ هم از جهت دلالی و هم از جهت رجالی و سندی، تااینکه هیچ پایهای برای استلالات وهابیت باقی نماند.
- از جمله وجوه تمایز این کتاب با سایر کتب شبیه به آن، این است که برای رد ادعای ابن تیمیه و ابن عبدالوهاب، به شواهد و نصوص تاریخی زیادی استناد شده است.
- در طرح موضوعات این کتاب، به مواضعی که وهابیت بیشتر نسبت به آنها حساس است و از آن طریق به شیعه هجمه میکند پرداخته شده است؛ مباحثی چون مبحث توسل به معصومین، زیارت و تبرک جستن به قبور، دعا کردن نزد قبور، مسئله شفاعت، قسم به غیر خدا و امثال اینها از مسائل مورد اختلاف.
- اختصاص دادن فصلی در این کتاب به موضوع امامت و استدلال بهوسیله ادله عقلی و نقلی معتبر بر اثبات این امر و این بحث که آیا راه اثبات امامت نص است یا شورای حل و عقد و در ادامه این مباحث، در مبحثی مجزا به موضوع امام منتظر صاحبالزمان(عج) پرداخته شده است. از دیگر اضافات این نوشتار، مبحث نبوت و بحثهای مرتبط با آن است که از جمله آنها بحث عصمت انبیا است به ادله عقلی و نقلی، همچنین ذکر مباحث کلامی، چون: بیان شبهه اتهام شیعه به تحریف قرآن کریم و جواب از این شبهه، اختصاص فصلی خاص به موضوع ایمان ابوطالب و اثبات آن از طریق ادله عقلی و نقلی متواتر و مستفیض و بحث نظریه عدالت صحابه و اثبات تعارض آن با نصوص قرآنی و سنت نبوی معتبر.
- اعتماد بر منابع فراوان، مانند: البيان في تفسير القرآن، بحث حول المهدي، الإلهيات، روافد الإيمان، كشف الارتياب و..[۱].
فصل اول کتاب در باب تجسیم است، که این عقیده خرافی را ابن تیمیه پایهگذاری کرد، مبنی بر اینکه العیاز بالله خداوند متعال تمثیل جسمانی دارد و تابع قوانین مکان و زمان است و به زمین میآید و بالا می‌رود و می‌گرید و می‌خندد و... در واقع ابن تیمیه با این تفکرات خام و کفرآمیز خود، مطالب تورات محرف را در مورد خدا تأیید میکند. نگارنده در این بخش پس از تشریح مواضع ابن تیمیه، به نقد این انحراف فکری بهوسیله ادله عقلی و نقلی میپردازد[۲].
فصل دوم کتاب در باب توسل به پیامبر اکرم(ص) و معصومین(ع) و استغاثه به آنان و طلب حوائج از ایشان است. بنا به نظر ابن تیمیه و وهابیت، این امور را باید تنها به درگاه خداوند عرضه کرد و بردن آنها به درگاه دیگری، شرک است و کسی که چنین کند باید فورا توبه نماید، وگرنه مهدور الدم خواهد بود. در ادامه مؤلف با طرح شواهد گوناگون تاریخی، به نقض این ادعا از طرف بزرگان خود وهابیت پرداخته و سپس با طرح ادله عقلی و نقلی معتبر از قرآن کریم و روایات نبی مکرم اسلام(ص) این ادعای پوچ را مردود اعلام میدارد[۳].
فصل بعدی پیرامون نماز و دعا نزد قبور است، که فرقه ضاله وهابیت بنا به اعتماد به نظر ابن تیمیه این عمل را مطابق شرک و کفر صریح دانستهاند و می‌گویند: وقتی انسان به زیارت قبر نبی مکرم اسلام(ص) می‌رود، پس از سلام به پیامبر اکرم(ص)، برای دعا و عرض حاجت باید از قبر نبی اکرم(ص) رو برگرداند به سمت قبله و فقط با خداوند متعال راز و نیاز کند، وگرنه مرتکب شرک و نفاق شده است. نگارنده در پاسخ به چنین تفکری، استدلال به عمومات جواز نماز و دعا در هر مکانی میکند که عموم آنها مکانهای زیارتی و قبور را نیز شامل میشود و نهی‌ای هم در مورد آن صادر نشده، پس حکم به جواز میشود. همچنین ادلهای دال بر سیره حضرت زهرا(س) بر این امر حکایت از جواز آن دارد و از این دست شواهد، سیره مسلمین و علما و صحابه بر این امر است که به نمونههایی از آن در کتاب اشاره شده است[۴].
از جمله فصول مهم در این کتاب، بحث پیرامون شفاعت است. رای وهابیت در زمینه شفاعت این است که طلب شفاعت از انبیا و صالحین و ملائکه حرام شرک و کفر به خداوند متعال است و کسی که چنین عملی مرتکب شود، ریختن خونش جایز است. نگارنده در پاسخ به چنین توهم پوچی از جانب وهابیت، از طرق مختلفی به پاسخ میپردازد. ابتدا با بیان حقیقت مفهومی و اقسام شفاعت به تقریر و رفع شبهه میپردازد، سپس در جوابی دیگر بیان میدارد که معنای شفاعت چیزی جز دعای شفاعتکننده (که پیامبر(ص) و مابقی معصومین(ع) باشند) به درگاه الهی برای طلب غفران و بخشش بندگان یا قضای حوائج ایشان نیست و در واقع شفاعت، نوعی از دعا کردن است. آیا به نظر وهابیان دعا کردن ممنوع است؟ در تأیید این مطلب، روایت نبی مکرم اسلام است که میفرماید: «من دعا لأخيه المسلم بظهر الغيب استجيب له» و همینطور روایات دیگری به این مضمون که مؤید این مدعاست و همچنین است آیاتی از قرآن کریم، مانند آیه «28 انبیاء» و آیه «28 نوح» که دال بر شفاعت نبی مکرم اسلام(ع) و سایر انبیا از بندگان خداست[۵].
موضوع امامت و جانشینی پس از نبی مکرم اسلام(ص)، از جمله مباحث چالشبرانگیز این نوشتار است. در واقع بحث امامت و وجود اختلافات ریشهای در آن موجب سایر اختلافات بین مذاهب گردیده است؛ لذا نگارنده بهحق، به تفصیل چنین موضوعی پرداخته است. در ابتدای فصل به مقدماتی در باب شناخث موضوع امامت و خلافت پرداخته شده است؛ مباحثی چون: تعریف امامت، اینکه آیا امامت از اصول دین است یا فروع دین، ماهیت امامت نزد اهل سنت، ماهیت امامت نزد شیعه، آیا شورا ملاک انتخاب خلیفه است؟ آیا بیعت ملاک انتخاب اصلح است و سایر مباحث مقدماتی مرتبط با امامت که نگارنده پس از طرح آنها وارد مباحث اصلی امامت میشود.
مبحث اول به طرح ادله عقلیه دال بر عصمت امام پرداخته است و اینکه کسی که می‌خواهد جانشین پیامبر معصوم شود خود نیز باید از مقام عصمت برخوردار باشد، نه اینکه مانند خلفای ثلاثه، سابقه کفر داشته و در طول زندگی خطاهای بزرگی مرتکب شده باشد.
مبحث دوم درباره ادله نقلی دال بر امامت امیرالمؤمنین علی(ع) است که مشتمل بر احادیث قطعیه صادرشده از نبی اکرم اسلام(ص) دال بر این امر خطیر است.
مبحث سوم در باب ادله نقلی دال بر امامت ائمه اثناعشریه(ع) است که مشتمل بر احادیث متواتر صادرشده از نبی اکرم(ص) است که به این امر تصریح دارد.
مبحث چهارم، دربردارنده ادله دال بر عصمت امام از قرآن کریم است، که نگارنده با استناد به آیاتی مانند آیه 124 سوره بقره که در موضوع ابتلای حضرت ابراهیم(ع) است و همچنین آیات دیگری از قرآن کریم که هممضمون با این آیه است و تشریح آنها، به استدلال بر این مطلب میپردازد.
ادله دال بر افضلیت قطعی امیرالمؤمنین علی(ع) بر سایر صحابه، موضوع مبحث پنجم است، که نگارنده با طرح ادله و شواهد تاریخی گوناگون به استدلال بر این مطلب میپردازد[۶].
در ادامه، مؤلف به مباحثی چون امام منتظر، ایمان ابوطالب و نظریه عدالت صحابه همت می‌گمارد و در آخر به طرح شبهاتی مرتبط با کلام شیعی و جواب آنها میپردازد.
وضعیت کتاب
در انتهای کتاب، فهرست محتویات ذکر شده است.
در پاورقیها توضیح برخی از جملات و آدرس مطالب ذکر شده است.
پانویس
منابع مقاله
مقدمه و متن کتاب.