شوارد الإعراب

شوارد الإعراب، اثر محمود صافی، دربردارنده توضیح و تشریح اعراب پاره‌ای از کلمات و ترکیباتی است که از نظر اعرابی نادر و غریبند؛ اعم از آنچه در اشعار و اقوال عرب است و آنچه در قرآن کریم وجود دارد.

شوارد الإعراب
پدیدآوران	صافي، محمود (نویسنده)
ناشر	دار الفکر
مکان نشر	سوريه - دمشق
چاپ	1
شابک	‎1-57547-362-3
تعداد جلد	1
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

نویسنده از آنجا که در خلال سال‎ها تدریس زبان عربی، به برخی از کلمات و ترکیبات که از نظر اعراب، غریبند و نمی‎توان آنها را به‎روشنی به یک قاعده نحوی مدون در کتب درسی بازگرداند، یا آنکه در اعراب آن‎ها بر تأویل و تخریج حسب معنی مقصود در نص اعتماد می‎شود، برخورد کرده است، چنین صلاح دیده که این کتاب را برای توضیح و تشریح پاره‌ای از آن کلمات و ترکیبات که از نظر اعرابی دشوارند، به رشته تحریر درآورد.

ساختار

کتاب با دو مقدمه از نورالدین شمسی پاشا و نویسنده آغاز و مطالب، حاوی صد مسئله نحوی و اعراب صدوشصت بیت از اشعار عرب و همچنین آیات قرآنی و اقوال مأثوره می‎باشد.

گزارش محتوا

در مقدمه شمسی پاشا، علاوه بر بیان اهمیت و جایگاه علم نحو، به امتیازات کتاب حاضر، اشاره گردیده است.

در مقدمه نویسنده، ضمن بیان انگیزه تألیف، به روش کار نویسنده و امتیازات کتاب، اشاره شده است.

نویسنده سعی کرده است تا الفاظی را که اعراب آنها نادر و دشوار است، در ضمن آیات قرآنی، احادیث شریف، ابیات شعرای قدیم، جملات نثری و... توضیح دهد؛ تا ضمن نشان دادن تعبیر فصیح و صحیح در خلال این شواهد، اعراب آن‎ها روشن‎تر شود؛ زیرا اعراب این‎گونه کلمات در ضمن شواهد، بهتر از هنگامی که الفاظ مزبور، مجرد از شواهد آورده شوند، نمایان می‌گردد.

وی ابحاث و مسائل کتاب را بر اساس ترتیب هجائی و حروف اصلی کلمات تنظیم نموده است تا دسترسی به آن‎ها آسان گردیده و خواننده به‎راحتی بتواند شواهد مورد نظر خود را یافته و از آن بهره‎برداری نماید؛ بنابراین برای پیدا کردن فلان مسئله اعرابی، کافی است که کلمه مورد نظر به اصل اشتقاقی‌اش برگردانده شود و با توجه به حرف اول آن اصل، در میان حروف الفبا به جستجوی آن پرداخته شود؛ مثلاً«ليت شعري» در حرف «شین» دنبال می‎شود.

اگر در مورد اعراب کلمه‌ای اقوال متفاوتی وجود داشته، تلاش نویسنده بر آن بوده که به اوضح و افضل آراء اخذ نموده و آن را نقل نماید و به آرای دیگر در پاورقی اشاره کرده و بسیاری از اوقات، خواننده را به مصدر اصلی که آن رای را از آن نقل نموده، ارجاع داده است.

وضعیت کتاب

فهرست مطالب در ابتدا و فهرست ابیات شعری برحسب قوافی و منابع مورد استفاده نویسنده در انتهای کتاب آمده است.

منابع مقاله

مقدمه و متن کتاب.

وابسته‌ها

إعراب الألفية المسماة بتمرين الطلاب في صناعة الإعراب