طبقات القراء السبع
طبقات القراء السبع، اثر امین‌الدین عبدالوهاب بن یوسف بن ابراهیم بن سلار شافعی (698-782ق)، رساله‌ای است کوتاه پیرامون اسناد قرائت‌های هفت‌گانه که با تحقیق احمد عنایه، به چاپ رسیده است.
| طبقات القراء السبع | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | ابن سلار، عبدالوهاب بن يوسف (نويسنده) عنايه، احمد (محقق) |
| ناشر | دار الکتاب العربي |
| مکان نشر | لبنان - بيروت |
| سال نشر | مجلد1: 2005م , 1425ق , |
| شابک | 9953-27-275-1 |
| موضوع | قاريان قرآن - قرائت |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | BP 75/5 /الف2ط2 |
ساختار
کتاب با دو مقدمه از محقق و مؤلف آغاز و مطالب، بدون تبویب و فصل‌بندی خاصی، عرضه شده است.
گزارش محتوا
در مقدمه محقق، ضمن ذکر شرح حال مختصری از نویسنده، به نزول قرآن بر هفت حرف، اشاره شده است. نویسنده، معتقد است که علت ورود قرآن بر هفت حرف، تخفیف و آسان گرفتن بر امت می‌باشد، اما پیرامون مراد از این هفت حرف، نظرات مختلفی، مطرح شده است (البته اجماع علما بر این است که مقصود نه این است که یک حرف واحد، بر هفت وجه قرائت شود و نه مراد هفت قاری مشهور است؛ هرچند برخی همین گمان را کرده‌اند). اکثر علما بر این عقیده‌اند که مراد، لغات می‌باشد، اما در تعیین این لغات، اختلاف وجود دارد[۱].
مؤلف در مقدمه خویش، روایاتی را پیرامون اهمیت قرائت قرآن، لزوم توجه به قرآن و تدبر در آن و نیز پرهیز از قرائت آن به برخی قرائات، نزول قرآن بر هفت حرف و... ذکر کرده شده است[۲].
پس از مقدمه مؤلف، اسانید وی ذکر شده است[۳].
در ادامه، بیان اسانید مختلف، با ذکر اسانید ابوالیمن کندی از کتاب «المستنير» ابن سوار، «كفاية المبتدي» و «الإرشاد» ابوالعز قلانسی، «المهذب» ابومنصور خیاط، «الجامع» ابوالحسن خیاط، «التذكار» ابوالفتح ابن شیطا و کتاب «المفيد» ابونصر خباز آغاز گردیده[۴] و پس از آن، به‌ترتیب، به ذکر اسناد افراد زیر، پرداخته شده است:
- ابوالجود لخمی منذری مصری (با استفاده از کتاب «الروضة» ابوعلی مالکی، «التذكرة» ابوالحسن طاهر بن عبدالمنعم بن غلبون، «الوجْز» ابوعلی اهوازی، «العنوان» ابوطاهر نحوی). وی قرآن را بر مشایخ خود شیخ ابوعبدالله محمد بن عبدالله بن مسبح بن عبدالله فضی، شیخ ابوالحسین یحیی بن علی بن فرج خشاب و شیخ ابوالحسن علی بن احمد بن علی مصینی ابهری قرائت نموده است.
- ابوالحسن شجاع بن محمد بن سیدهم بن عمر مدلجی مالکی (با استفاده از کتاب «التجريد» ابوالقاسم بن فحام و «الروضة» مالکی).
- ابوالقاسم شاطبی.
- عبدالغنی نحاس، در «العنوان» و «التجريد».
- ابوالجود، در «التيسير» و «العنوان»[۵].
در ادامه، به ذکر اسناد قرائات پنجگانهای که تاج‌الدین کندی از شریف خطیب و روایات سه‌گانه‌ای که از محولی روایات کرده، پرداخته شده است[۶].
ذکر اسناد قرائت ابن کثیر مکی، نافع بن ابی‌نعیم، عبدالله بن عامر یحصبی، ابوعمر بن علاء بصری، عاصم بن ابی‌النجود، کسایی، حمزة بن حبیب زیات، یعقوب حضرمی، ابوجعفر یزید بن قعقاع و.... از جمله مطالب مطرح‌شده در کتاب می‌باشد.
وضعیت کتاب
فهرست مطالب در انتهای کتاب آمده و در پاورقی‌ها، به توضیح کلمات و عبارات متن، پرداخته شده است.
پانویس
منابع مقاله
مقدمه و متن کتاب.