سنگلجی، محمد

محمد سنگلجی (1275-1359ش) روحانی، فقیه، حقوقدان و استاد دانشکده حقوق دانشگاه تهران.

سنگلجی، محمد
نام سنگلجی، محمد
نام‌های دیگر
نام پدر حاج‌ شیخ حسن سنگلجی
متولد 1276ش
محل تولد تهران
رحلت 1359ش / 1400ق / 1980م
اساتید میرزا حسین نائینی

سید ابوالحسن اصفهانی‌

آقا‌ ضیاء‌‎الدین عراقی

برخی آثار دلايل السداد در قواعد فقه و اجتهاد
کد مؤلف AUTHORCODE04723AUTHORCODE

وی از شاگردان میرزا حسین نائینی (1355ق) و سید ابوالحسن اصفهانی (1365ق) و آقا‌ ضیاء‌‎الدین عراقی (متوفی 1361ق) بود.‌ از وی آثار عربی و فارسی فراوانی به‌جای مانده است که «دلائل السداد في قواعد الفقه و الإجتهاد»‌ و «معنا و حقیقت وحی» از آن جمله است.

تولد

سنگلجی به سال 1275ش در تهران متولد شد.

تحصیلات

پدرش که از فضلا و ادبا به‌شمار می‌رفت به مرحوم حاج‌ شیخ حسن سنگلجی موسوم بود. محمد از بدو‌ طفولیت در فراگیری علم و دانش و تحصیل‌ معرفت استعداد فراوانی از خود نشان داد و توانست در اندک زمانی، علوم عربی‌ و ادبی را از محضر استادانی چون: مرحوم میرزا خلیل طالقانی و میرزا غلام‌علی‌ نائینی معروف به «مصاحب» فرا گیرد و طریقه سیر و سلوک و عرفان را از مجلس درس شادروان هیدجی معروف که خود فردی وارسته و عارف‌پیشه بود تحصیل کند؛ و همچنین در نزد میرزا علی‌اکبر‌ یزدی و میرزا حسن کرمانشاهی‌ فلسفه را آموخت و دوره‌ کامل فقه و اصول اسلامی را از شادروان شیخ‌ محمدرضا نوری، سید محمد تنکابنی و سید محمد یزدی فرا گرفت[۱].

هجرت

وی برای نیل به مراتب کمال و اجتهاد و تکمیل‌ معلومات، به اتفاق برادر خود، مرحوم شریعت سنگلجی به دارالعلم‌؛ نجف اشرف مسافرت کرده و در آنجا از محضر دانشمندان بزرگ‌ اسلامی کسب‌ معرفت‌ نمود و از مجلس‌ درس مرجع بزرگ آن عصر، میرزا حسین نائینی (متوفی 1355ق) و سید ابوالحسن اصفهانی‌ (متوفی 1365ق) و آقا‌ ضیاء‌‎الدین عراقی (متوفی 1361ق) معرفت آموخت‌ و پس از آن به ایران بازگشت و به‌ ارشاد و هدایت‌ دوستداران‌ خویش‌ و شیفتگان علم و معرفت پرداخت[۲]. ‌

تعلیم و تدریس

آیت‌الله سنگلجی پس از ورود به دانشگاه، به تدریس فقه و اصول پرداخت‌ و بیش‌ از سی‌ودو سال به تعلیم و تربیت نسل جوان و مربیان آینده‌ این آب‌وخاک اشتغال ورزید[۳].

ایشان علاوه بر وعظ و خطابه، حقوق اسلامی و موازین و قوانین فقهی‌ را‌ با دقت و علاقه به دانش‌دوستان و پژوهندگان ایرانی و خارجی تعلیم می‌داد[۴].

شیخ محمد سنگلجی در سال 1359ش از این جهان فانی رحلت کرد[۵].

تألیفات

استاد سنگلجی گذشته از تدریس مبانی فرهنگ و حقوق اسلامی در دانشگاه‌ و تبلیغ احکام‌ اسلام‌، در‌ تصنیف و تألیف آثار ارزنده و ارزشمندی است. آثاری که سنگلجی به رشته‌ تحریر درآورده است به دو زبان پارسی و عربی‌ به‌ شرح زیر می‌باشد:

زبان عربی

  1. دلائل السداد في قواعد الفقه و الإجتهاد‌؛
  2. الوقاية‌ في تهذيب الكافية؛
  3. مقاصد الوصول في فن‌ الأصول‌؛
  4. مصباح‌ الميزان في المنطق؛
  5. القضاء في الإسلام.

زبان فارسی

  1. تفسیر سوره اخلاص؛
  2. آغاز و انجام؛
  3. چهار رساله (وصیت‌ و میراث‌ و بیع فضولی و قواعد کلیه فقه)؛
  4. بطلان‌ تناسخ و اثبات‌ معاد؛
  5. معنا‌ و حقیقت وحی؛
  6. تفسیر فاتح الکتاب؛
  7. حقیقت‌ قضا‌ و قدر؛
  8. عالم‌ معنی بر رد مادیین؛
  9. ندای عشق؛
  10. داستان آدم؛
  11. داستان موسی و خضر[۶].
  12. آیین دادرسی در اسلام؛
  13. رضاع؛
  14. کلیات عقود و ایقاعات؛
  15. سیری اجمالی در منطق و فلسفه الهی[۷].

پانویس

  1. ر.ک: دبیری نژاد، بدیع‌الله، ص908
  2. ر.ک: همان
  3. ر.ک: همان
  4. ر.ک: همان، ص909
  5. ر.ک: ا، ح، ص16
  6. ر.ک: دبیری نژاد، بدیع‌الله، ص909
  7. ر.ک: ا، ح، ص16

منابع مقاله

  1. دبیری نژاد، بدیع الله، «آیت‌الله محمد سنگلجی»، پایگاه مجلات تخصصی نور: ماهنامه وحید، بهمن 1353، شماره 134، صفحه 908 تا 909؛ به آدرس اینترنتی:
    http://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/204393
  2. ا، ح، «سالگرد سنگلجی و مشکوه»، پایگاه مجلات تخصصی نور: ماهنامه حافظ، مهر 1384، شماره 19، ص 16؛ به آدرس اینترنتی:

https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/189308

وابسته‌ها

مقاصد الاصول

دلایل السداد در قواعد فقه و اجتهاد