مقالة في العدالة
مقالة في العدالة تألیف محمد كاظم بن حسين مشهور به آخوند خراسانى از فقهاى بزرگ شيعه در آغاز قرن چهاردهم هجرى قمرى و از علماى بزرگ حوزه علميه نجف اشرف. و متوفاى سال 1329 هجرى قمرى.
| مقاله فی العداله | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | آخوند خراسانی، محمدکاظم بن حسین (نویسنده) |
| ناشر | دفتر تبليغات اسلامی حوزه علميه قم، مرکز انتشارات |
| مکان نشر | قم - ایران |
| سال نشر | 1413 ق |
| چاپ | 1 |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
شيوه نگارش
سبک نگارش آخوند خراسانى سبکىبسيار سنگين و دقيق مى‌باشد.
ايشان در استفاده از الفاظ بسيار صرفه‌جويى مى‌كنند و سعى بر آن دارند تا بيشترين معانى را با كمترين الفاظ برسانند. لذا نگاشته‌هاى ايشان از دقت علمى بسيار بالايى برخوردار است.
ارزش و اعتبار كتاب
اين رساله يكى از منابع با ارزش فقهى براى آگاهى از نظرات آخوند خراسانى در باب عدالت مى‌باشد.
سيد محسن امين در كتاب ارزشمند خود اعيان الشيعة ج 9 ص 6 در معرفى تأليفات آخوند خراسانى مى‌فرمايد: «مؤلفاته... (17) رسالة في العدالة» يعنى هفدهمين تأليف ايشان در موضوع عدالت است.
حضرت آیت‌الله جعفر سبحانى در كتاب ارزشمند موسوعة طبقات الفقهاء ج 14 قسم 2 ص 790 در معرفى تأليفات آخوند خراسانى مى‌فرمايد: «رسالة في العدالة (مطبوعة)» يعنى از ديگر آثار ايشان كتابى در موضوع عدالت است كه به چاپ رسيده است.
آقا بزرگ تهرانى در كتاب ارزشمند خود الذريعه الى تصانيف الشيعة ج 17 ص 157 مى‌فرمايد: «قطرات من يراع بحر العلوم أو شذرات من عقدها المنظوم» رسائل فقهيه للآخوند ملا محمد كاظم بن حسين يعنى كتاب قطره‌هايى از درياى علوم يا قطعه‌هايى از مرواريدهاى كنار هم چيده شده، رساله‌هاى فقهى آخوند ملا محمد كاظم فرزند حسين است.
مباحث كتاب
مصنف در ابتدا به طرح معناى لغوى عدالت مى‌پردازد و سپس نظرات فقهاى شيعه را در اين باره آورده و به بررسى آنها مى‌پردازد مانند شيخ طوسى در مبسوط، و نظر صاحب مدارك، كشف اللثام، سرائر، علامه حلى، ابى الصلاح، علامه مجلسى، محقق سبزوارى و اطلاقات و عمومات روايات اهل‌بيت عليهم‌السلام.
اين كتاب بسيار مختصر و در پنج صفحه آمده است.
تاريخ نگارش
در پايان اين نسخه آخوند خراسانى اشاره‌اى به تاريخ نگارش كتاب ندارد ولى به احتمال زياد تاريخ آن در اواخر عمر و در اوج شكوفايى علمى ايشان نگاشته شده است. نكتۀ ديگر اينكه احتمالا اين رساله ناتمام بوده و مرحوم آخوند قصد بر تكميل آن داشته‌اند.
نسخه چاپى
نسخه چاپى كه در اين برنامه از آن استفاده شده است، نسخه‌اى يك جلدى و در قطع وزيرى است. تاريخ چاپ آن سال 1331 هجرى قمرى است و ناشر آن چاپ خانه ولايت در بغداد مى‌باشد لازم به ذكر است كه اين كتاب در ضمن كتاب قطرات من يراع بحر العلوم او شذرات من عقدها المنظوم كه مجموعه آثار فقهى آخوند خراسانى است به چاپ رسيده است.