عيون المسائل
عيون المسائل تألیف محمدباقربن محمدحسین مرعشى استرآبادى مشهور به ميرداماد، از علماى شيعه در آغاز قرن يازدهم هجرى و متوفاى سال 1040 هجرى قمرى. فيلسوف، حكيم، متكلم، رياضى‌دان، فقيه، اصولى و دانشمند بزرگ زمان خود میباشد.
| عیون المسایل | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | میرداماد، محمدباقر بن محمد (نویسنده) |
| ناشر | جمال‌الدين میردامادي |
| مکان نشر | تهران - ایران |
| سال نشر | 1397 ق |
| چاپ | 1 |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
شيوه نگارش
علامه ميرداماد در اين كتاب به شيوه عقلى و استدلالى وارد بحث شده و در برخى موارد استدلالهاى فلسفى و منطقى را نيز مانند قياس و اشكال اربعه را مستقيم يا غير مستقيم مطرح نموده است.
بهر حال خواننده اين كتاب براحتى متوجه مى‌شود كه مؤلف از اساتيد و بزرگان علم منطق و فلسفه مى‌باشد.
البته ايشان به شيوه‌هاى رائج مباحث در كتب فقهى توجه دارند و به قول مشهور، اجماع، نظرات فقهاى شيعه و ادله آنها مانند جد بزرگوارشان محقق ثانى، شهيد اول، شيخ طوسى و ديگر فقهاى شيعه و همچنين آيات و روايات مسئله نيز توجه خاصى دارند. توجه به مباحث فقهى از ديدگاه عقلى و استدلالى از ویژگی‌هاى اين كتاب مى‌باشد.
ارزش و اعتبار كتاب
اين كتاب منبعى خوب براى آشنايى با نظرات فقهى علامه ميرداماد در باب طهارت و صلات مى‌باشد.
انگيزه نگارش
مؤلف در آغاز كتاب مى‌فرمايد: فيقول أحوج المربوبين إلى الرب الغني محمد بن محمد يلقب باقر الداماد الحسيني ختم الله له بالحسنى أن مذ مصرت العلم-و قد كنت ظفرت-على أن أشدّ اليتامى عن آبائهم يتيم انقطع عن إمامه فمن انتصب لذلك من شيعتنا كان أفضل ممّن جاهد الروم».
يعنى محتاج‌ترين بندگان به سوى پروردگار بى‌نياز، محمد فرزند محمد و ملقب به باقر داماد حسينى، كه اميدوارم خداوند عاقبت او را ختم به خير گرداند مى‌گويد: هنگامى كه با علم آشنا شدم، ديدم كه محتاج‌ترين يتيمان، كسى است كه از امام خود جدا شده باشد و راهى براى آگاهى از دين خود نداشته باشد و خدمت به او و آگاه كردن او، از جهاد با روم نيز با ارزشتر است.
مباحث كتاب
اين كتاب در پنج بخش آمده است. مؤلف نام هر بخش را مسئله ناميده است. مانند احكام وضوء صحيح، احكام تيمم، ترتيب بين اعضاء غسل، وجوب نيت ايتمام، وجوب نيت در اجزاء عبادت.
اين كتاب در 233 صفحه آمده است. اين كتاب ناتمام مى‌باشد.
آقا بزرگ تهرانى صاحب كتاب ارزشمند الذريعة إلی تصانيف الشيعة ج 15 ص 382 درباره اين كتاب مى‌فرمايد: «عيون المسائل في الفقه من الطهارة و العبادات و الصلاة. للمحقق الداماد المير محمدباقربن محمد الحسيني الأستر آبادي المتوفى في أربعين و ألف.
أوله[سبحانك و من جناب فضلك الاستيفاق يا عليم يا حكيم، اللهم ان للسان هذه الرمة المخدجة أن يوازي حقوق نعمك بالحمد... ] و قد يحيل إليه في الراشحة الخامسة عشرة من كتابه الرواشح. و يظهر منه أن له معلقات عليه أيضا. عند السيد (عبدالحسين الحجة بكربلاء) و غيره».
يعنى كتاب عيون المسائل در علم فقه از بحث طهارت تا عبادات و نماز نوشته محقق داماد مير محمدباقرفرزند محمدحسین استرآبادى متوفاى 1040 مى‌باشد. اول كتاب با اين عبارت شروع مى‌شود: خداوندا ترا سپاس و از فضل تو درخواست بيدارى دارم اى آگاه و اى حكيم، خدايا از تو درخواست دارم تا زبانم حقوق نعمتهاى تو را برآورد. وى در كتاب خود به نام الرواشح در بخش پانزدهم آن به اين كتاب اشاره فرموده است. و از آن بر مى‌آيد كه وى تعليقه‌هايى نيز بر اين كتاب نوشته است. يك نسخه از آن تعليقه‌ها در نزد عبدالحسين حجت در شهر كربلاء مى‌باشد و همچنين در نزد غير ايشان.
نسخه حاضر
نسخه‌اى كه در اين برنامه از آن استفاده شده، ناشر آن سيد جمال‌الدين ميرداماد، تاريخ نشر سال 1397 هجرى قمرى، در يك جلد، در قطع وزيرى و چاپ اول مى‌باشد.
اين كتاب به همراه دوازده رساله ديگر از مؤلف به چاپ رسيده است.