أحكام النساء
| نام کتاب | أحکام النساء |
|---|---|
| نام های دیگر کتاب | |
| پدیدآورندگان | نجف، مهدی (محقق)
مفید، محمد بن محمد (نويسنده) |
| زبان | عربی |
| کد کنگره | BP 209/7 /م7م6 38.ش |
| موضوع | زنان - وضع حقوقی و قوانین (فقه)
کلام شیعه امامیه - قرن 5ق. |
| ناشر | المؤتمر العالمي لألفية الشيخ المفيد |
| مکان نشر | قم - ایران |
| سال نشر | 1413 هـ.ق |
| کد اتوماسیون | 1409 |
مؤلف
شيخ مفيد، ابو عبد الله محمد بن محمد بن نعمان (336 - 413 هجرى).
مؤلف اين كتاب از چهره‌هاى برجسته فقها و روات شيعه در قرن چهارم هجرى است.
موضوع و محتوا
اين كتاب درباره احكام بانوان مى‌باشد و مسائل شرعى مربوط به آنان را مورد بررسى قرار داده است.
شيخ مفيد در اين كتاب خلاصه‌اى فشرده از مسائل عقيدتى را مطرح نموده، سپس به مباحث فقهى، از كتاب طهارت تا كتاب ديات - يعنى تمام ابواب فقه كه مربوط به بانوان مى‌باشد - پرداخته است.
اين كتاب در نوع و سبك، نمونه و بى‌نظير است و اولين كتابى است كه به اين سبك نگاشته شده است.
ارزش و اعتبار
كتاب حاضر يكى از منابع معتبر فقهى شيعه مى‌باشد كه از زمان نگارش تا اين زمان، در طول هزار سال پيوسته مورد توجه علما و فقهاى شيعه قرار داشته و در منابع فقهى از آن نقل شده، مورد استناد قرار مى‌گيرد.
أحكام النساء يكى از منابع ارزشمند فقهى براى شناخت فتاواى شيخ مفيد است و رساله عمليه ايشان براى بانوان و منبعى با ارزش براى شناخت ديدگاه فقهى و اصولى و شيوه استنباط و اجتهاد ايشان مى‌باشد.
اين كتاب مرجعى مناسب براى شناخت نظريات فقهاى شيعه در آن دوران پيرامون احكام بانوان مى‌باشد.
انگيزه نگارش
شيخ مفيد اين كتاب را به درخواست بانوى بزرگوار و سيده جليل القدر، مادر سيد مرتضى و سيد رضى، يعنى فاطمه دختر حسين بن احمد بن حسن ناصر كبير نگاشته است.
وى از شيخ مفيد درخواست نمود كتابى مختصر و خلاصه درباره احكام بانوان بنويسد.ايشان نيز پذيرفت و اين كتاب را به نگارش درآورد.
شيوه نگارش
شيوه شيخ مفيد در اين كتاب آن است كه به ترتيب كتاب‌هاى فقهى از طهارت تا ديات احكام شرعى مربوط به بانوان را آورده، سپس براى بهتر روشن شدن مباحث به احكام مردان نيز در همان موضوع اشاره‌اى دارند؛ خصوصا آنجا كه بحث درباره احكام بانوان در مسائلى باشد كه مرتبط به مردان مى‌شود، مثل ابواب نكاح و طلاق.
شيخ مفيد در اين كتاب هرگاه احكام زنان كنيز با زنان آزاده فرق داشته باشد احكام كنيزان را هم بيان نموده.
در آخر كتاب بخشى به نام «احكام بانوان در شريعت و واجبات و مستحبات بانوان» آمده كه ظاهرا اين بخش در اول كتاب بعد از مقدمه بوده و اشتباها در آخر آمده است.
عناوين كتاب
مهم‌ترين موضوعات مطرح شده در كتاب احكام النساء عبارتند از:
آنچه عقيده به آن بر همه واجب است، آنچه بر بانوان واجب است، باب حيض، احكام بانوان در نماز، احكام بانوان در روزه، احكام بانوان در زكات و صدقه، احكام بانوان در حج و عمره، احكام بانوان در نكاح و ازدواج، احكام بانوان در طلاق و درگذشت همسر، احكام بانوان در شهادات و بينات، احكام بانوان در قصاص و ديات، احكام بانوان در حدود و آداب، واجبات و مستحبات بانوان، احكام بانوان در احتضار و غسل و كفن و نماز بر آنها، و...