کلمات الصادقين

کلمات الصادقین تذکره صوفیان مدفون در دهلی تا سال 1023 هجری قمری، تألیف محمدصادق دهلوی کشمیری همدانی، با تصحیح و تعلیق و مقدمه انگلیسی محمدسلیم اختر، کتابی است به زبان فارسی در بیان شرح حال و زندگی نامه اخیار، ابرار، اصفیا و اولیایی که تا سال 1023ق در شهر دهلی هندوستان مدفون شده‌اند.

کلمات الصادقين
کلمات الصادقين
پدیدآوراندهلوي کشميري همداني، محمدصادق (نویسنده) اختر، محمد سليم (مصحح و معلق)
عنوان‌های دیگرتذکره صوفيان مدفون در دهلي تا سال 1023 هجری قمری
ناشرالقريش - مرکز تحقيقات فارسی ايران و پاکستان
مکان نشرپاکستان: لاهور- اسلام آباد
سال نشر1988م
چاپ1
موضوع1.عارفان - سرگذشت‌نامه 2.عارفان - هند - دهلي نو - سرگذشت‌نامه
زبانفارسی انگلیسی
تعداد جلد1
کد کنگره
‏‎‏BP‎‏ ‎‏278‎‏ ‎‏/‎‏د‎‏9‎‏ک‎‏8
نورلایبمطالعه و دانلود pdf

ساختار

کتاب با مقدمه نویسنده آغاز شده و در چینش اسامی افراد، ترتیب خاصی مراعات نشده است.

نویسنده در هر مورد، ابتدا نام فرد را ذکر کرده و سپس به بیان سیره و برخی از ویژگی‌های شخصی و کرامات و خرق عادات منسوب به وی، پرداخته است.

نثر کتاب، به زبان فارسی قدیم و متکلفانه می‌باشد.

گزارش محتوا

نویسنده در مقدمه، به این مطلب اشاره نموده که مطالب کتاب را از کتبی همچون «أخبار الأخیار»، «فوائد الفؤاد»، «سیر الأولیاء»، «سیر العارفین»، «طبقات ناصری» و رسایل دیگر اقتباس نموده و احوال بزرگان و علمایی که مربوط به شهر دهلی بوده‌اند را از آن‌ها گرفته است[۱]

در ادامه مقدمه، به توصیف شهر دهلی پرداخته شده است و در این مسیر، گاه طریق افراط پیموده شده؛ به گونه ای که نویسنده دهلی را بعد از حرمین شریفین، شریف ترین مکان روی زمین و مستثنی از سایر شهرها دانسته است[۲]

اولین شخص معرفی شده در کتاب، «خواجه قطب الدین بختیار اوشی» است که نویسنده او را از اکابر اولیا و اعاظم اصفیا دانسته است[۳]

از دیگر افراد معرفی شده، می‌توان از شیخ علی سگزی[۴]، حمیدالدین دهلوی[۵]، بدرالدین غزنوی[۶]، امام الدین ابدال[۷]، ضیاءالدین رومی[۸]، نصیرالدین محمود[۹]، مولانا فخرالدین مروزی[۱۰] و تاج‌الدین محمد دهلوی[۱۱] نام برد.

از جمله ویژگی‌های این کتاب، آن است که احوال و شرح حال پادشاهانی که در این شهر حکومت داشته‌اند نیز در ضمن شرح حال اکابر دین و علما، ذکر گردیده است. اما در این قسمت، تقدیم و تأخیرهای زمانی، به درستی مراعات نشده و نویسنده خود به این امر در مقدمه، اعتراف نموده است[۱۲] از جمله این افراد عبارتند از: شاه عبدالله قریشی[۱۳]، شاه ابوالغیث بخاری[۱۴]، شاه جلال‌الدین شیرازی[۱۵]، شاه مزمل[۱۶] و شاه مدثر[۱۷]

زندگی نامه میر نظام‌الدین احمد معروف به غازی خان بدخشی، در انتهای کتاب به صورت پیوست اضافه شده است[۱۸]

وضعیت کتاب

فهرست مطالب در ابتدا و فهرست اختلاف نسخ، اعلام، مکان‌ها، کتاب‌ها و گروه‌های مذکور در متن، به همراه جدول خطا و صواب، در انتهای کتاب آمده است.

کتاب، فاقد پاورقی می‌باشد.

پانویس

  1. ر.ک: مقدمه، ص2
  2. ر.ک: ص4
  3. ر.ک: متن کتاب، ص6
  4. همان، ص12
  5. همان، ص15
  6. همان، ص28
  7. همان، ص31
  8. همان، ص50
  9. همان، ص55
  10. همان، ص62
  11. همان، ص124
  12. ر.ک: مقدمه ص2
  13. متن کتاب، ص106
  14. همان، ص011
  15. همان، ص112
  16. همان، ص117
  17. همان، ص118
  18. همان، ص199

منابع مقاله

مقدمه و متن کتاب.

وابسته‌ها