کلمات الصادقين
کلمات الصادقین تذکره صوفیان مدفون در دهلی تا سال 1023 هجری قمری، تألیف محمدصادق دهلوی کشمیری همدانی، با تصحیح و تعلیق و مقدمه انگلیسی محمدسلیم اختر، کتابی است به زبان فارسی در بیان شرح حال و زندگی نامه اخیار، ابرار، اصفیا و اولیایی که تا سال 1023ق در شهر دهلی هندوستان مدفون شده‌اند.
| کلمات الصادقين | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | دهلوي کشميري همداني، محمدصادق (نویسنده) اختر، محمد سليم (مصحح و معلق) |
| عنوان‌های دیگر | تذکره صوفيان مدفون در دهلي تا سال 1023 هجری قمری |
| ناشر | القريش - مرکز تحقيقات فارسی ايران و پاکستان |
| مکان نشر | پاکستان: لاهور- اسلام آباد |
| سال نشر | 1988م |
| چاپ | 1 |
| موضوع | 1.عارفان - سرگذشت‌نامه 2.عارفان - هند - دهلي نو - سرگذشت‌نامه |
| زبان | فارسی انگلیسی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | BP 278 /د9ک8 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
ساختار
کتاب با مقدمه نویسنده آغاز شده و در چینش اسامی افراد، ترتیب خاصی مراعات نشده است.
نویسنده در هر مورد، ابتدا نام فرد را ذکر کرده و سپس به بیان سیره و برخی از ویژگی‌های شخصی و کرامات و خرق عادات منسوب به وی، پرداخته است.
نثر کتاب، به زبان فارسی قدیم و متکلفانه می‌باشد.
گزارش محتوا
نویسنده در مقدمه، به این مطلب اشاره نموده که مطالب کتاب را از کتبی همچون «أخبار الأخیار»، «فوائد الفؤاد»، «سیر الأولیاء»، «سیر العارفین»، «طبقات ناصری» و رسایل دیگر اقتباس نموده و احوال بزرگان و علمایی که مربوط به شهر دهلی بوده‌اند را از آن‌ها گرفته است[۱]
در ادامه مقدمه، به توصیف شهر دهلی پرداخته شده است و در این مسیر، گاه طریق افراط پیموده شده؛ به گونه ای که نویسنده دهلی را بعد از حرمین شریفین، شریف ترین مکان روی زمین و مستثنی از سایر شهرها دانسته است[۲]
اولین شخص معرفی شده در کتاب، «خواجه قطب الدین بختیار اوشی» است که نویسنده او را از اکابر اولیا و اعاظم اصفیا دانسته است[۳]
از دیگر افراد معرفی شده، می‌توان از شیخ علی سگزی[۴]، حمیدالدین دهلوی[۵]، بدرالدین غزنوی[۶]، امام الدین ابدال[۷]، ضیاءالدین رومی[۸]، نصیرالدین محمود[۹]، مولانا فخرالدین مروزی[۱۰] و تاج‌الدین محمد دهلوی[۱۱] نام برد.
از جمله ویژگی‌های این کتاب، آن است که احوال و شرح حال پادشاهانی که در این شهر حکومت داشته‌اند نیز در ضمن شرح حال اکابر دین و علما، ذکر گردیده است. اما در این قسمت، تقدیم و تأخیرهای زمانی، به درستی مراعات نشده و نویسنده خود به این امر در مقدمه، اعتراف نموده است[۱۲] از جمله این افراد عبارتند از: شاه عبدالله قریشی[۱۳]، شاه ابوالغیث بخاری[۱۴]، شاه جلال‌الدین شیرازی[۱۵]، شاه مزمل[۱۶] و شاه مدثر[۱۷]
زندگی نامه میر نظام‌الدین احمد معروف به غازی خان بدخشی، در انتهای کتاب به صورت پیوست اضافه شده است[۱۸]
وضعیت کتاب
فهرست مطالب در ابتدا و فهرست اختلاف نسخ، اعلام، مکان‌ها، کتاب‌ها و گروه‌های مذکور در متن، به همراه جدول خطا و صواب، در انتهای کتاب آمده است.
کتاب، فاقد پاورقی می‌باشد.
پانویس
منابع مقاله
مقدمه و متن کتاب.