رحلة إلی عرب أهوار العراق
رحلة إلی عرب أهوار العراق، تأليف ويلفرد فسيجر نویسنده انگليسى است كه توسط خالد حسن الياس به عربى ترجمه شده است. اين اثر را فسيجر درباره اعراب هورهاى عراق كه در منطقه جنوبى عراق هستند، پس از سال‌ها اقامت در بين آنها به نگارش درآورده است.[۱]
| رحلة إلی عرب أهوار العراق | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | الیاس، خالد حسن (تعريب) تسیجر، ویلفرد (نویسنده) |
| ناشر | الدار العربية للموسوعات |
| مکان نشر | بیروت - لبنان |
| سال نشر | 1426 ق |
| چاپ | 1 |
| موضوع | رود دجله، دره - آداب و رسوم و زندگی رود فرات، دره - آداب و رسوم و زندگی اجتماعی |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | DS 70/7 /ت5ر3 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
ساختار
كتاب در 25 فصل تنظيم شده است. در ابتدا توضيحات عمومى درباره هورهاى عراق ذكر شده است. در هر يك از فصل‌ها نيز به همراه مطالب، عكس‌هاى متعدد از مردم و شيوه زندگى و سنت‌ها و آداب و رسوم آنها آمده است.
گزارش محتوا
اين سفرنامه داستان واقعى مردمى است كه در تالاب‌هاى عراق، از شمال شرق شهر العماره تا جنوب بصره و كرانه‌هاى غربى دو رود دجله و فرات، زندگى مستقلى را در پناه طبيعت زيبا براى خود مهيا كرده بودند. آنها در مقايسه با ارزش‌هاى مردم متمدن امروز فقيرانه مى‌زيستند، برخى نام آنها را «معدان» (دوره افتاده از تمدن امروز) كه تسميه قبيله‌اى در مركز مرداب‌ها بود، گذاشته بودند. در چادرهاى بافته شده از پشم سياه بُز مسكن مى‌گزيدند و با «بلم» در نهرها و رودهاى پُر آب باتلاق‌ها به اين سو و آن سو مى‌رفتند. با اين وجود براى صداقت خود، وفادارى و تعهد به قول خويش تا سر حد مرگ و جنون پيش مى‌تاختند. بسيار راحت بود كه غريب‌هاى را به عنوان مهمان در جمع خود پذيرا مى‌شدند، اطعام و اكرامش می‌كردند و او را فردى از خود مى‌دانستند؛ اما هرگز در برابر تخلف از قوانين اجتماعى خود كوتاه نمى‌آمدند و خيانت را هرگز نمى‌بخشيدند و در اين موارد بسيار سختگير بودند. ويلفرد تسيجر از طريق صداقت خود، برادرى آنها را به دست آورده بود و اين براى روح حقيقت‌ياب وى با ارزشترين چيزها بود. او در تمام مدت هفت سالى كه در ميان آنها زندگى كرد (از اواخر 1951 تا ژوئن 1958) در همه حال مورد احترام كوچك و بزرگ بود و ساختارى از زندگى كشف كرده بود كه در آن منزلت واقعى و حقيقى داشت و بر اساس معنويت شخصيت وى ارزشگذارى مى‌شد.
اين نوع زندگى را سابقاً (و شايد تا همين امروز) در هور حويزه، تالاب‌هاى غرب سوسنگرد (خفاجيه) و يا در كنار كرانه‌هاى شط العرب و بهمنشير ايران مى‌توانستيم ببينيم. از اينرو هيچ تعجبى ندارد كه جوانان فرهنگ دوست مردم عرب خوزستان به نوشته‌هاى وى علاقمند شده‌اند، زيرا كه آنچه تسيجر در كتاب خود وصف كرده است، در نوع خود مى‌تواند توصيف سابقه شيوه زيست عشاير عرب خوزستان نيز باشد كه براى جستجوگران شناخت سازمان اجتماعى اين مردم، كتاب وى به منزله يكى از بهترين‌ها مى‌تواند باشد.
فسيجر آنگاه كه در خصوص اعتقادات و مسائل مذهبی و تاريخي اظهار نظر كرده است؛ مانند ساير مستشرقين عمداً يا سهواً به خطا رفته است. او در فصل سوم صفحه 69 جنگ‌های امام علي(ع) با معاويه را تعبير به جنگ‌های خانگی مى‌كند كه در انتها و پس از مذاكرات طرفين به كشته شدن علي(ع) انجاميد.[۲] حال اينكه شهادت ايشان در پي يك توطئه صورت گرفت. در ادامه امام حسن(ع) كه برای حفظ كيان اسلام از مجبور به صلح با معاويه شد، را فردی ضعيف توصيف میكند كه مجبور به انزوا و گوشه‌نشینی گرديد. واقعه كربلاء نيز دچار تحريف شده است از جمله اينكه امام حسين(ع) خود قتال را برگزيد و با اين كارش تاريخ اسلام را تغيير داد. او تأكيد مى‌كند كه يزيد دستور قتل او را صادر نكرد و تشويق به كاری در اين زمينه هم نكرد.
وضعيت
در ابتداي كتاب پس از مقدمه ناشر، مقدمه مؤلف آمده است كه در آن مطالبی را درباره هورهاي عراق ذكر است. در پايان نيز تنها فهرست مطالب آمده است.
پانویس
منابع مقاله
مقدمه و متن كتاب.