التبيان في علوم القرآن
التبيان في علوم القرآن تألیف محمد علی صابونی میباشد مؤلف كتاب از اساتيد دانشگاه جامعۀ ام القرى (مكۀ مكرمه) مى‌باشند كه در دانشكدۀ شريعت اسلامى مشغول به تدريس مى‌باشند، وى موضوعات كتاب را برای دانشجويان آن دانشكده جمع‌آورى و تألیف نموده است.ايشان سعى نموده مطالب را بصورت خلاصه بيان نمايد واز ميان مسائل علوم قرآنى تنها چند موضوع مهم را كه عبارتند از: تعريف علوم قرآن، اسباب نزول، جمع قرآن، تفسير و مفسران، اعجاز قرآن، و نزول قرآن بر هفت حرف، مورد بحث و بررسى قرار داده‌اند. در بعضى از موارد شبهاتى را كه پيرامون موضوع مورد بحث وجود دارد مطرح مى‌نمايند و آنها را مورد نقد و بررسى قرار داده جواب كامل ارائه مى‌دهند.
| التبیان فی علوم القرآن | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | صابونی، محمد علی (نویسنده) |
| عنوان‌های دیگر | محاضرات فی "علوم القرآن" تبحث عن نزوله و تدوینه و جمعه و اعجازه و... |
| ناشر | عالم الکتب |
| مکان نشر | بیروت - لبنان |
| سال نشر | 1405 ق |
| چاپ | 1 |
| موضوع | قرآن - اعجاز
قرآن - شان نزول قرآن - علوم قرآنی |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | BP 69/5 /ص2ت2 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
ساختار
كتاب داراى يك مقدمه و نه فصل مى‌باشد، فهرست مطالب آن به قرار ذيل است
فصل اول:علوم قرآن-(تعريف علوم قرآن-فضائل قرآن و...).
فصل دوم:اسباب نزول-(تعريف آن-فوائد شناخت اسباب نزول و...).
فصل سوم:حكمت نزول قرآن بصورت تدريجى
فصل چهارم:جمع‌آورى قرآن-(جمع قرآن در زمان پيامبر(ص) و خليفۀ اول و دوم...)
فصل پنجم: تفسير و مفسران-(تفاوت بين تفسير و تاويل-اقسام تفسير-تفسير بالروايه
-تفسير بالدراية-تفسير اشارى-مفسران مشهور از صحابه...)
فصل ششم: مفسران از تابعين
فصل هفتم:اعجاز قرآن-(قرآن معجزه جاودانه پيامبر(ص)-معنى اعجاز
وجوه اعجاز قرآن-روش قرآن در تحدى...)
فصل هشتم: معجزات علمى قرآن
فصل نهم:نزول قرآن بر هفت حرف و قرائت‌هاى مشهور.
ويژگى‌ها
- فصل چهارم-در اين فصل پيرامون جمع‌آورى قرآن بحث نموده و سپس تفاوت بين جمع قرآن توسط ابوبكر و جمع خليفۀ سوم را توضيح مى‌دهند
- فصل هفتم-در اين فصل پس از تعريف معجزه-5 شرط برای معجزه بيان نموده، روش تحدى قرآن را به دو صورت عام و خاص توضيح مى‌دهند
- در فصل پنجم-قسم سوم(تفسير اشارى) بحثى را به عنوان:احاديثى كه در فضيلت سوره‌هاى قرآن جعل شده-مطرح مى‌نمايند در اين فصل بعضى از روايتهایى را كه برای جلب و جذب مردم به طرف قرآن، از طرف بعضى از افراد جعل شده بررسى مى‌نمايند
- -فصل هشتم:بحث معجزات علمى قرآن-در اين فصل برخى از وجوه اعجاز، علمى قرآن همراه با آيات مربوطه تشريح و در پایان شبهات مربوط به اعجاز قرآن همراه با جواب آن بيان كرده‌اند
نسخه‌شناسى
كتاب يك جلد و به زبان عربى و داراى 239 صفحه است كه مشخصات آن به قرار ذيل است
- نوع كاغذ:اعلا
- چاپ:كامپيوترى
- جلد: گالينگور
- نوبت چاپ:اول
- تاريخ انتشار:سال 1405 هجرى قمرى
- ناشر: مؤسسۀ عالم الكتب، بيروت
- داراى فهرست موضوعى در آخر كتاب
- نام كتاب:التبيان في علوم القرآن.
- مؤلف: محمد على الصابونى.
تذكر:به نظر مى‌رسد ترتيب چينش مطالب كتاب از نظم منطقى برخوردار نيست و بين مطالب فصل پنجم فاصله ايجاد شده و قسم دوم و سوم مطالب آن (تفسير بالدراية و تفسير اشارى) بعد از فصل هشتم قرار گرفته در صورتی که بايد قبل از فصل ششم قرار گيرد.