ابن هارون، یحیی بن حسین
ابوطالب يحيى بن حسین بن هارون بن محمد بن محمد بن قاسم بن حسن بن زيد بن حسن بن على(ع) ابن ابيطالب هارونى بطحانى در سال 340ق به دنيا آمد.
کسب علم و دانش
وى نخست نزد پدرش كه از علماى امامیه بود، تحصيل كرد و بعدها او و برادرش نزد ابوالعباس حسنى، دايى خویش كه باعث تغيير عقيده آن‌ها از امامیه به زيديه شده بود و شيخ مفيد در بغداد، به تحصيل علم پرداخت. در رى به محفل صاحب بن عباد پيوست و در محفل قاضى عبدالجبار همدانى تلمذ كرد. بعدها در گرگان به تدريس پرداخت و یکى از آثارش را به حسن مصعبى وزير منوچهر زيارى اتحاف كرد. وى همچنين نزد ابوعبدالله بصرى از مشايخ نامدار معتزله بغداد كلام آموخت. بعد از وفات برادرش الموید بالله احمد بن حسین هارونى در 411ق، با ابوطالب هارونى به عنوان امام بيعت شد، اما جزئيات فعاليت او در این ايام شناخته نيست.
به گفته ابن اسفنديار وى به كمال عقل، فضل، سخا، ورع، اجتهاد، عبادت، زهد و تقوى معروف بود و در میان زيديه، كسى دانشمندتر از او نبود.
آثار
هارونى آثار مهمى در كلام و فقه زيديه تألیف كرده و با تربيت شاگردان متعددى كه خود آثار فقهى و كلامى مهمى داشته‌اند، یکى از تاثيرگذاران در مكتب زيديه مى‌باشد.
- الدعامة في تثبيت الامامه
- مبادى الادلة في الكلام
- شرح البالغ المدرك
- زيادت شرح الاصول
- شرحى بر کتاب الاصول ابوعلى بن خلاد
- کتاب المصعبى كه رسالاى مختصر در باب فرق اسلامى
- التحرير في الكشف عن نصوص الائمه النحارير
- الناظم
- المجزى في اصول الفقه و جوامع الادله
وفات
وى در سال 424ق در سن 84 سالگى درگذشت و در آمل به خاک سپرده شد.