أصول الاستنباط
أصول الاستنباط، به زبان عربى، مشتمل بر یک دوره علم اصول فقه است كه به روشى جديد و با سبکىروان، با ویژگى‌هاى كتب درسى در عصر حاضر، توسط سيدعلى نقى حيدرى(1325 - 1403ق)، از شاگردان علامه نايينى و سيدابوالحسن اصفهانى و از دانشمندان قرن اخير عراق و از شخصيت‌ها و علماى شهر بغداد، نگاشته شده است و امروزه، به‌عنوان اولين کتاب اصولى در حوزه علمیّه، قم به جاى معالم الأصول تدريس مى‌گردد.
| اصول الاستنباط | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | حیدری، علی نقی (نویسنده) |
| ناشر | لجنة ادارة الحوزة العلمیة بقم المقدسة |
| مکان نشر | قم - ایران |
| سال نشر | 1412 ق |
| چاپ | 1 |
| موضوع | اصول فقه شیعه - تاریخ اصول فقه شیعه - قرن 14 |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | BP 159/8 /ح9الف6 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
ساختار
مطالب کتاب در ضمن هشت عنوان كلى به شرح زير تنظيم شده است:
1. «كلمة المؤلف»؛
2. «الماع الى تاريخ الفقه و اصوله»؛
3. «الجزء الاول مباحث الالفاظ»، مشتمل بر عناوین «تمهيد ما هو اصول الفقه»، «مباحث اولية»، پنج باب و یک خاتمه؛
4. «الجزء الثانى الادلة العقلية»، مشتمل بر یک تمهيد و سه فصل؛
5. «التعادل و التراجيح»؛
6. «الاجتهاد و التقليد»؛
7. «تحليل و تمحيص لبعض ادلة الاحكام»؛
8. «توجيه النبى امته في التشريع الاسلامى».
مؤلف، در این کتاب، علاوه بر طرح مباحث با بيانى ساده و روان، در پایان هر درس، خلاصه‌اى از همان درس را به همراه تمرين‌هایى از مطالب آن آورده است.
گزارش محتوا
عنوان اول، مشتمل بر معرفى مختصر کتاب و بيان شيوه نگارش آن است.
عنوان دوم، بيان‌گر چهار دوره (دوره على(ع)، دوره حسنين و سجاد(ع)، دوره صادقين(ع)، و دوره امام رضا و فرزندان بزرگوارش)، برای علم فقه و اصول و وجه اختصاص شيعه به فقه اهل‌بيت و تأسيس علم اصول فقه است.
عنوان سوم، حاوى تعريف علم اصول، موضوع هر علم، تمايز علوم، موضوع و مسائل و غايت و تبویب علم اصول، مباحث مربوط به حقيقت شرعيه و صحيح و اعم و اشتراك لفظى و مشتق، مباحث مربوط به اوامر و نواهى و مفاهيم و عموم و خصوص و مطلق و مقيد و بيان معناى برخى از الفاظ در اصطلاح، است.
عنوان چهارم، شامل بيان حالات سه‌گانه مكلف در رابطه با حكم شرعى، مباحث مربوط به قطع و ظن و شك است.
عنوان پنجم، مشتمل بر مباحث مربوط به تعادل و تراجيح است.
عنوان ششم، شامل مباحث اجتهاد و تقليد است.
عنوان هفتم، حاوى توضيح و تحليل برخى از ادله، همچون قياس، استحسان، مصالح مرسله، شرايع پيشين و مذهب صحابى است.
عنوان هشتم، مشتمل بر مباحثى در رابطه با چگونگى بيان قوانين اسلامى، توسط پيامبر برای مسلمانان، مى‌باشد.
از جمله ویژگى‌هاى مهم این کتاب، طرح مسائل گوناگون، با روشى ساده و بدون استفاده از الفاظ و اصطلاحات پيچيده علمى و خلاصه كردن مباحث هر درس در پایان آن و ذكر مباحث مهم و اساسى هر درس، به‌صورتى مختصر و مفيد و آوردن تمرين‌هایى در پایان هر درس و طرح مباحث اصولى متناسب با سطح علمى و نياز مبتدى و حذف بسيارى از مباحث پيچيده و غير ضرورى و اشتمال بر نظريات نو و جديد مى‌باشد.