طب الإمام الكاظم علیه‌السلام

طب الامام الكاظم(ع) از مجموعه طب‌هاى روايى است كه محسن عقيل به رشته تحرير درآورده است. اين مجموعه در برگيرنده روايات طبى است كه از امام كاظم(ع) نقل شده است.

طب الإمام الکاظم علیه‌السلام
پدیدآوران	عقیل، محسن (نویسنده)
ناشر	ذوی القربی
مکان نشر	قم - ایران
سال نشر	1427 ق
چاپ	1
شابک	‎964-518-066-8
موضوع	پزشکی اسلامی موسی بن جعفر(ع)، امام هفتم، 128 - 183ق. - احادیث
زبان	عربی
تعداد جلد	1
کد کنگره	‏R‎‏ ‎‏128‎‏/‎‏3‎‏ ‎‏/‎‏ع‎‏7‎‏ ‎‏ط‎‏22

مؤلف در ديباچه‌اى كه نگاشته در ابتدا به اهتمام اسلام به دانش طب و نيز ارزش دانش پزشکى اشاره نموده است و در ادامه اين مجموعه را روايات پزشکى حضرت كاظم(ع) معرفى نموده است.

ساختار

كتاب در هشت باب به رشته تحرير درآمده است. در ذيل هر باب نيز عناوين متعددى از ميوه‌ها، گياهان، سبزيجات و... ذكر شده است. هر عنوان نيز در چند بخش طب ائمه(ع)، طب قديم و طب جديد دسته‌بندى شده است.

گزارش محتوا

هر چند مؤلف اين مجموعه را به نام امام كاظم(ع) نامگذارى نموده است و در ابتداى هر باب نيز تنها به ذكر روايات اين امام پرداخته است، ولى در ادامه رواياتى از ديگر ائمه(ع)پيرامون آن موضوع را آورده است. از اين‌رو شايد بتوان اين مجموعه را طب الائمه(ع) نيز دانست.

خصوصيت ديگر اين مجموعه تطبيقات روايى با مطالب طب جديد است و اين بخش نيز جذابيت خاصى براى كسانى دارد كه در حوزه اعجاز علمى روايات به تحقيق مشغول هستند.

البته گاه آنچه را مؤلف از طب جديد بيان مى‌كند ربطى به روايات ندارد بلكه اشتراك اين مطالب با روايات تنها اشتراك در موضوع بحث است و نه طب جديد مويد روايات است و نه تعارضى با روايات دارد. با اين حال مطالعه اين بخش خالى از فائده نيست.

خلاصه مطالب ابواب اين اثر به قرار زير است:

باب اول: ميوه‌ها و ثمرات: در اين باب از ميوه‌هايى همانند نارنج، آلو، خربزه، انجير سخن به ميان آمده است.

باب دوم: سبزيجات و بقول: مطالب اين بخش پيرامون خوردنى‌هاى جاليزى همانند بادنجان، سير، پياز و كرفس است.

باب سوم: حبوباتى كه در غذاها استفاده مى‌شود: عدس، لوبيا، نخود، ماش عناوينى است كه در اين بخش مورد توجه قرار گرفته است.

باب چهارم: گياهان و فوائد طبى آنها: در اين باب بخشى از گياهان دارويى و خواص آنها بررسى شده است. گياهان در اين بخش به ترتيب حروف الفبا آمده‌اند.

باب پنجم: خوردنى‌ها و مشتقات آنها: در اين بخش از خوردنى‌هايى سخن به ميان آمده كه از موادى ديگر ساخته شده‌اند مثل ماست و يا حليم.

باب ششم: ذكر آداب و سنن واجب و مستحب طبى و مطالب متفرقه‌اى پيرامون آنها.

باب هفتم: علل، بيمارى‌ها، معالجه و درمان آنها و نيز طبيعت و كيفيت خلقت انسان.

باب هشتم: مطالبى پيرامون حفظ الصحة: مؤلف در ابتداى هر بخش پس از ذكر رواياتى از حضرت امام كاظم(ع)، به رواياتى از اهل‌بيت(ع) پيرامون اين موضوع مى‌پردازد و آنگاه مطالبى را از طب جديد بيان مى‌كند.

وضعيت كتاب

پاورقى‌هاى نسبتاً اندك اين اثر به منابع روايى و پزشکى و گاه توضيح لغت و يا مطلبى كه در متن آمده اختصاص دارد.

فهرست مطالب كتاب نيز در انتهاى آن آمده است.

منابع مقاله

مقدمه و متن كتاب