سیمای یهود در قرآن
سيماى يهود در قرآن، اثر دكتر عبدالله حاجى صادقى، بررسى آياتى از قرآن كريم مى‌باشد كه پيرامون قوم يهود، نازل شده است.
| سیمای یهود در قرآن | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | سپاه پاسداران انقلاب اسلامی. نمایندگی ولی فقیه. پژوهشکده تحقیقات اسلامی (تهيه کننده) حاجی صادقی، عبدالله (نویسنده) |
| ناشر | [بی نا] |
| مکان نشر | [بی جا] - [بی جا] |
| سال نشر | 1383 ش |
| چاپ | 1 |
| موضوع | یهودیان در قرآن |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | BP 104 /ی9س9 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
كتاب، به زبان فارسى و در سال 1383ش، نوشته شده است.
ساختار
كتاب با دو مقدمه از معاونت فرهنگى سپاه و نویسنده آغاز و مطالب در پنج فصل، تنظيم شده است.
روش تأليف كتاب بدين‌گونه است كه ابتدا آيه مربوط به هر موضوع و ترجمه آن ذكر گرديده، آن‌گاه مفردات آيه، ترجمه و شأن نزول آن (در صورت دارا بودن) بيان شده است و نكته‌ها و پيام‌هاى مستفاد از هر آيه با كمك آيات ديگر و برخى از احاديث، پايان‌بخش مباحث آن آيه است[۱]
در تنظيم اين نوشتار، از كتاب‌هاى تفسيرى، به‌ويژه تفسير گران‌قدر «الميزان» و تفاسير «مجمع البيان»، «نمونه» و «نور» استفاده فراوانى شده است و درعين‌حال براى انطباق معارف قرآنى با مسائل روز و وضعيت فعلى يهود و صهيونيسم، مطالبى افزوده شده است[۲]
گزارش محتوا
در مقدمات كتاب، به روش و موضوع آن، اشاره گرديده است[۳]
دين يهود، يكى از اديان بزرگ، معروف و باسابقه‌اى است كه جريان شكل‌گيرى و رشد و نموّ آن و تعاملات و رابطه‌اى كه با اديان ديگر، به‌ويژه اسلام داشته است، همواره مورد توجه مورخان و دين‌پژوهان بوده است. قرآن در موارد متعددى، عبرت‌آموزى از سرگذشت يهود و بنى‌اسرائيل را به مسلمانان متذكر شده و موضع‌گيرى آنان در برابر اسلام را بيان كرده است. نيز بسيارى از توطئه‌ها و انحرافات آنان را افشاء كرده كه نویسنده در بررسى برخى از مهم‌ترين آيات قرآن درباره يهود، آن‌ها را بيان نموده است.
به نظر وى بدون شناخت اجمالى از گذشته اين قوم، نمى‌توان معارف و مفاهيم قرآن را نسبت به بنى‌اسرائيل درك كرد؛ لذا تاريخچه و داستان بنى‌اسرائيل را در درس اول، به‌اجمال بيان كرده است[۴]
يهوديان مانند اعراب و آشوريان از نژاد سامى و جزء عبرانيان و منتسبين به حضرت ابراهيم(ع) هستند. عظمت حضرت ابراهيم(ع) سبب آن شده است كه يهوديان و مسيحيان و ديگر امت‌ها هركدام او را از خود بدانند، امّا قرآن در برابر همه اين ادعاها، مشخصه برجسته و ممتاز ابراهيم(ع) را «منادى توحيد و تسليم در برابر خدا بودن» معرفى نموده است[۵]
يهود بعد از رحلت پيامبر(ص) در تحريف معارف قرآن و وارد كردن اسرائيليات در تفسير قرآن و ايجاد انحراف‌هاى فكرى و اعتقادى و كارگردانى توطئه‌ها و تفرقه‌افكنى بين مسلمانان و به‌ويژه تضعيف مذهب تشيع و توجيه و دفاع غلط از سلاطين و خلفاى ظالمى مانند معاويه و ساير خلفاى بنى‌اميه و بنى‌عباس، نقش مهم و فراوانى داشته‌اند[۶]
نویسنده در درس دوم، به برشمردن نعمت‌هاى خاص خداوند براى بنى‌اسرائيل پرداخته است. وى معتقد است گرچه همه آفرينش و به‌ويژه همه انسان‌ها همواره از نعمت‌ها و تفضّل‌هاى الهى بهره‌مندند، اما بنى‌اسرائيل از امت‌هايى بودند كه خدا به آن‌ها عنايات ويژه و برجسته‌اى كرد و از اين رهگذر حجّت خدا بر آنان تمام گرديد، امّا آن‌ها به‌جاى اينكه شاكر نعمت‌ها و عنايات الهى باشند، با لجاجت و عناد و بهانه‌جويى، بر مواضع نادرست خود پافشارى كرده، با دنياپرستى و كفران نعمت، موجبات سخت‌ترين مجازات و عذاب الهى را براى خود فراهم آوردند[۷]
برخى از نعمت‌ها و عنايات ويژه خدا به بنى‌اسرائيل كه نویسنده به توضيح آن‌ها پرداخته است، عبارتند از: پيامبران و هاديان آسمانى فراوان، برترى بر ساير اقوام معاصر، پيروزى بر فرعون، نزول تورات و لوح‌ها، عفو عمومى و حيات دوباره، نعمت‌هاى مادى، رهايى از بن‌بست‌ها و بحران‌هاى اجتماعى و بشارت و معرفى نشانه‌هاى پيامبر خاتم(ص)[۸]
آنچه بنى‌اسرائيل در حوزه انديشه و فكر نشان مى‌دادند و موضع‌گيرى‌هاى فكرى يهود در طول تاريخ طولانى خود، از مهم‌ترين مباحثى است كه قرآن به آن پرداخته و آن را مورد انتقاد قرار داده است. ازاين‌رو فصل سوم، به مواضع فكرى و اعتقادى يهود اختصاص يافته است[۹]
نویسنده، معتقد است كه برخى از عذاب‌ها و ملامت‌هاى يهود، به همين اعتقادات انحرافى و صفات درونى آنان برمى‌گردد؛ چرا كه منشأ بسيارى از انحرافات عملى آنان، انحرافات علمى و لغزش‌هايى است كه در حوزه انديشه و جهت‌گيرى فكرى داشته‌اند؛ چنان‌كه برخى از اين مواضع و بينش‌ها از گرايش‌ها و وابستگى آنان نشأت مى‌گيرد[۱۰]
به باور نویسنده، توجه به آنچه قرآن در باب جهت‌گيرى فكرى و مواضع اعتقادى يهود بيان كرده و افشاگرى‌هاى خداوند در اين باره، ما را در شناخت يهود و تعليل عملكرد آن‌ها و همين‌طور چگونگى برخورد با آن‌ها، يارى و صاحب بصيرت مى‌كند[۱۱]
آنچه وى از بنى‌اسرائيل و يهود با استناد به آيات قرآن در اين فصل بيان مى‌كند، برخى به بنى‌اسرائيل در دوران شكل‌گيرى دين يهود و نبوت حضرت موسى(ع) و انبياء بعد از او برمى‌گردد و برخى مربوط است به انديشه‌هاى يهوديان در دوران رسالت پيامبر(ص) و طلوع خورشيد اسلام و آنچه آنان در برابر اعتقادات اسلامى انجام دادند[۱۲]
در فصل چهارم، اقدامات عملى يهود مورد مطالعه قرار گرفته است. نویسنده، معتقد است بنى‌اسرائيل و يهود علاوه بر انحرافات فكرى و موضع‌گيرى‌هايى كه در حوزه انديشه و نظر داشتند و توطئه‌هايى كه در ميدان مقابله با فرهنگ اسلامى طراحى و اجراء نمودند، در ميدان عمل و رفتار نيز اقداماتى انجام دادند[۱۳]
آخرين فصل به بررسى اين موضوع اختصاص يافته است كه بنى‌اسرائيل با اين موضع‌گيرى‌هاى فكرى و اعتقادى و با اين اقدامات عملى كه انجام دادند، به چه نتيجه‌اى رسيده و سرانجام آن‌ها از نظر قرآن چيست؛ آيا از آن همه نعمت‌هاى الهى توانستند بهره و سودى مناسب و شايسته ببرند يا همه آن‌ها تبديل به مجازات و نقمت گرديد[۱۴]
وضعيت كتاب
فهرست مطالب در ابتداى كتاب آمده و پاورقى‌ها بيشتر به ذكر منابع اختصاص يافته است.
پانويس
منابع مقاله
مقدمه و متن كتاب.