ابن متویه، حسن بن احمد
ابن متویه، ابومحمد حسن بن احمد، متكلم معتزلى نيمه اول سده 5ق، است.
اساتید
متأسفانه از زندگانى او اطلاعى در دست نيست. همين اندازه مى‌دانيم كه شاگرد قاضى عبدالجبار همدانى (د 415ق) بوده و از طبقه دوازدهم معتزليان محسوب شده است.
وفات
در منابع متأخر، بى‌آنكه به مأخذى استناد كنند، وفات او را 468ق يا 469ق ذكر كرده‌اند كه چندان قابل اعتماد نيست و هيچ قرينه‌اى آن را تأييد نمى‌كند.
آراء کلامی ابن متویه
از آراء كلامى ابن متویه اعتقاد او به عصمت على(ع) است، بى‌آنكه عصمت را شرط امامت بداند. ابن ابى‌الحديد به نقل از کتاب «الكفاية» در اين باره مى‌نویسد: به عقيده محمد بن متویه، على(ع) معصوم است، ولى واجب‌العصمه نيست و عصمت شرط امامت نيست. ميان دو تعبير «زيد معصوم است» و «زيد واجب‌العصمه است» بايد تفاوت گذاشت؛ زيرا مقصود از دومى اين است كه: «زيد، امام است و چون از شرايط امام معصوم بودن است، بنابراین واجب است كه زيد معصوم باشد» و فرق ميان نظر شيعه و معتزله در همين نكته است.
آثار
1. التذكرة في أحكام الجواهر و الأعراض يا التذكرة في لطيف الكلام؛
2. المحيط يا المجموع المحيط بالتكليف؛
3. کتاب الكفاية يا الكفاية في علم الكلام؛
4. المحيط في أصول‌الدين؛
5. کتاب التحرير كه در کتاب «المعتمد في أصول‌الدين» محمود بن ملاحمى از آن نقل شده است.[۱].
پانویس
- ↑ موحد، صمد، ج4، ص580
منابع مقاله
موحد، صمد،دائرة‌المعارف بزرگ اسلامی زیر نظر کاظم موسوی بجنوردی، تهران، مرکز دائره‌المعارف بزرگ اسلامی، چاپ دوم، 1377