موجز علوم القرآن
موجز علوم القرآن تألیف دكتر داود العطّار میباشد
| موجز علوم القرآن | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | عطار، داود (نويسنده) |
| ناشر | مؤسسة الأعلمي للمطبوعات |
| مکان نشر | بیروت - لبنان |
| سال نشر | 1415 ق |
| چاپ | 3 |
| موضوع | قرآن - تحقیق قرآن - علوم قرآنی |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | BP 69/5 /ع6م8 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
كتاب پيرامون مسائل علوم قرآن نوشته شده كه در آن برخى از موضوعات مهم علوم قرآنى همچون، اسامى قرآن، اعجاز، وحى، اسباب النزول، جمع قرآن، و مكى و مدنى، مورد بحث قرار گرفته است. همانگونه كه از نام كتاب مشخص است، مؤلف مطالب را به صورت اختصار بيان كرده و از شرح و بسط آنها پرهيز نموده است.وى در فصل اول پس از تعريف علوم قرآن، برخى از موضوعات علوم قرآنى را نام برده و در پايان سير تكامل آنرا ذكر مى‌نمايد و در فصل دوم نقش قرآن و جايگاه آن در جامعۀ عرب را بررسى نموده، دستور قرآن به تفكر و تدبر و اينكه جامعۀ اسلامى بايد جامعه‌اى صاحب انديشه و عقل باشد را متذكر مى‌شوند.در همين راستا در مقدمۀ كتاب از اينكه قرآن در جامعۀ كنونى مسلمانان مهجور و كنار گذاشته شده انتقاد نموده از امت اسلامى مى‌خواهد كه با تدبر و انديشيدن در آيات قرآن، جامعۀ اسلامى را از مشكلات كنونى نجات دهند
گر چه كتاب به صورت اختصار نوشته شده، اما بيان مطالب به گونه‌اى است كه خواننده را به تفكر و انديشه در مطالب قرآن دعوت مى‌نمايد، از طرف ديگر اين خلاصه گويى خللى در اتقان مطالب آن وارد ننموده است.
ساختار
كتاب داراى هفت فصل مى‌باشد كه فهرست مطالب آن به قرار زير است
فصل اول:تعريف علوم قرآن شامل: علوم قرآن به معناى تركيبى/علوم قرآن به معناى افرادى و جزى /مثالهايى از علوم قرآن/و مختصرى از تاريخ علوم قرآن
فصل دوم:قرآن كريم شامل: اسامى قرآن/اعجاز قرآن/نياز به معجزه/قرآن معجزۀ بزرگ و جاويد/تحدّى در قرآن/وجوه اعجاز در قرآن/اثر قرآن در آزادى فكر/اساس قرآن در آزادى/و دعوت قرآن به تفكر
فصل سوم:نزول قرآن شامل: نزول و تنزيل قرآن/كيفيت وحى/اولين و آخرين سوره و آيه نازل شده/ تدريجى بودن نزول قرآن/اثر تدريجى بودن نزول/حكمت‌هاى تدريجى بودن نزول /اسباب النزول/معنى اسباب النزول/و اهميت شناخت اسباب النزول
فصل چهارم:مكى و مدنى شامل: شناخت مكى و مدنى/ملاك تمييز مكى و مدنى/و خصائص مكى و مدنى
فصل پنجم:جمع قرآن و تدوين آن شامل: جمع قرآن در زمان پيامبر(ص)/و جمع قرآن و توحيد مصاحف در زمان خلفاء
فصل ششم:سوره‌ها و آيات قرآن شامل: تعريف آيه و سوره/حكمت وجود سوره‌ها/و اسامى سوره‌ها
فصل هفتم:شكل و نقطه گذارى قرآن
ويژگى‌ها
- در فصل دوم پس از ذكر اسامى قرآن، پيرامون نقش قرآن در آزادى انديشه سخن گفته، آنگاه وضعيت
عرب جاهلى را قبل از اسلام و بعد از اسلام مورد بررسى قرار داده، نقش قرآن در پيشرفت انكار جامعه را توضيح مى‌دهند
- در فصل سوم:پس از تعريف نزول و انزال، حكمت تدريجى بودن نزول قرآن را در سه محور بررسى نموده كه قسمت اول آن مربوط به پيامبر(ص) مى‌باشد و قسمت دوم حكمت‌هايى كه اختصاص به قرآن دارند و قسمت سوم حكمت‌هايى كه مربوط به مردم مى‌باشد.
- در فصل اول:پس از تعريف علوم قرآن مثالهايى براى علوم قرآن ذكر و در پايان شرح مختصرى از تاريخچۀ علوم قرآن ذكر مى‌نمايد كه در آن مسالۀ تدوين تفسير و نقش حضرت على(ع) در نگارش تفسير بيان شده است
- در فصل پنجم پس از تعريف جمع و اقسام آن، شواهدى از روايات و آيات ذكر مى‌نمايند كه قرآن در زمان پيامبر(ص)جمع‌آورى شده است مانند:آيات تحدى-حديث ثقلين و...
- در فصل چهارم:پس از تعريف سوره‌هاى مكى و مدنى و بيان اقوال و ديدگاهها پيرامون تشخيص هر كدام از آنها، ويژگى‌هاى سوره‌هاى مكى و مدنى را ذكر مى‌نمايند
نسخه شناسى
كتاب يك جلد، متن آن عربى و داراى 206 صفحه است.
تذكر:سيد محمد رادمنش اثر حاضر را ترجمه و تلخيص نموده و به نام آشنايى با علوم قرآن منتشر نموده است.