نهضت انتظار
نهضت انتظار2(تكميلى) سطح2 اثر احمد حيدرى، به معرفى فرهنگ انتظار و نقش آن در برپايى حكومت جهانى پرداخته است. كتاب به زبان فارسى و در سال 1383ش نوشته شده است.
| نهضت انتظار (2) سطح 2 | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | سپاه پاسداران انقلاب اسلامی. نمایندگی ولی فقیه. پژوهشکده تحقیقات اسلامی (تهيه کننده) حیدری، احمد (نويسنده) |
| عنوان‌های دیگر | طرح معرفت بسیجیان (تکمیلی) |
| ناشر | سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، نمايندگی ولی فقيه، پژوهشکده تحقيقات اسلامی |
| مکان نشر | تهران - ایران |
| سال نشر | 1383 ش |
| چاپ | 1 |
| موضوع | مهدویت - انتظار |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 1 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
ساختار
كتاب با دو مقدمه از ستاد عالى طرح معرفت بسيجيان نمسا و پژوهشكده تحقيقات اسلامى در معرفى عنوان كتب آموزشى بسيج و بيان نقش عوام و خواص در نهضت انتظار، آغاز شده و مطالب در هشت درس، ارائه گرديده است.
نويسنده پس از تعريف فرهنگ انتظار و برشمردن خصال ياران موعود، به نقش خواص و عوام در نهضت انتظار و شباهت‌ها و الگوگيرى انقالب‌هاى شيعى از انقلاب عاشورا اشاره و رابطه انتظار و فرهنگ بسيجى را بررسى كرده است.
در ادامه، ديدگاه اديان مختلف پيرامون آينده جهان و برترى اسلام نسبت به آن‌ها، مورد ارزيابى قرار گرفته و به علل دشوارى ديندارى در عصر غيبت اشاره شده است.
بررسى ويژگى‌ها و مؤلفه‌هاى حاكميت دينى در عصر انتظار، مطالب پايانى را تشكيل داده است.
گزارش محتوا
درس اول، پس از بيان پيشينه انتظار، به مبارزه امامان(ع) با مسأله تحريف انتظار اشاره شده و نويسنده معتقد است سازندگى، ستم‌ستيزى و عدالت‌طلبى عقيده انتظار، اهل باطل را بر آن داشته تا به تحريف آن همت گمارند و از آن عقيده‌اى رخوت‌بخش، ركودزا، تن‌پرور و سازش‌كارانه ارائه دهند.
در اين فصل، به خصال ياران موعود(عج) اشاره شده است، از جمله اين كه:
- آنان همواره خود را عبدخدا دانسته و در درجه والايى از بصيرت‌اند.
- مطيع بى‌چون و چراى مولاى خود بوده و نظم و انضباط ناشى از اطاعت‌پذيرى در آنان هويداست.
- مرد ميدان مبارزه‌اند و حق‌طلبى شيوه هميشگى آنان است.
دوم، به تحليل و بررسى نقش عوام و خواص در نهضت انتظار پرداخه است.
به تعريف نويسنده، خواص به گروه زبده و شاخص اجتماعى گفته مى‌شود كه داراى قدرت تجزيه و تحليل‌اند، در انتخاب راه و روش خود استقلال دارند و عمل آنان در افراد، تأثيرگذار است، در برابر، عموم مردم جاى دارند كه ظواهر و حوادث را مى‌بينند و مقلد و پيرو ديگرانند.
پس از بررسى اين دو اصطلاح در متون دينى و نقش تعيين كننده خواص در جامعه، به مسئوليت‌هاى هر يك اشاره شده است.
انتظار، عاشورا و انقلاب‌هاى شيعى در سوم، مورد تحليل قرار گرفته‌اند.
امام حسين(ع) به شيعه منتظر، درس ظلم‌ستيزى و جهاد براى تحقق حاكميت حق داد و نويسنده معتقد است، مردم ايران و رهبرى آن، در پيروزى انقلاب اسلامى، از انقلاب عاشورا الگوگيرى كرده‌اند.
وى بر اين باور است كه عالمان دينى هم رسالت خطير پاسدارى، آگاهى‌بخشى و تربيتى داشته و هم با توجه به اين رسالت بزرگ، از جايگاه بلندى برخوردارند، مردم نيز بايد بدانند كه پس از پيامبران و اوصياى آنان(ع)، فقط از علماى ربانى مى‌توان هدايت گرفت.
ضمن تعريف مفهوم بسيج و تفكر بسيجى در چهارم، بسيج از بزرگ‌ترين ثمرات فرهنگ انتظار دانسته شده است.
خدامحورى، ولايت‌پذيرى، ايثار و فداكارى، زهد و ساده زيستى، شكست‌ناپذيرى، ظلم‌ستيزى و مظلوم‌نوازى، تحمل و گذشت در برابر مؤمنان و قهر در برابر مستكبران، مختصرى از مؤلفه‌هاى تفكر بسيجى و ويژگى‌هاى رفتارى آنان است كه با توجه به آيات، روايات و كلام امام راحل(ره) تشريح شده‌اند.
كنجكاوى انسان پرسش‌هايى را در ذهن او مى‌آفريند و او را براى يافتن پاسخ، به تلاش وا مى‌دارد؛ آينده انسان و جهان از موضوعات سؤال برانگيز است و وجود جواب قانع كننده و اميد آفرين براى آن، مى‌تواند بسيار سازنده باشد. پنجم، اختصاص دارد به پاسخ دادن به اين دو پرسش.
نويسنده معتقد است، وجود بشارت‌هاى قرآنى و روايى بر پايان خوش جهان در دين اسلام و وعده جهانى شدن آن، پاسخ مناسبى به اين پرسش‌هاست.
وى با اشاره به اين كه ايرانيان، پس از تشكيل نظام جمهورى اسلامى و ارائه نظريه «مردم‌سالارى دينى»، وظايف مهمى در بعد تبليغى و عملى، برعهده دارند، برخى از آن‌ها را برشمرده و توضيح داده است. اين وظايف؛ عبارتند از: ارائه چهره نورانى اسلام، تبيين اسلام ناب محمدى(ص) و اسلام آمريكايى، برساختن نظام مستقل و متكى به خود و ارائه نظامى موفق و سربلند.
نويسنده در ششم، به برخى آيات كه به جهانى بودن نبوت بعضى پيامبران(ع) دلالت دارند، اشاره كرده، بعد از بيان چگونگى تحريف اديان آن‌ها، مدعى است كه اسلام، تنها ديانتى است كه هم ادعاى جهانى و جاويد بودن دارد و هم متنى وحيانى، بدون تحريف و مصون از دستبرد، در اختيار بشر گذاشته است كه با توجه به تفسيرهاى منقول از پيامبر و امامان(ع) و راه كار اجتهاد، توان اداره جهان در همه برهه‌ها و زمان‌ها را دارد.
وى معتقد است بشر در پايان تاريخ، به دو چيز نيازمند است:
- قانونى كه سعادت همه جانبه او را برآورد و به همه نيازهايش پاسخ دهد و عقل گر چه نور است و راهنما، ولى توان محدود داشته و نيازمند وحى است.
- كسى كه اين قانون را به صورت درست، به عرصه اجرا درآورد.
و لذا «ايده جهانى سازى» از دو جهت بشارت بخش ظهور است: هم از جهت قانون كه بايد مبتنى بر وحى ناب باشد و هم از نظر مجرى كه بايد تضمين آسمانى همراه داشته باشد.
گسترش توحيد، اجراى احكام عبادى و اجتماعى اسلام، گستراندن عدالت در همه زواياى جامعه، آباد كردن زمين و ريشه‌كن كردن جهل از جمله برنامه‌هاى حكومت واحد جهانى دانسته شده‌اند.
در هفتم، به برخى از دلايل دشوارى ديندارى در عصر غيبت اشاره و هر يك مختصرا توضيح داده شده است. اين دلايل عبارتند از:
- عدم حضور ملموس پيامبر يا امام معصوم(ع)
- ترديدهاى ناشى از طولانى شدن زمان غيبت و فرج
- مظلوميت منتظران
- سنت فتنه و خالص‌سازى
- سختى حركت
- اختلافات عقيدتى
عوامل فوق، انسان را به ترك ديندارى در عصر غيبت فراخوانده و ديندارى را سخت مى‌گردانند؛ ولى نويسنده معتقد است، هر قدر كار سخت‌تر باشد، انجام آن ارزشمندتر است و ديندارى در اين عصر، ارزش و اهميت فراوانى مى‌يابد.
آخرين درس، حاكميت دينى در عصر انتظار را به تصوير كشيده است.
نويسنده با استناد به سخنان امام على(ع)، به بيان ضرورت حكومت پرداخته و سپس، ويژگى‌ها و شرايط رهبر اسلامى را توضيح داده است كه فقاهت و اسلام‌شناسى، عدالت، تدبير و كاردانى، از جمله آن‌ها مى‌باشند.
برشمردن وظايف و اختيارات حاكم در دوران غيبت، با استفاده از اصل يكصد و ده قانون اساسى، آخرين مطلب كتاب مى‌باشد. برخى از اين وظايف عبارتند از: تعيين سياست‌هاى كلى نظام و نظارت بر حسن اجراى آن‌ها، فرمان همه‌پرسى، فرماندهى كل نيروهاى مسلح، اعلان جنگ و صلح، نصب، عزل و قبول استعفاى برخى مقامات و...
وضعيت كتاب
فهرست مطالب در ابتدا و فهرست منابع مورد استفاده مؤلف در انتهاى كتاب آمده است.
پاورقى‌ها به ذكر منابع و توضيح برخى كلمات متن پرداخته است.
منابع مقاله
مقدمه و متن كتاب.