صفحهٔ اصلی

مقاله برگزیده


معیارهای اخلاقی در فقه امام صادق(علیه السلام)
معیارهای اخلاقی در فقه امام صادق(علیه السلام)

معرفى اجمالى

«معيارهاى اخلاقى در فقه امام جعفر صادق(ع)» ترجمه كتاب «قيم اخلاقية في فقه الإمام جعفر الصادق(ع)» تأليف عالم برجسته لبنانى محمدجواد مغنيه (متولد 1322ق) مى‌باشد كه به قلم على‌اكبر مهدى‌پور به فارسى ترجمه شده است.

اين اثر، با حجم كوچك خود، مطالب و حقايق فراوانى را دربردارد و خواننده را با بُعدى تازه از ابعاد فقه اسلامى، آشنا مى‌سازد و گامى تازه به سوى شناخت انسان و ارزش‌هاى والاى اين موجود ناشناخته برمى‌دارد (مقدمه ناشر: ص10).

كتاب با دو مقدمه از ناشر و مؤلف آغاز و مطالب در چهار دفتر، عرضه شده است.نويسنده در ابتداى هر بحث، روايتى از امام صادق(ع) نقل و سپس به شرح و توضيح آن پرداخته است.

گزارش محتوا

نويسنده در مقدمه به اين نكته اشاره كرده كه پيش از اين كتابى با نام «مفاهيم انسانية في كلمات الإمام جعفر الصادق(ع)» از نويسنده منتشر شده كه با كتاب حاضر هر دو در يك زمينه نگارش شده است؛ جز اين‌كه در قبلى معيارهاى اخلاقى از ديدگاه اخلاق و اجتماع و در اين كتاب معيارهاى اخلاقى از ديدگاه فقه غنى و پربار امام صادق(ع) مورد مطالعه قرار گرفته است (مقدمه نویسنده: ص11).

«ايمان منهاى اخلاق» عنوان بخش (دفتر) اول كتاب است. نويسنده در ابتداى اين دفتر، به اين نكته اشاره دارد كه همه احاديث اهل بيت(ع)، بر اساس مبانى اخلاقى و مكارم انسانى استوار است و هر كسى مطلبى را به آن‌ها نسبت دهد كه با اصول اخلاقى و اهداف انسانى سازگار نباشد، به آن‌ها تهمت زده است (متن کتاب: ص15).

وى معتقد است كه در مكتب اهل بيت(ع)، ايمان به قلب اختصاص نداشته، بلكه همه اعضا و جوارح آدمى را دربر مى‌گيرد. در همين رابطه، در اين دفتر، فرازهايى از حديث امام صادق(ع) كه در ضمن آن، آثار و نشانه‌هاى ايمان، بيان شده و توضيح داده شده است كه ثمرات ايمان، در همه اعضا و جوارح آشكار بوده و آثار ايمان به روشنى در آن‌ها ديده مى‌شود. فرازهايى از اين حديث شريف در ضمن شش قسمت ايمان قلب، زبان، گوش، چشم، دست و پاها با مختصر توضيحى، آورده شده است (همان: ص51-27).

در فقه اسلامى، احكام و دستوراتى هست كه در قرآن و سنت، به‌طور صريح بيان و مقرر شده و قواعد و اصولى مى‌باشد كه از قرآن و سنت، سرچشمه گرفته است. براى هر حكمى از احكام اسلامى، انگيزه و فلسفه‌اى هست كه به سبب آن وضع شده است. برخى از فلسفه‌هاى احكام، حفظ آسايش و آرامش جامعه است، برخى از آن‌ها، حفظ توازن و تعادل در اجتماع و برخى ديگر، براى جلب منفعت و يا دفع ضرر و يا درمان بيمارى‌هاى اجتماعى است كه در هر يكى از آن‌ها، مصلحت و منفعت فرد و اجتماع، رعايت شده است. لذا مى‌توان گفت احكام و مقررات شرع مقدس اسلام، بر چند گونه است كه برخى تشريع و برخى ديگر، امضاى شارع است كه در ادامه اين دفتر، در پنج بخش، به تفصيل، به آن پرداخته شده است...ادامه



المنهج الرجالي
المنهج الرجالي

معرفى اجمالى

المنهج الرجالي و العمل الرائد في الموسوعة الرجالیة لسید الطائفة آیة الله العظمی البروجردی (قدس سره)، اثر سيد محمدرضا حسينى جلالى (متولد كربلا 1324ش، مقيم ايران) است كه در آن، روش رجالى آيت‌الله بروجردى را شرح داده است.

همچنين دو رساله «الأحاديث المقلوبة و جواباتها»، از آثار آيت‌الله بروجردى (به زبان فارسى، ترجمه به عربى از حسينى جلالى) و «بحث حجيت شهرت»، تقرير مباحث اصولى آيت‌الله بروجردى، به قلم آيت‌الله لطف‌الله صافى گلپايگانى، در پايان اين اثر ملحق شده است. زبان اثر حاضر - مقدمات، متن و ملحقات - عربى است.

ساختار

اثر حاضر از مقدمه ناشر و مقدمه‌هاى سه‌گانه نويسنده و متن اصلى (شامل ۲ باب و ملحقات) تشكيل شده است. روش نويسنده در اين اثر، پژوهشى، انتقادى و اجتهادى است.

مصحح محترم براى تحقيق و تصحيح اثر حاضر از آثار مهم و متعددى (۱۳۶ كتاب به زبان عربى) استفاده كرده است

گزارش محتوا

برخى از مطالب كتاب حاضر كه روشنگر روش و محتواى آن است عبارت است از:

۱. «... و در بين معاصرين، امام بروجردى به جهت اين ويژگى‌ها ممتاز است: او تلاشى اصولى و متمايز داشت كه از آن جمله بود: نوآورى و دقت و اعتماد بر جديدترين نظريه‌ها به گواهى استادان بزرگش و عالمان اصول در عصرش (مانند آخوند خراسانى صاحب كفاية الاصول كه براى او به داشتن چنين ويژگى اعتراف كرده در اجازه اجتهاد مطلقى كه به او در سال ۱۳۲۸ق، داده). .. ...ادامه


چگونه ویکی‌نویس شویم
  • اولین گام برای ویکی‌نویس شدن، عضویت می‌باشد.
  • برای آشنایی با ویکی‌نور، اهداف و چشم‌اندازها و حوزه تولید نوشتارهای آن درباره ویکی‌نور را مشاهده کنید.
  • اشتباه‌های نگارشی و املایی نوشتارهای موجود را ویرایش کنید.
  • نوشتاری جدید ایجاد کنید.