الروضة الفيحاء في تواريخ النساء

الروضة الفيحاء في تواريخ النساء، تأليف علامه ياسين بن خيرالله خطيب عمرى (1157-1232)، با تحقيق حسام رياض عبدالحكيم، كتاب تاريخ عمومى است كه به معرفى و اشاره به گوشه‌هايى از سرگذشت بانوان صالحه و طالحه معروف تاريخ، از زمان خلقت آدم تا زمان مؤلف اشاره دارد.

الروضة الفيحاء في تواريخ النساء
پدیدآوران	عبدالحکیم، حسام ریاض (محقق) خطیب عمری، یاسین (نويسنده)
ناشر	مؤسسة الکتب الثقافیة
مکان نشر	بیروت - لبنان
سال نشر	1420 ق یا 2000 م
چاپ	1
موضوع	زنان - سرگذشت‌نامه زنان مسلمان - سرگذشت‌نامه
زبان	عربی
تعداد جلد	1
کد کنگره	‏CT‎‏ ‎‏3202‎‏ ‎‏/‎‏خ‎‏6‎‏ر‎‏9
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

كتاب به زبان عربى است و نويسنده در سال 1204ق.از نوشتن آن فراغت يافته است.

ساختار

كتاب با دو مقدمه از محقق و مؤلف آغاز و مطالب در دو مقاله و يك خاتمه تنظيم شده است.

نويسنده از منابع و مآخذ فراوان و مختلفى استفاه كرده و مباحث كتاب خويش را، مستند به آنان كرده است. از جمله اين منابع، مى‌توان به «تاريخ طبرى»، «معالم»، «مصابيح السنة»، «صحيح مسلم»، «حسن المحاظرة» و... ياد كرد.

گزارش محتوا

در مقدمه محقق، ضمن ارائه زندگى‌نامه مختصرى از نويسنده و اشاره به تأليفات وى، به ذكر اقدامات تحقيقى صورت‌گرفته در كتاب، پرداخته شده است.

در مقدمه نويسنده، به ذكر روايات و احاديثى پيرامون زنان و خصلت‌ها و ويژگى‌هاى ايشان، پرداخته شده است.

مقاله نخست، به معرفى بانوان صالح و نيكوكار تاريخ اختصاص يافته است. اولين بانوى معرفى‌شده در اين قسمت، حضرت حوا(س) بوده و نويسنده با استفاده از منابع مختلف، به داستان هبوط حضرت آدم(ع) به زمين و نقش حضرت حوا(س) در اين واقعه، پرداخته است.

حضرت فاطمه زهرا(س) و همچنين، هاجر، آسيه، يوحانذ دختر لاوى بن يعقوب(ع)، صفوره دختر حضرت شعيب(ع) كه به همسرى حضرت موسى(ع) رسيد‌ ‎و حضرت مريم(س)، از جمله بانوانى مى‌باشند كه شرح حال مختصرى از ايشان ذكر و به خصوصيات و ويژگى‌هايشان، اشاره شده است.

از ديگر بانوان مذكور در اين بخش، مى‌توان به افراد زير اشاره نمود: زليخا همسر حضرت يوسف(ع)؛ حنه و ايشاع دختران فاقوذا؛ ساره همسر ابراهيم(ع)؛ بلقيس؛ آمنه مادر پيامبر(ص)؛ ام‌ايمن؛ حليمه سعديه؛ عاتكه؛ بيضاء بنت عبدالمطلب؛ اروى؛ اميمه؛ صفيه؛ خديجه كبرى(س)؛ سوده؛ عايشه دختر ابوبكر؛ حفصه دختر عمر؛ ام‌سلمه همسر پيامبر(ص)؛ صفيه، جويريه، ميمونه، زينب و ماريه قبطيه از همسران پيامبر(ص)؛ ام‌كلثوم؛ ام‌معبدعاتكه بنت خالد خزاعيه؛ ام‌حرام و.

در مقاله دوم، به معرفى بانوان غير صالح پرداخته شده است. اولين زن ذكرشده در اين قسمت، دلوكه بنت زباء مى‌باشد.

قطام و قبال نيز دو زنى بودند كه در زمان حضرت صالح(ع) مى‌زيسته و باعث پى كردن شتر صالح(ع) شدند.از ديگر زنان مذكور در اين بخش، مى‌توان به افراد زير اشاره نمود: رقاش؛ عفيره بنت عباد؛ نضيره بنت ساطرون؛ زباء بنت عمرو بن ظرب؛ سوده بنت زهره كه كاهن بود؛ زينب بنت حارث يهودى؛ عزه بنت حميل؛ مزنه بنت عبدالله كنانى؛ عنان جاريه ناطفى؛ بديعه بنت عبدالله همسر سلطان قايتباى؛ عباسه دختر خليفه محمدمهدى عباسى و.

در خاتمه، به بيان روايات و حكايات كوتاه پيرامون زنان بافراست و نيز شرح روزهاى نحس پرداخته شده است.

از جمله ويژگى‌هاى كتاب آن است كه متن آن، اعراب‌گذارى شده است.

وضعيت كتاب

فهرست مطالب در انتهاى كتاب آمده است.

پاورقى‌ها توسط محقق نوشته شده و در آن‌ها علاوه بر ذكر منابع و اشاره به اختلاف نسخ.، به معرفى و ذكر شرح حال مختصرى از برخى اعلام مذكور در متن پرداخته شده است.

منابع مقاله

مقدمه و متن كتاب.