تاریخ تفسیر قرآن کریم

تاريخ تفسير قرآن كريم تألیف حبيب‌الله جلاليان می‎باشد.كتاب دربارۀ تاريخ تفسير قرآن نوشته شده است مؤلف محترم مطالب را در 3 قسمت(بخش) بيان كرده است

تاریخ تفسیر قرآن کریم
پدیدآوران	جلالیان، حبیب‌الله (نويسنده) آشتیانی، محمدرضا (مصحح)
ناشر	اسوه
مکان نشر	تهران - ایران
سال نشر	1378 ش
چاپ	4
موضوع	تفاسیر - نقد و تفسیر تفسیر - تاریخ
زبان	فارسی
تعداد جلد	1
کد کنگره	‏BP‎‏ ‎‏92‎‏ ‎‏/‎‏ج‎‏8‎‏ت‎‏2
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

قسمت اول مربوط است به معناى واژه تفسير و تاويل و تفاوت آن دو با يكديگر، كه پس از بيان معناى لغوى و اصطلاحى اين دو، تفاوت آنها را بيان كرده است.آنگاه ضرورت تفسير قرآن كريم را با استفاده از چند آيه توضيح داده، جايگاه تفسير در عصر پيامبر(ص) و صحابه و تابعين را بيان كرده، مشهورترين مفسران هر دوره را نام مى‌برد.

قسمت دوم:اين قسمت مربوط است به تفسير قرآن در عصر تدوين، وى در ابتدا اولين مدوّن تفسير قرآن را در بين افرادى همچون:ابن عباس، سعيد بن جُبير، فَرّاء نحوى، عِكرمه و ابن جُريح، مورد بحث قرار داده، نتيجه مى‌گيرد كه اولين فرد سعيد بن جُبير مى‌باشد

آنگاه به سير پيدايش تفسير عقلى پرداخته با استفاده از برخى‌از آيات و روايات ائمه معصومين(ع)جايگاه آن را تشريح مى‌كند.

در بخش ديگر، تفسير به مأثور را توضيح داده، علل ضعف پاره‌ايى از تفاسير به مأثور را بيان مى‌كند. در ادامۀ مسالۀ ورود اسرائيليات در تفسير قرآن كريم و شخصيت‌هايى كه در اين باره نقش مؤثر داشته‌اند بررسى شده است.

قسمت سوم:در اين قسمت تفسير در نزد معتزله، شيعۀ اماميه و خوارج مورد بررسى قرار گرفته است.

در قسمتى ديگر، مفسران شيعه را در هفت طبقه تقسيم‌بندى كرده، معروفترين هر كدام از طبقات را همراه با نام كتاب تفسيرى او معرفى مى‌كند.

در پايان اين قسمت، تفسير علمى قرآن را مطرح كرده برخى از تفاسير علمى را معرفى مى‌كند.

ويژگى‌ها

1. متن كتاب سليس و روان مى‌باشد
2. سعى كرده است كه آراء و نظريات شيعه را بيان نمايد.
3. در بيان مطالب در كنار آيات از روايات نيز استفاده كرده است
4. مباحث كتاب سير منطقى دارد.
5. تفاسير شيعه و اهل سنت در دو قسمت جداگانه مورد بحث قرار گرفته است

اشكالات

1. كتاب فهرست منابع و مآخذ ندارد.
2. از منابع اوليه و اصلى كمتر استفاده كرده است
3. برخى از مطالب موجود در كتاب، رابطه‌ايى با موضوع بحث ندارد مثلاًدر بحث روش پيامبر(ص) و اهل‌بيت(ع) در تفسير، بحث عدم تحريف قرآن و ادلۀ آن آورده شده است.
4. برخى از مطالب تكرارى است مثلاًدر صفحه (56) از ابن عباس به عنوان مفسر مشهور صحابه، نام برده آن را معرفى مى‌كند در صفحۀ(85) نيز عنوان مفسرين مشهور صحابه وجود دارد كه ابن عباس را نيز ذكر كرده است

نسخه شناسى

كتاب يك جلد، متن آن فارسی، داراى 236 صفحه مى‌باشد كه مشخصات آن به قرار زير مى‌باشد:

• نوع كاغذ:اعلاء

• جلد:شوميز

• نوبت چاپ:چهارم

• تاريخ انتشار:سال 1378 هجرى شمسى

• ناشر:انتشارات اسوه-وابسته به سازمان اوقاف و امور خيريه

• تيراژ:پنج هزار نسخه

• داراى فهرست موضوعات كتاب

• مؤلف:حبيب‌الله جلاليان

• كتاب: تاريخ تفسير قرآن