الملاحم (لإبن منادي)
الملاحم اثر الحافظ أحمد بن جعفر بن محمد معروف به ابن منادى، دربردارنده مجموعه سيصد و دوازده حديث منسوب به رسول اكرم(ص) درباره اخبار غيبى و پيشگويى حوادث آخرالزمان از طريق راويان اهل سنت است. كتاب به زبان عربى و در قرن چهارم هجرى، نوشته شده است.
| الملاحم (لابن منادی) | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | ابن منادی، احمد بن جعفر (نويسنده) عقیلی، عبدالکریم (محقق) |
| ناشر | دار السیرة |
| مکان نشر | قم - ایران |
| سال نشر | 1418 ق |
| چاپ | 1 |
| موضوع | آخر الزمان - احادیث
فتن و ملاحم - احادیث محمد بن حسن(عج)، امام دوازدهم، 255ق. - احادیث مهدویت - احادیث |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | BP 224/5 /الف2م7 |
ساختار
كتاب با دو مقدمه از محقق و مؤلف، آغاز شده و مطالب، در چهل و هفت باب، بدون تصريح به نام ابواب و با عنوان «سياق المأثور»، ارائه گرديده است.
نويسنده ابتدا، آيات قرآنى مربوط به هر بحث و تفاسير آن‌ها را ذكر كرده، سپس به ذكر رواياتى كه پيرامون فتنه‌هاى آخرالزمان و اخبار غيبى وارد شده، پرداخته است.
در نقل احاديث، سلسله راويان و رجال حديث آمده و مآخذ روايات، در پاورقى توسط مصحح كتاب استخراج شده است.
در ميان اين اخبار غيبى، روايات مربوط به ظهور مهدى و حوادث پيش و پس از آن؛ همانند قيام سفيانى، دجال، دابه الارض، خروج يأجوج و مأجوج، طلوع خورشيد از مغرب، سيد حسنى، كشتارها و فتنه‌هاى عصر ظهور جلب توجه مى‌كند؛ ولى مؤلف عقيده شيعه درباره امام مهدى(عج) را قبول ندارد. در اوايل كتاب، بخشى از اخبار غيبى (ملاحم) مندرج در كتاب حضرت دانيال(ع) نيز آمده است.
كتاب، اثر ارزشمندى است كه بسيارى از كتب معروف، از آن استفاده كرده و برخى احاديث آن را نقل كرده‌اند كه عبارتند از:
- كشف المخفى في مناقب المهدى؛ ابن بطريق حلى
- الملاحم و الفتن، إقبال الأعمال و الطرائف؛ ابن طاووس
- طبقات الحنابله؛ قاضى ابن أبى يعلى الحنبلى
- عقد الدرر في أخبار المنتظر؛ يوسف بن يحيى بن على شافعى السلمىّ
- القول المختصر في علامات المهدى المتظر، ابن حجر الهيتمى
- كنز العمّال، علاءالدين على المتقى الهندى.
گزارش محتوا
مقدمه محقق، بعد از اشاره به اين كه عقيده به منجى، در همه اديان و مذاهب داراى سابقه‌اى طولانى است، به معرفى كامل نويسنده و دادن اطلاعات خاصى از ايشان از قبيل مشايخى كه از وى نقل حديث كرده‌اند، پرداخته است.
مؤلف در مقدمه، به ذكر نكاتى پيرامون كتاب پرداخته است.
در فصل دوم، بعد از نقل آياتى كه پيرامون يأجوج و مأجوج مى‌باشد، روايتى بدين مضمون نقل شده است كه خداوند به اميد هدايت بندگان، آن‌ها را به وسيله آيات خود بيم مى‌دهد.
نويسنده يكى از مصاديق اين آيه شريفه را كه مى‌فرمايد: «روزى كه بعضى آيات خداى تو بر آن‌ها برسد، آن روز هيچ كس ايمانش نفع نبخشد»، طلوع خورشيد از مغرب، كه يكى از علائم ظهور موعود مى‌باشد، دانسته و معتقد است آيه «بگو اگر دعاى شما نبود خدا به شما چه توجه و اعتنايى مى‌كرد»، مربوط به روز بدر مى‌باشد.
سوم، اختصاص دارد به حديث مفصلى كه امام على(ع) آن را نقل كرده است. در اين حديث چنين آمده است كه زمانى كه قريش از قتل رسول خدا(ص) به خاطر حمايت عمويش ابوطالب منصرف شدند، نزد پيرمردى صد و چهل ساله به نام «فيهس» كه احتمالا يهودى بود، رفته و از او مى‌خواهند كه با رسول خدا(ص) احتجاج كرده و دروغ او را آشكار كند. اين شخص نيز با چند تن، نزد رسول‌الله(ص) آمده و پس از پرسيدن سؤالاتى كه فقط پيامبران قادر به پاسخ دادن به آن‌ها هستند، جواب خود را دريافت كرده و همراهان او همگى ايمان مى‌آورند.
دوازدهم و سيزدهم مربوط است، به نقل احاديثى كه به جنگ‌هاى بين مسلمانان و مسيحيان و فتح روم و قسطنطنيه به دست مسلمانان اشاره دارند.
شانزدهم تا نوزدهم، اختصاص دارد به احاديثى كه به جنگ‌هایى كه قبل از ظهور اتفاق خواهد افتاد؛ از جمله جنگ مسلمانان با اقوام بربر و ترك‌ها، جنگ بصره و جنگ حبشه با مكه.
نويسنده، طى نقل روايتى، چنين استنباط مى‌كند كه يأجوج و مأجوج، پس از قتل دجال، خروج كرده و به دعاى حضرت عيسى(ع) نابود خواهند شد.
در نحوه خروج آن‌ها چنين آمده است كه آنان هر روز سدّى كه بر آن‌ها بسته شده را سوراخ كرده و به نزدیک ى انتهاى آن مى‌رسند، پس يكى از آن‌ها مى‌گويد: بقيه آن را فردا خراب مى‌كنيم؛ اما وقتى فردا براى ادامه كار باز مى‌گردند، آن را مانند روز اول مى‌بينند و اين عمل هر روز اتفاق مى‌افتد تا روزى كه به امر خدا، شكستن سدّ بايد محقق شود. در آن روز يكى از آن‌ها مى‌گويد: ان شاءالله بقيه آن را فردا خراب مى‌كنيم و وقتى فردا نزد آن مى‌روند، آن را همان‌گونه يافته و سدّ را درهم مى‌شكنند.
در باب بيست و دو به بعد، احاديثى ذكر شده است كه راجع به شخصيت مهدى(عج)، غيبت، قيام و نشانه‌هاى ظهور ايشان است.
از جمله اين احاديث، مى‌توان به رواياتى اشاره كرد كه پيرامون سيد حسنى و اصحابش، سفيانى، اسم و نسب دجال، سالى كه دجال خروج كرده و شهرهایى كه به او مى‌پيوندند و خروج آتش از حجاز مى‌باشند.
وضعيت كتاب
فهرست آيات قرآن، اسماء انبياء، ائمه(ع) و ملائكه، أعلام (شامل فهرست كنيه و القاب و اسماء زنان)، زمان‌ها، أعلام جغرافيايى، مصادر و موضوعات در انتهاى كتاب آمده است.
پاورقى‌ها توسط مصحح كتاب شيخ عبدالكريم عقيلى نوشته شده و به ذكر منابع و توضيح برخى كلمات و عبارات متن اختصاص دارد.
منابع مقاله
- مقدمه و متن كتاب.
- پارسا با مشاركت بنياد فرهنگى حضرت مهدى موعود(عج) و انتشارات مسجد جمكران، (1388)، «امام مهدى(عج) در آينه قلم كارنامه منابع پيرامون امام مهدى (عليه‌السلام) و مهدویت»، قم، مؤسسه اطلاع رسانى اسلامى مرجع، ج1 ص42.