الذريعة إلی تصانيف الشيعة
الذريعة إلی تصانيف الشيعة اثر عالم انديشمند شيخ آقا بزرگ طهرانى است كه با هدف ثبت نام آثار مؤلفان شيعه تأليف شده است.
| الذریعة إلی تصانیف الشیعة | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | حسینی، احمد بن محمد (گردآورنده) آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن (نويسنده) |
| ناشر | دار الأضواء |
| مکان نشر | بیروت - لبنان |
| سال نشر | 1403 ق یا 1983 م |
| چاپ | 3 |
| موضوع | نسخههای خطی عربی - فهرستها
نسخههای خطی فارسی - فهرستها نویسندگان شیعه - کتابشناسی کتابهای چاپی - کتابشناسی |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 26 |
| کد کنگره | Z 7835 /الف5آ7 1300الف |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
گزارش محتوا
وى بر آن بوده تا فهرستى از آثار تأليفى شيعه را در هر زمينه و از هر زبان و منطقه، اعم از خطى و چاپى ارائه دهد. او افزون بر نام كتاب و نام مؤلف، اطلاعاتى از كتاب و در مواردى از موضوع آن جمع‌آورى نموده است.شيخ آقا بزرگ در طول قريب شصت سال (از سال 1330 قمرى تا 1389) نام هر كتابى را كه در فهارس كتابخانه‌هاى شخصى و عمومى و غير آن مى‌ديده يادداشت مى‌كرده و به مرور زمان، اين اطلاعات را تكميل كرده و در الذريعة ارائه نموده است. وى ضمن معرفى كتاب، در صورتى كه اثر مزبور مخطوط بوده و خود آن را ملاحظه كرده، افزون بر ارائه نخستين عبارت كتاب، محلى كه آن نسخه را در آنجا ديده ياد كرده است، به ويژه اگر نسخه مورد نظر، در دست شخص خاصى بوده نام او را آورده است.
امتيازات كتاب
همچنين الذريعة مشتمل بر نام کتاب‌هاى مفقود شيعى نيز مى‌باشد كه تنها نامشان در آثارى مانند رجال نجاشى يا کتاب‌هاى ديگر آمده است.امتياز ديگر الذريعة آن است كه درباره بسيارى از آثار، تحقيقاتى هم ارائه داده است. به عنوان مثال ذيل تفسير قمى شرحى از چگونگى پديد آمدن اين تفسير از چند اثر ديگر مورد بحث قرار گرفته است و در واقع بسيارى از مدخلها در حكم يك مقاله تحقيقى است.بى شك الذريعة، در موضوع كتاب‌شناسى شيعه كاملترين كتاب موجود است اما هنوز آثار فراوانى يافت مى‌شود كه على رغم وسعت جستجوى آقا بزرگ نامشان نيامده است.بدين نكته نيز بايد توجه داشت كه با اينكه بنا بوده اثر مزبور فقط آثار شيعى را عرضه كند در مواردى به دليل اضافات برخى عناوين از سوى كسانى كه ناظر چاپ كتاب بوده‌اند، اسامى کتاب‌هاى غير شيعى هم در آن آمده است.تنظيم كتاب به صورت الفبايى بوده و تا مجلد بيست و پنج ادامه يافته است. و مجلد بيست و ششم استدراكات مؤلف بر الذريعة مى‌باشد.مرحوم شيخ آقا بزرگ در مقدمه كتاب نكات مهمي را درباره روش تأليف و خصوصيات الذريعة متذكر شده كه مطالعه آنها برای كساني كه قصد مطالعه الذريعة را دارند، قبل از ورود به متن لازم و مفيد است.