جکسون، آبراهام والنتاین ویلیامز
ابراهام ولنتاين ويليامز جكسن (1862-1937م)، از محققان و پژوهشگران نامدار آمريكا در رشته زبان و ادبيات و دين و آئين در ايران باستان به شمار مى‌رود.به مدت چهل سال (۱۸۹۵ـ ۱۹۳۵) کرسی استادی دانشگاه کلمبیا در رشته زبانهای هند و اروپایی را برعهده داشت.
| نام | جکسون، آبراهام والنتاین ویلیامز |
|---|---|
| نامهای دیگر | جکسن، آبراهام والنتاین ویلیامز
جکسن، اب‍راه‍م و. ویلیامز جکسن، وی‍ل‍ی‍ام Abraham Valentine Williams Jackson |
| نام پدر | |
| متولد | 1862 م |
| محل تولد | نیویورک |
| رحلت | 1316 ش = 1356ق = 1937م |
| اساتید | |
| برخی آثار | سفرنامه جکسن، ايران در گذشته و حال |
| کد مؤلف | AUTHORCODE6908AUTHORCODE |
ولادت
وى در سال 1862م. در يكى از خانواده‌هاى قديمى نيويورک به دنيا آمد. گواهينامه دبيرستان را در سال 1883م. اخذ نمود و از دانشگاه كلمبيا به عنوان دانشجوى ممتاز در رشته ادبيات يونان و روم قديم درجه ليسانس گرفت. در آخرين سال دوره ليسانس به آموختن زبان سنسكريت پرداخت. پس از دوره ليسانس، در رشته زبان‌شناسى به تحصيل خود در دانشگاه كلمبيان ادامه داد و به مطالعه زبان اوستايى پرداخت.
وى در سال 1889م. از دانشگاه كلمبيا موفق به دريافت درجه دكترا شد. در همان سال براى تكميل مطالعات هند و ايرانى خود به آلمان رفت. در آن جا نزد كارل كلدنر به تحصيل زبان اوستايى و نزد ريشارد پيشل به مطالعه سانسكريت پرداخت. جكسن در سال 1889م. به آمريكا بازگشت و در دانشگاه كلمبيا به تدريس زبان ادبيات انگليسى پرداخت. پس از تأسيس كرسى زبان‌هاى هند و ايرانى در سال 1895م. ضمن تدريس، به تحقيقات و مطالعات در اين زمينه پرداخت و تا آن هنگام مقاله‌هايى درباره زبان‌هاى ايرانى خاصه زبان اوستايى منتشر كرد كه از آن جمله‌اند: «يكى از سروده‌هاى زردشت»، «الفباى اوستائى»، «دستور زبان اوستائى و مقايسه آن با سانسكريت».
آنچه بيشتر ذوق و علاقه‌اش را برمى‌انگيخت، تحقيق درباره زردشت بود. در سال 1889م. كتاب عظيم «زردشت پيامبر ايران باستان» را به چاپ رساند و اين همان كتابى است كه وى را به شهرت جهانى رساند و به عنوان يكى از شاهكارهاى تحقيقى و پژوهشى باقى ماند.
جكسن براى نخستين بار در سال 1903م. به ايران مسافرت نمود و در اين سفر از كوه بيستون بالا رفت و سنگ‌نبشته داريوش را از نزدیک مورد مطالعه قرار داد. حاصل اين سفر كتاب «سفرنامه جكسن» است كه در سال 1906م. منتشر شد. وى دوباره در سال 1907م. و سپس در سال 1910م. به اين نواحى مسافرت كرد و در بازگشت به آمريكا كتاب از قسطنطنيه تا زادگاه عمر خيام را نوشت. اين كتاب نشان مى‌دهد كه علاقه جكسن منحصر به تحقيق در زبان‌هاى اوستايى ايران نبوده و او به شعر و شاعران فارسى‌گوى نيز سخت دل‌بسته بود، به‌گونه‌اى كه ديوان شاعران ايرانى، كتاب‌هاى بالينى او بوده كه هر شب پيش از خوابيدن مى‌خوانده است.
جكسن بعدها به تحقيق درباره دين مانى پرداخت و در سال 1923م. كتاب آئين مانوى را منتشر كرد و سپس چندين مقاله در اين ارتباط انتشار داد و در همان سال مهم‌ترين تأليف جكسن در اين زمينه، با عنوان تحقيقى درباره دين مانى با توجه به اوراق تورفان منتشر شد. اين تحقيقات، اگر چه گاه از حيطه ايران‌شناسى دور مى‌گردد و به لحاظ محتوا نيز خالى از نقص نمى‌باشد؛ ولى چنان ارزنده است كه ستايش و حق‌شناسى محققان در دين مانى را برانگيخته است.
وى علاوه بر مطالعه و تحقيق درباره ايران، به هند نيز مسافرت كرد و در ارتباط با زبان سانسكريت تحقيقات قابل توجهى ارائه داد. كتاب تاريخ هند در نه جلد نتيجه اين پژوهش‌ها است.
جكسن چندين بار ديگر به هند و ايران مسافرت كرد و براى شركت در كنگره‌هاى بين‌المللى شرق‌شناسان بارها به اروپا سفر كرد. وى در تابستان 1931م. مبتلا به بيمارى سختى شد و از فعاليت خود به ناچار كاست و در 1935م. نيز از دانشگاه كلمبيا بازنشسته شد؛ ولى همچنان به تحقيق ادامه و قصد نگارش كتابى درباره دين مانى را داشت كه عمرش وفا نكرد.
وفات
جکسون در تابستان ۱۹۳۱ سخت بیمار شد و به ناچار در ۱۹۳۵ پس از چهل سال تدریس، از دانشگاه کولومبیا با عنوان استاد ممتاز بازنشسته شد. با این همه، به کارهای پژوهشی خود ادامه داد، و مشغول آماده‌سازی کتاب دیگری دربارة مانویت بود که در هشتم اوت ۱۹۳۷ در زادگاهش بدرود زندگی گفت.
آثار
مهم‌ترين آثار جكسن علاوه بر مقالات فراوان عبارت است از:
- ايران در گذشته و حال (سفرنامه جكسن)
- از قسطنطنيه تا زادگاه عمرخيام
- زردشت پيامبر ايران باستان