الدراسات الصوتية عند علماء التجويد
الدراسات الصوتية عند علماء التجويد تألیف دكتر غانم قدُّورى الحَمَدْ، پيرامون يكى از موضوعات علوم قرآنى يعنى مسالۀ تجويد نوشته شده است مؤلف مطالب اين كتاب را براى اخذ درجۀ دكترى از دانشكدۀ ادبيات دانشگاه بغداد، تهيه و پس از اتمام آن موفق به اخذ درجۀ دكترى در علوم قرآن مى‌شود.آنگاه بعد از مدتى تصميم به چاپ آن مى‌گيرد كه پس از انجام اصلاحات و اضافه نمودن مطالبى ديگر آن را به چاپ رسانيده است وى مطالب را در سه فصل بيان كرده و در پايان دو قسمت به عنوان ملحقات اضافه كرده است كه خلاصۀ مباحث مطرح شده به قرار زير است:
| الدراسات الصوتیه عند العلماء التجوید | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | حمد، غانم قدوری (نويسنده) |
| ناشر | دار عمار |
| مکان نشر | عمان - |
| سال نشر | 1424 ق |
| چاپ | 1 |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
فصل اول:در اين فصل پيرامون مصادر و منابع علم تجويد بحث نموده، وى در ابتدا چگونگى پيدايش علم تجويد را توضيح داده، آنگاه مهمترين كتابهاى تألیف شده در اين زمينه را معرفى كرده، در ادامه روش علماء تجويد را در بيان مطالب ذكر نموده، در پايان رابطۀ بين علم تجويد و علوم قرآن و لغت بررسى شده است.
فصل دوم:اين فصل با عنوان «دراسة الاصوات العربية عند علماء التجويد» مطرح شده است كه در آن پيرامون چگونگى ايجاد صوت بحث كرده است
در ابتداى اين فصل اعضاء مربوط به سخن گفتن (كه اعضاء نطق ناميده مى‌شوند) بررسى شده است كه در اين زمينه خصوصيات هر كدام از قسمت‌هاى:حلق، حنجره، ريه...را توضيح مى‌دهد
در ادامه عامل مؤثر در ايجاد صوت كه هوا مى‌باشد بررسى و نحوۀ تاثيرگذارى آن را بيان كرده، ديدگاه برخى از صاحب نظران همچون: مكى بن ابى‌طالب، مازنى، طاش كبرى، در اين زمينه را ذكر كرده است.
در قسمت ديگرى از اين فصل پيرامون تعداد حروف در نزد علماء تجويد بحث شده آنگاه عدد مخارج حروف را بررسى كرده است.
هر كدام از آنها را به صورت مشروح توضيح مى‌دهد، در پايان اين فصل صفات حروف همچون:جهر، همس، شدة، اطباق، ترقيق، تفخيم، بيان شده است.
فصل سوم:در اين فصل پيرامون نظام صوتى در لغت و زبان عربى بحث كرده است كه در آن چگونگى تاثير و تاثر اصوات در يكديگر مورد بررسى قرار گرفته است كه در اين زمينه مباحثى همچون ادغام، اظهار، احكام نون ساكنه و تنوين وتشديد آورده شده است.وى با ارائه ديدگاههاى علماء علم تجويد همچون دانى، ابن جنّى، قرطبى و...و نقد و بررسى آنها، و با ذكر آيات متعدد، و نيز مثالهاى مختلفى موضوع را توضيح داده است.
در قسمت مربوط به ملحق اول مطالبى دربارۀ علم تجويد در قرن چهارم هجرى بيان داشته است كه در اين رابطه برخى از شخصيت‌هاى معروف آن زمان همچون:ابن مجاهد، ابن اشته معرفى شده، نقش آنها در علم تجويد را توضيح مى‌دهد.
در ملحق دوم اسلوب‌ها و روشهاى مربوط به قرائت را بيان كرده است كه در اين رابطه سه روش: تحقيق، ترتيل و حَدْر را توضيح داده رابطۀ هر كدام از آنها با يكديگر را بررسى كرده است.
در ملحق سوم عيوب مربوط به سخن گفتن مورد بحث قرار گرفته است.
ويژگى‌ها
- استفاده از منابع اوّليه و اصلى كه در بحث تجويد تألیف شده است
- ذكر ديدگاههاى مختلف و نقد و بررسى آنها
- كتابهاى تألیف شده در علم تجويد، همراه با نام مؤلف، موضوع كتاب و برخى از ویژگی‌هاى آنها
- استفاده از آيات متعدد جهت توضيح مطلب
- بيان ارتباط علم تجويد با علوم قرآن و لغت شناسى
- ارجاع به منابع ديگر جهت استفاده و مطالعۀ بيشتر.