دراسات في علم الأصول
«دراسات فى علم الاصول»، اثر سيد على هاشمى شاهرودى، از علماى بزرگ حوزه علميّه نجف اشرف(1336 - 1376ق) است. اين كتاب، تقريرات درس خارج اصول حضرت آیت‌الله خويى است. مؤلف، در اين كتاب، يك دوره كامل علم اصول را با بيانى روان و رسا، به زبان عربى، همراه با دقتى فراوان آورده است.
| دراسات فی علم الأصول | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | هاشمی شاهرودی، علی (مقرر) خویی، ابوالقاسم (محاضر) |
| عنوان‌های دیگر | تقریرا لابحاث ابوالقاسم الخوئی |
| ناشر | موسسه دائرةالمعارف فقه اسلامی بر مذهب اهل‌بيت عليهم‌السلام |
| مکان نشر | قم - ایران |
| سال نشر | 1419 ق |
| چاپ | 1 |
| موضوع | اصول فقه شیعه - قرن 14 |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 4 |
| کد کنگره | BP 159/8 /خ9د4 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
جلد اول اين كتاب، حدود سال 1370ق، نگاشته شده و جلد دوم آن در سال 1372 نوشته شده و نگارش جلد سوم و چهارم آن در سال 1375، به پايان رسيده است.
در دو قرن اخير، يكى از شيوه‌هاى رايج در حوزه‌هاى علميّه براى طرح آراء و ديدگاه‌هاى اصولى، شيوه نگاشتن تقريرات درس‌هاى مهم خارج اصول است. شاگردان برجسته علما و اساتيد بزرگ حوزه‌هاى علميّه با نوشتن تقريرات درس استاد خود، علاوه بر اثبات قدرت و توان علمى خود، امكان بهره بردن ديگران و يا آيندگان را از محضر درس استاد خود فراهم آورده‌اند.
ساختار
كتاب حاضر، داراى چهار جزء است بدين قرار:
جزء اول، شامل مقدمه‌اى در سه امر بيان موضوع علم اصول، تعريف علم اصول و وضع و واجد مقصد اول است كه درباره اوامر است و در بر دارنده 10 مقام است؛
جزء دوم، شامل تتمه بحث اوامر و مباحث نواهى، مفاهيم، عام و خاص، مطلق و مقيد و مجمل و مبين مى‌باشد؛
جزء سوم، شامل مقدمه، مباحث قطع، ظن و اصول عمليه است؛
جزء چهارم، در بر دارنده مباحث استصحاب، قاعده فراغ و تجاوز، اصالة الصحة، تعادل و تراجيح و اجتهاد و تقليد مى‌باشد.
گزارش محتوا
كتاب «دراسات فى علم الاصول»، يكى از بهترين و اولين تقريرات درس خارج اصول حضرت آیت‌الله خويى به شمار مى‌آيد. اين كتاب، از زمان نگارش مورد توجه اساتيد حوزه‌هاى علميّه قم و نجف اشرف قرار گرفته و يكى از منابع مهم براى دست‌يابى به ديدگاه‌هاى اصولى حضرت آیت‌الله خويى محسوب مى‌شود.
مؤلف، در اين كتاب با سبک و شيوه‌اى روان به طرح ديدگاه‌هاى اصولى حضرت آیت‌الله خويى پرداخته است. اين كتاب، از دقت علمى و ژرف‌نگرى به همراه سادگى در بيان و عبارت برخوردار است.
كتاب، با بيان موضوع علم اصول آغاز مى‌شود و با بررسى اين مطلب كه برخى گفته‌اند: «عدم جواز عدول از يك مجتهد زنده به مجتهد زنده ديگر، در صورتى است كه مقلد به فتواى مجتهد اول عمل كرده باشد و گر نه اشكالى ندارد»، پايان مى‌يابد.
وضعيت كتاب
اين كتاب، در سال 1376 ق، در نجف اشرف به چاپ رسيده است. حدود چهل سال فقط سه جلد اول آن به چاپ رسيده بود و جلد چهارم آن در دست‌رس نبود، تا آنكه در سال 1419ق، توسط دائرةالمعارف فقه اسلامى، با نظارت فرزند بزرگوار مؤلف، حضرت آیت‌الله سيد محمود هاشمى شاهرودى، چهار جلد آن به زيور طبع مزين گشت.
در پايان هر جلد از اين كتاب، فهرست محتويان آن جلد قيد شده است.
منابع مقاله
متن و مقدمه كتاب.